Της Αννίτας Ελισσαίου,
Οι τελευταίες εβδομάδες είναι, αδιαμφισβήτητα, οι πιο ταραχώδεις των τελευταίων ετών για την Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Οι εικόνες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχουν μονοπωλήσει την προσοχή της ευρωπαϊκής, αλλά και της διεθνούς, κοινότητας, με ένα γεγονός που δοκιμάζει σκληρά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Με τα βλέμματα όλων στραμμένα στην Ανατολική Ευρώπη, και με την αγωνία για τα επόμενα βήματα του Ρώσου Προέδρου, Vladimir Putin, και του Ουκρανού ομόλογού του, Volodymyr Zelenskyy, να κορυφώνεται, οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών σπεύδουν να αναλάβουν δράση.
Κεντρικό θέμα συζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι, πλέον, η απάντηση στη ρωσική εισβολή και η ενδεχόμενη αποδοχή των εκκλήσεων του Zelenskyy για στρατιωτική υποστήριξη έναντι των ρωσικών στρατευμάτων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έχουν ήδη επιβάλλει αυστηρές οικονομικές και εμπορικές κυρώσεις στη Ρωσία και τη Λευκορωσία, ενώ αρκετές κυβερνήσεις έχουν εκφράσει την πρόθεση να συνεισφέρουν στην άμυνα της Ουκρανίας ή και να προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια στο πλήθος των προσφύγων που έχουν συγκεντρωθεί στα σύνορα των γειτονικών κρατών, ειδικά της Πολωνίας και της Ρουμανίας. Στη Γαλλία, όμως, ενόψει των προεδρικών εκλογών του Απριλίου, το ζήτημα πρωταγωνιστεί στην πολιτική σκηνή της χώρας, όπου διαφαίνεται η διαιρεμένη στάση των υποψηφίων.
Με τις εκλογές να πλησιάζουν, σχεδόν, όλοι οι υποψήφιοι για τον προεδρικό θώκο έχουν εκφράσει τις θέσεις τους για την κρίση που επικρατεί στην Ουκρανία. Πρόκειται για απόψεις, ωστόσο, τελείως διαφορετικές μεταξύ τους, από το δεξιό και αριστερό φάσμα του πολιτικού χώρου. Αρχικά, οι κινήσεις του Γάλλου Προέδρου, Emmanuel Macron, έχουν γίνει στόχος της κριτικής της αντιπολίτευσης και των άλλων υποψηφίων. Ο Macron δέχτηκε επικριτικά σχόλια για την αποτυχία των διπλωματικών του προσπαθειών να αποτρέψουν την κλιμάκωση της κρίσης. Ο Macron, ο οποίος δεν έχει ακόμα ανακοινώσει την υποψηφιότητά του στις εκλογές —αλλά αναμένεται να το κάνει σύντομα—, έδρασε ως διαμεσολαβητής της Ευρώπης με τη Ρωσία και, παρόλο που η προσπάθεια αυτή δεν ευδοκίμησε, τον κατέστησε «πρωταγωνιστή» της ΕΕ στα δρώμενα. Είναι αβέβαιο το αν οι ανταγωνιστές του θα μπορούσαν να είχαν καταφέρει κάτι καλύτερο, αλλά ο Macron φαίνεται να «κερδίζει πόντους» για τον ρόλο του στην απάντηση της Ευρώπης.
Η Marine Le Pen, αρχηγός του κόμματος Rassemblement National, χαρακτήρισε ως θλιβερή κίνηση την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά έχει εμπιστοσύνη στη διπλωματία. Υποστηρίζοντας ότι η Γαλλία έχει κοινά συμφέροντα με τη Ρωσία (ενέργεια, μάχη κατά του ισλαμισμού) και ότι η ΕΕ δεν οφείλεται από την έξαρση των εντάσεων, η Le Pen τίθεται υπέρ της διατήρησης καλών σχέσεων Μόσχας-Παρισιού. Η αποκλιμάκωση μπορεί να γίνει μόνο αν συμφωνηθεί ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Ο Eric Zemmour, του Reconquête, δήλωσε την υποστήριξή του προς τη Ρωσία και τον Putin, εκφράζοντας την αντίθεσή του προς τις κυρώσεις που έχουν, μέχρι τώρα, επιβληθεί. Κρατώντας παρόμοια στάση με τη Le Pen, θεωρεί ότι ο πόλεμος είναι αποτέλεσμα των πολιτικών της Δύσης και του ΝΑΤΟ και τάσσεται υπέρ του τέλους της επέκτασης του τελευταίου προς την Ανατολή. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα αιτήματα του Putin είναι «νόμιμα και έγκυρα».
