17.1 C
Athens
Σάββατο, 2 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΜυθολογιαΑργοναυτική εκστρατεία: Οι άθλοι και το τέλος των ηρώων

Αργοναυτική εκστρατεία: Οι άθλοι και το τέλος των ηρώων


Της Δήμητρας Καλυκάκη,

Το ταξίδι που έπρεπε να ολοκληρώσουν οι Αργοναύτες αποτελούσε μια παράτολμη αποστολή με έναν ριψοκίνδυνο στόχο. Σκοπός ήταν να πάρουν από την Κολχίδα (Αία), που βρισκόταν στη Μαύρη θάλασσα, το χρυσόμαλλο δέρας και να το παραδώσουν στον βασιλιά Πελία. Το πλοίο τους κατασκευάστηκε από τον Άργο, γιό του Φρίξου, και πήρε την ονομασία του από το δημιουργό του. Η Αργώ ήταν φτιαγμένη από έλατα, είχε πενήντα κουπιά και στην πρύμνη ήταν τοποθετημένο ένα κομμάτι από την ομιλούσα βελανιδιά της Δωδώνης. Σε μεγάλο βαθμό η θεά Αθηνά συνέβαλε στην κατασκευή, καθώς και στην καθοδήγηση του δημιουργού. Αρχικά, ζητήθηκε από τον Ηρακλή να αναλάβει την ηγεσία της ομάδας, αφού είχε ολοκληρώσει τον άθλο του Ερυμάνθιου κάπρου, όμως ο ίδιος αρνήθηκε. Αρχηγός, λοιπόν, της εκστρατείας έγινε ο Ιάσωνας.

Σημείο εκκίνησης υπήρξε το λιμάνι της Ιωλκού μετά από συμβουλή της Ήρας. Πρώτος σταθμός του ταξιδιού υπήρξε η Λήμνος, όπου φιλοξενήθηκαν από έναν λαό, που αποτελούνταν αποκλειστικά από γυναίκες. Εκεί ο Ιάσωνας έσμιξε με τη βασίλισσα τους, την Υψιπύλη, που μετέπειτα γέννησε δύο γιους, τον Εύνηο και τον Νεβροφόνο. Έπειτα, οι Αργοναύτες σταμάτησαν στη Θράκη, όπου συναντήθηκαν με τον μάντη Φινέα. Εκείνος με τη σειρά του τους αποκάλυψε πως θα έπρεπε να περάσουν από τις Συμπληγάδες Πέτρες και τους συμβούλεψε να περιμένουν πρώτα να περάσει ένα περιστέρι και μετά να δοκιμάσουν και εκείνοι. Σύμφωνα με τον χρησμό του, εάν το περιστέρι περνούσε, τότε θα τα κατάφερνε και η Αργώ.

Πράγματι, μετά που διέσχισαν το Αιγαίο και το στενό του Ελλήσποντου, αντίκρυσαν μπροστά τους τις Συμπληγάδες Πέτρες. Πρόκειται για δύο τεράστιες πέτρες που ανοιγόκλειναν συνεχώς και δεν επέτρεπαν σε κανέναν να βρεθεί στην άλλη πλευρά. Κανένα καράβι ή άνθρωπος δεν είχε κατορθώσει μέχρι τότε να περάσει, ακόμη και τα πιο άγρια πουλιά είχαν τσακιστεί στην προσπάθεια τους να πετάξουν ανάμεσα. Ακολουθώντας τη συμβουλή του Φινέα, το πλήρωμα περίμενε να περάσει το περιστέρι, πράγμα που έγινε, αφού πιάστηκαν λίγο τα φτερά του στην άκρη. Τότε άρχισαν να κωπηλατούν με δύναμη, με αποτέλεσμα να διαβούν το πέρασμα, ενώ η Αργώ χτυπήθηκε μόνο λίγο στην πρύμνη. Καθοριστική σε αυτό το σημείο ήταν η βοήθεια της θεάς Ήρας. Από τότε οι βράχοι παρέμειναν για πάντα ακίνητοι. Το συγκεκριμένο συμβάν θεωρείται πως συμβολίζει το ταξίδι των πρώτων θαλασσοπόρων, που έπρεπε να δοκιμάσουν να διαβούν άγνωστες θάλασσες.

