Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
Η ορειβασία αποτελεί ένα από το πιο δύσκολα και συνάμα πιο συναρπαστικά extreme sport, με χιλιάδες ανθρώπους να επιλέγουν να «πάρουν τα βουνά», ζώντας την απόλυτη αδρεναλίνη, μέχρι να πατήσουν την κορυφή. Έτσι, είτε η κορυφή είναι ενός χαμηλού λόφου είτε αυτή του Everest, για τους ορειβάτες τα συναισθήματα είναι έντονα. Η αδηφάγος επιθυμία για επιτυχία, σε συνδυασμό με το άγχος για επιβίωση, ειδικά αν μιλάμε για μεγάλα υψόμετρα, μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές που θέτουν σε κίνδυνο ζωές. Σε μια τέτοια ιστορία θα αναφερθούμε σε αυτό το άρθρο, με κεντρικά πρόσωπα δύο πασίγνωστους, κατά τα μέσα της δεκαετίας του ’50, Ιταλούς ορειβάτες κι έναν φτωχό Πακιστανό αχθοφόρο, τον Amir Mehdi.
Μία από αυτές τις σκληρές ορειβατικές ιστορίες αποτελεί και αυτής της ιταλικής αποστολής του 1954, που πέτυχε την πρώτη ανάβαση σε ένα από τα δυσκολότερα τεχνικά βουνά και δεύτερο ψηλότερο στη Γη, το Κ2· για τον λόγο αυτόν ονομάζεται και «Άγριο Βουνό». Σε εκείνη την αποστολή συμβαίνει ένα γεγονός που έχει μείνει στην παγκόσμια ορειβατική Ιστορία. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Η ιταλική αποστολή του 1954 με αρχηγό τον Ardito Dezio συγκροτείται με κάποια από τα μεγαλύτερα ονόματα ορειβατών της γείτονος χώρας, όπως ο Walter Bonatti, ο Achille Compagnoni και ο Lino Lacedelli, ενώ άλλα γνωστά μέλη της αποστολής ήταν ο Πακιστανός συνταγματάρχης Μουχάμαντ Άτα-ουλάχ, ο οποίος υπήρξε μέλος και της αμερικανικής αποστολής στο Κ2 το 1954. Η διαδρομή που επέλεξαν ήταν αυτή με το όνομα «Σπηρούνι του Αμπρούτσι». Στις 31 Ιουλίου του 1954 ο Achille Compagnoni και ο Lino Lacedelli βρίσκονται στην κορυφή του δύσκολου αυτού βουνού, έχοντας αποδείξει λίγες ώρες νωρίτερα πόσο σκληρό είναι το συγκεκριμένο άθλημα.
Στα 8.100 μέτρα ο Compagnoni και ο Lacedelli ζητάνε από τον φέρελπι ορειβάτη Bonatti να τους μεταφέρει με τη βοήθεια και κάποιου αχθοφόρου φιάλες οξυγόνου. Ο Bonatti, που φημίζεται όχι μόνο για τις ορειβατικές του ικανότητες αλλά και για την ηθική του, πείθει τον Πακιστανό αχθοφόρο Amir Mehdi να τις μεταφέρουν μαζί μέχρι τη «ζώνη θανάτου», όπου επρόκειτο να τους συναντήσουν. Ωστόσο, όταν έφτασαν στο καθορισμένο σημείο, αργά το βράδυ, η σκηνή δε φαινόταν πουθενά. Τελικά, καθώς έψαχναν για τους Compagnoni και Lacedelli και συνέχιζαν να σκαρφαλώνουν, μία από τις κραυγές του Bonatti απαντήθηκε. Η κατασκήνωση είχε μεταφερθεί σε ένα σημείο που τώρα δεν είχαν πρόσβαση. Μια φωνή τους φώναξε να αφήσουν το οξυγόνο και να πάνε πίσω, αλλά το σκοτάδι το έκανε αδύνατο. Ο Mehdi και ο Bonatti αναγκάστηκαν να περάσουν τη νύχτα αγκαλιασμένοι σε μια προεξοχή πάγου σε θερμοκρασία μικρότερη των -50C. Και οι δύο ήταν έτοιμοι να πεθάνουν, αλλά κατάφεραν να επιζήσουν από αυτό που ήταν, εκείνη την εποχή, το υψηλότερο ανοιχτό bivouac, σε υψόμετρο περίπου 8.100 μέτρων.
Αργότερα θα αποκαλυφθεί ότι ο Compagnoni είχε σκόπιμα μετακινήσει την κατασκήνωση, επειδή ήθελε να αποτρέψει τον Bonatti και τον Mehdi από το να συμμετάσχουν στη μέρα κορυφής. Ο Compagnoni προφανώς φοβόταν ότι ο Bonatti, ο οποίος ήταν νεότερος και πιο γυμνασμένος, θα έκλεβε τα φώτα της δημοσιότητας.
Το επόμενο πρωί, αφήνοντας εκεί τις φιάλες οξυγόνου, ο Mehdi και ο Bonatti κατέβηκαν. Ο Compagnoni και ο Lacedelli πήραν στη συνέχεια το οξυγόνο και συνέχισαν την προσπάθεια για την κορυφή.
Σε αντίθεση με τους Ιταλούς ορειβάτες, στον Mehdi δεν είχαν δοθεί κατάλληλες μπότες χιονιού για μεγάλο υψόμετρο. Φορούσε κανονικές στρατιωτικές μπότες στρατού, οι οποίες, σύμφωνα με ορισμένους, ήταν και δύο νούμερα μικρότερες. Αναπόφευκτα, υπέστη σοβαρό κρυοπαγήματα και μέχρι να φτάσει στην κατασκήνωση βάσης δεν μπορούσε να περπατήσει. Έπρεπε να μεταφερθεί με φορείο σε νοσοκομείο της πόλης Skardu, όπου του παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες και από εκεί να μεταφερθεί σε στρατιωτικό νοσοκομείο στο Rawalpindi. Οι γιατροί δεν είχαν άλλη επιλογή από το να του ακρωτηριάσουν όλα τα δάχτυλα των ποδιών, για να αποτρέψουν την εξάπλωση της γάγγραινας. Βγήκε από το νοσοκομείο, μόλις οκτώ μήνες αργότερα.
Ωστόσο, το γεγονός αυτός, που οδήγησε στον ακρωτηριασμό του φτωχού αχθοφόρου από το Πακιστάν, δεν αποκαλύφθηκε επίσημα πριν από το 2007, όταν η Ιταλική Αλπική Λέσχη αναγνώρισε τη συμβολή του Bonatti και Mehdi στην κατάκτηση του Κ2.
Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι η ορειβατική ηθική αφορά περισσότερο το τεχνικό κομμάτι της ανάβασης σε μια κορυφή, δηλαδή τη χρήση οξυγόνου, σταθερών σχοινιών ή τη βοήθεια αχθοφόρων, ξεχνώντας ότι το σημαντικότερο είναι να μην θέτουν σε κίνδυνο τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής, καθώς και το περιβάλλον που τους φιλοξενεί. Ακόμη, ιστορίες σαν του Mehdi υπάρχουν χιλιάδες, στο άρθρο αυτό δόθηκε ένα παράδειγμα για το πού μπορεί να οδηγήσει η ανθρώπινη φιλοδοξία για την κορυφή…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Amir Mehdi: Left out to freeze on K2 and forgotten, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Κ2, Βικιπαίδεια, διαθέσιμο εδώ
