Της Μυρτούς Μανωλούδη,
«Ίσως είμαστε μόνο δύο άτομα. Αλλά έτσι αλλάζουν τα πράγματα»
1960: Κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου. Ο Σοβιετικός στρατιωτικός Όλεγκ Πενκόφσκι αποφασίζει να διαρρεύσει άκρως απόρρητες πληροφορίες στη Δύση. Προκειμένου να μην δημιουργήσουν υποψίες, οι MI6 και CIA στρατολογούν τον Βρετανό επιχειρηματία Γκρέβιλ Γουίν ως «μεταφορέα» μηνυμάτων. Αυτή είναι η αρχή της ταινίας «Ο Κατάσκοπος του Ψυχρού Πολέμου» (“The Courier”), με τους Μπένεντικτ Κάμπερμπατς (Benedict Cumberbatch) και Μέραμπ Νινίτζε (Merab Ninidze) στους ρόλους των Γκρέβιλ και Όλεγκ αντίστοιχα, η οποία είναι βασισμένη σε αληθινά γεγονότα. Μια ταινία αρκετά ενδιαφέρουσα και συγκινητική κατ’ εμέ (αλλά εγώ συγκινούμαι εύκολα, αγαπητέ αναγνώστη, οπότε δεν θα ήθελα να σε επηρεάσω).
Πριν φτάσω εκεί, όμως, ας μοιραστώ και κάτι που μου έκανε εντύπωση. Ο κατάσκοπος δεν είχε πάντα αυτό το όνομα. Ο πρωτότυπος τίτλος ήταν “Ironbark”, δηλαδή «Σιδερένιος Φλοιός». Στην ταινία, αυτό ήταν το κωδικό όνομα του Όλεγκ Πενκόφσκι. Στην πραγματικότητα, “ironbark” ήταν η κωδική ονομασία των εγγράφων, που ο Πενκόφσκι έδωσε στη CIA. Το κωδικό όνομά του ήταν «Ήρωας» (“Hero”).
Πίσω στο θέμα μας τώρα. Φαινομενικά, οι δύο άντρες δεν έχουν τίποτα κοινό. Δεν έχουν κοινό χαρακτήρα, εμπειρία, τρόπο ζωής, κουλτούρα. Με άλλα λόγια, δεν θα μπορούσαν ποτέ να ταιριάξουν και το να γίνουν φίλοι φαντάζει στον θεατή αδιανόητο. Τελικά, αποδεικνύεται ότι όχι και τόσο. Ξεκινούν σιγά σιγά να πηγαίνουν μαζί για φαγητό και ποτό. Στη συνέχεια, ο Όλεγκ παρουσιάζει στον Γκρέβιλ το ρωσικό μπαλέτο και εκείνου τού φαίνεται τόσο όμορφη η παράσταση, που δακρύζει. Λίγο αργότερα, γνωρίζει ο ένας την οικογένεια του άλλου. Ο Γκρέβιλ, με τη σειρά του, οργανώνει για τον Όλεγκ μια εκδρομή στην εξοχή. Κάπως έτσι, αυτοί οι διαφορετικοί, οι τόσο διαφορετικοί άνθρωποι γίνονται φίλοι. Ο φόβος παραμονεύει πάντα, αλλά οι μοίρες τους είναι δεμένες πια, οι ελπίδες τους κοινές. Στην ελπίδα στηρίζονται οι προσπάθειές τους να αποτρέψουν έναν πυρηνικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης. Η ελπίδα τους έκανε να συνεχίζουν, ακόμα και όταν ο κίνδυνος τους πλησιάζει. Αυτή είναι και η μόνη που θα τους απομείνει μέχρις ότου συλληφθούν τον Οκτώβριο του ’62.
Παρ’ όλα αυτά, μετά από μία επίσκεψη της γυναίκας του Γκρέβιλ, μας γίνεται γνωστό πως η κρίση των πυραύλων στην Κούβα έχει αποτραπεί. Αυτό αναπτερώνει το ηθικό του Γκρέβιλ, ο οποίος πια θέλει απεγνωσμένα να ενημερώσει τον Όλεγκ σχετικά με τα γεγονότα.
Οι τελευταίες σκηνές με τους δύο φίλους είναι βαθιά συναισθηματικές. Η μοίρα του Όλεγκ είναι σχεδόν προκαθορισμένη, καθώς κατά πάσα πιθανότητα θα εκτελεστεί. Φαίνεται ταλαιπωρημένος, Στη συνέχεια, με βαριά φωνή ομολογεί στον Γκρέβιλ πως αναγκάστηκε να αποκαλύψει τα πάντα στους πράκτορες της KGB. Μετά από μερικά δευτερόλεπτα αγωνίας, προσθέτει πως φυσικά και αποκάλυψε στους Ρώσους πράκτορες πως ο Γκέβιλ ήταν ένας απλός μεταφορέας, ο οποίος δεν γνώριζε τίποτα. Έπρεπε να φροντίσει και την οικογένειά του. Ήλπιζε πως ο Γκρέβιλ θα καταλάβαινε. Η κορύφωση της ταινίας μάς δείχνει τον Γκρέβιλ, λίγο προτού οι στρατιώτες τον απομακρύνουν από την αίθουσα ανακρίσεων, να παραδέχεται πως φυσικά καταλάβαινε, ενώ έπρεπε να φροντίσει την οικογένειά του και θα το έκανε πολύ καλύτερα τώρα, που δεν θα γινόταν καμία πυρηνική αντιπαράθεση. Τότε, ο Γκρέβιλ αρχίζρι να φωνάζει στον εγκάρδιο φίλο του πως τα έχει καταφέρει με τη φωνή του να αντηχεί ακόμα στους τοίχους, βγάζοντάς τον από την αίθουσα.
Ο Όλεγκ Πενκόφσκι εκτελέστηκε το 1963. Στις 22 Απριλίου του 1964, ο Γκρέβιλ Γουίν ελευθερώθηκε. Αγαπητέ αναγνώστη, αν διαβάζεις ακόμα αυτό το άρθρο, να ξέρεις ότι υπάρχει ελπίδα για όλους μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Ο Κατάσκοπος του Ψυχρού Πολέμου», atninorama.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Ο Κατάσκοπος του Ψυχρού Πολέμου», filmy.gr, διαθέσιμο εδώ
- “The Courier”, historyvshollywood.com, διαθέσιμο εδώ