Το πέρασμα των Αργοναυτών μέσα από τις Συμπληγάδες πέτρες. Πηγή εικόνας: olympia.gr

Οι Αργοναύτες, μετά από πολλές περιπέτειες, κατάφεραν να φτάσουν στον προορισμό τους, στην Κολχίδα. Ο Ιάσωνας εμφανίστηκε μπροστά στον βασιλιά Αιήτη και του ζήτησε να του παραδώσει το χρυσόμαλλο δέρας. Ο βασιλιάς συμφώνησε με την προϋπόθεση πως πρώτα θα έπρεπε να κατορθώσει τους εξής άθλους: Να δέσει τα δύο βόδια που έβγαζαν φωτιές και είχαν ατσαλένια πόδια, να οργώσει με αυτά το χωράφι, να σπείρει δόντια δράκου και να σκοτώσει τους γίγαντες που φύτρωναν από τη γη. Ο Ιάσωνας κατάφερε να ολοκληρώσει με επιτυχία τους άθλους με τη βοήθεια της παντοδύναμης μάγισσας, της Μήδειας. Αρχικά, τον συμβούλεψε να πετάξει μια πέτρα στους επικίνδυνους γίγαντες, με σκοπό να τους μπερδέψει και να αλληλοσκοτωθούν. Ακόμα, με τη συμβολή ενός μαγικού φίλτρου που του χάρισε, κατάφερε να ζέψει τα βόδια, χωρίς να τραυματιστεί. Όμως, ο βασιλιάς δεν κράτησε τον λόγο του. Αρνήθηκε να εκπληρώσει την υπόσχεση που έδωσε και προσπάθησε να κάψει την Αργώ και να εξοντώσει τους Αργοναύτες.

Το σχέδιο που καταστρώθηκε από τον Ιάσωνα και τη Μήδεια ήταν να πάνε οι δυο τους κρυφά στο δάσος του θεού Άρη. Εκεί, η Μήδεια έριξε μαγικό φίλτρο στα μάτια του φύλακα-δράκου. Ο Ορφέας συνέβαλε για την ολοκλήρωση του σχεδίου, καθώς με τη λύρα του κατάφερε να αποκοιμίσει τον δράκο και έτσι οι ήρωες άρπαξαν το χρυσόμαλλο δέρας και αναχώρησαν για τη Κολχίδα. Η Μήδεια, τρελά ερωτευμένη με τον Ιάσωνα, έφυγε μαζί με τους Αργοναύτες.

Στον δρόμο της επιστροφής οι Αργοναύτες πέρασαν από την Κρήτη, όπου φύλακας ήταν ο Τάλως. Το χάλκινο ανθρωπόμορφο μυθικό κατασκεύασμα έκανε τρεις φορές τον κύκλο του νησιού και φρόντιζε να μην πλησιάσει κανένα ξένο καράβι. Όταν αντίκρυσε την Αργώ, άρχισε να της πετάει πέτρες. Τότε η Μήδεια παραπλάνησε με τα μαγικά της λόγια τον Τάλω, αφού του υποσχέθηκε αθανασία. Σημαντική λεπτομέρεια αποτελεί η μοναδική φλέβα που έρρεε λιωμένο μέταλλο αντί για αίμα, με την ονομασία ιχώρ. Η φλέβα ξεκινούσε από τον λαιμό και κατέληγε στον αστράγαλό του, όπου έκλεινε με ένα καρφί. Αφού ο Τάλως πείστηκε για την αθανασία του, άφησε τη Μήδεια να του αφαιρέσει το καρφί και έπεσε κατευθείαν νεκρός. Το χάλκινο; Φύλακας της Κρήτης θεωρείται πως συμβολίζει τη μεγάλη εξέλιξη που σημείωσαν οι Μινωίτες στη μεταλλουργία, αλλά και το σύστημα δικαιοσύνης που ενείχαν στον πολιτισμό τους.

Η Μήδεια δεξιά με σηκωμένο το χέρι ρίχνει υγρό από αγγείο, για να κοιμίσει τον δράκο, ενώ ο Ιάσωνας κλέβει το δέρας. Fuseli, Henry, 1806. Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο. Πηγή εικόνας: greek-language .gr

Τέλος, οι Αργοναύτες κατάφεραν να επιστρέψουν στην Ιωλκό. Υπάρχουν διαφορετικές μυθικές εκδοχές για την κατάληξη του Ιάσωνα. Άλλοι λένε πως σκοτώθηκε από τις ίδιες του τις κόρες με τη μαγική επέμβαση τη Μήδειας, ενώ άλλοι θεωρούν πως νικήθηκε από τον Ιάσωνα, που εγκαταστάθηκε στον θρόνο ως νόμιμος βασιλιάς.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Dixon-Kennedy, Mike (1998), Encyclopedia of Greco-Roman Mythology, Library, ABC-CLIO, Inc, California
  • Κακριδής, Ιωάννης (1986), Ελληνική μυθολογία-Οι ήρωες, τόμος Γ΄ , Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Δήμητρα Καλυκάκη
Δήμητρα Καλυκάκη
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1997. Σπούδασε Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έχει ασχοληθεί στο παρελθόν με το θέατρο και τη ζωγραφική, αλλά η μεγάλη της αγάπη είναι η συγγραφή λογοτεχνικών κείμενων. Της αρέσει, επίσης, να διαβάζει καινούργια βιβλία, καθώς την ανανεώνει και την γεμίζει ενέργεια.