Οι υποψήφιοι των αριστερών κομμάτων έχουν δείξει μέχρι τώρα διαφορετική στάση απέναντι στις εξελίξεις. Ο Jean-Luc Mélenchon, του ακρο-αριστερού La France Insoumise, τίθεται υπέρ της Ρωσίας, αλλά και υπέρ της αποκλιμάκωσης. Πιστεύει στην πολιτική της μη-ευθυγράμμισης, και άρα η Γαλλία δεν θα πρέπει να πάρει το μέρος ούτε της Δύσης, ούτε της Ρωσίας, ενώ διαφωνεί με την υπεράσπιση των Ουκρανικών συνόρων. Κοντά στις θέσεις του Mélenchon ήταν οι δηλώσεις του Fabien Roussel, του υποψηφίου του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο οποίος, μάλιστα, εξέφρασε την άποψη ότι η Γαλλία πρέπει να σταματήσει να κρύβεται πίσω από την πολιτική πολέμου των Η.Π.Α.. Η Anne Hidalgo, του Σοσιαλιστικού Κόμματος, από την άλλη, υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Απαιτεί σκληρές κυρώσεις στη Ρωσία και τους πολιτικούς της, και προτείνει μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση, ώστε να φανεί η ενότητα και αποφασιστικότητα της ευρωπαϊκής οικογένειας. Ο υποψήφιος των Πρασίνων, Yannick Jadot, υποστήριξε, επίσης, τις κυρώσεις, αποκαλώντας μάλιστα τη Ρωσία «δικτατορία».
Η Valérie Pécresse, του συντηρητικού κόμματος Les Republicaines, καταδίκασε τις πράξεις της Ρωσίας, ωστόσο, έριξε το φταίξιμο στις αποτυχημένες διπλωματικές προσπάθειες του Macron. Υπέρμαχος της ανάγκης υπεράσπισης της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, η Pécresse παίρνει το μέρος του διαλόγου με το Κρεμλίνο για την αποκλιμάκωση και επίλυση της κρίσης. Νωρίτερα, τον Ιανουάριο, είχε προτείνει τον προγραμματισμό ενός ευρωπαϊκού συμβουλίου ασφαλείας με την Ρωσία, για την αποτροπή οποιασδήποτε επιδείνωσης των σχέσεων της με την Ουκρανία. Ωστόσο, η υποψήφια του συντηρητικού κόμματος έχει εκφράσει πολλές φορές στο παρελθόν τη συμπάθειά της προς τη Ρωσία. Πολλά ερωτήματα, ως προς τη στάση της, εγείρει και το γεγονός ότι ο Francois Fillon, πρώην Πρωθυπουργός της χώρας και σύμμαχος της Pécresse, είναι μέλος των διοικητικών συμβουλίων ρωσικών εταιριών που ανήκουν στον τομέα της ενέργειας και εξόρυξης καυσίμων. Η θέση του Fillon έγινε αφορμή να αμφισβητήσουν μερικοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι την στάση της Pécresse.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία θα συνεχίσουν να απασχολούν την ευρωπαϊκή κοινότητα. Προς το παρόν, η Ουκρανία έχει συμφωνήσει σε διάλογο με τη Ρωσία στη γειτονική Λευκορωσία, αλλά το αποτέλεσμα αυτού είναι αβέβαιο. Σε κάθε περίπτωση, τα επόμενα βήματα κάθε πλευράς θα επηρεάσουν σημαντικά το μέλλον της Ευρώπης, και θα διαδραματίσουν βασικό ρόλο στις επικείμενες γαλλικές εκλογές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Where is France’s anti-Kremlin candidate?”, Politico, διαθέσιμο εδώ
- “French presidential race: Macron diplomacy in Ukraine crisis keeps challengers at a distance”, France24, διαθέσιμο εδώ
- “French presidential candidates divided over response to Russia-Ukraine crisis”, EURACTIV, διαθέσιμο εδώ
- “Ukraine crisis highlights stark divisions among France’s presidential candidates”, France24, διαθέσιμο εδώ
