Της Σάντυ Μακκού,
Η τάση αρωγής προς τον συνάνθρωπο είναι κατ’ ομολογίαν έμφυτη και σε μεγάλο βαθμό πηγαία σε καταστάσεις κινδύνου, είτε αυτές ενέχουν τον κίνδυνο για τη σωματική ακεραιότητα, είτε τον κίνδυνο πρόκλησης πνευματικής και συναισθηματικής «βλάβης». Η κινητήριος δύναμη όμως, που θα ωθήσει έναν άνθρωπο στο να βοηθήσει τον «συνάνθρωπο» είναι εξίσου δυσνόητη με την αντίστοιχη τάση προς τη βλάβη.
Το «δυσνόητο» στην προκειμένη περίπτωση έγκειται σε διαφορετικές παραμέτρους. Στην περίπτωση της αρωγής προς τον συνάνθρωπο, αν και θα ήταν αναμενόμενη η παροχή της, καθώς οι άνθρωποι είναι φύσει όντα αρωγής, η προσλαμβάνουσα αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα σε πολλές περιπτώσεις. Ενδεχομένως, μια εθνογραφική προσέγγιση πτυχών της καθημερινότητας σε ένα αστικό κέντρο μπορεί να φανερώσει μια διαφορετική εικόνα της «καθιερωμένης» τάσης του ανθρώπου που βοηθά τον συνάνθρωπο που είναι σε ανάγκη. Αποφεύγοντας μια κοινωνιολογική ή ανθρωπολογική προσέγγιση και με την επιλογή μιας φιλοσοφικής οπτικής, η τάση του ανθρώπου να απέχει σε πολλές περιπτώσεις από την αρωγή ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στην ιδέα ενός ενδεχόμενου κινδύνου που ελλοχεύει με τη συναναστροφή του με τον «άγνωστο συνάνθρωπο».
Αυτή η εκδοχή του συνανθρώπου και η ιδέα αυτού, υπάρχει λόγω του φόβου για το ποιόν του ανθρώπου και λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης σε ένα σημαντικό μέρος του κοινωνικού περίγυρου-κοινωνικού πλαισίου στο οποίο ζει και δραστηριοποιείται. Η απουσία εμπιστοσύνης στο κοινωνικό πλαίσιο είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας που ωθεί τον σύγχρονο άνθρωπο στην τάση αποστροφής προς την ιδέα της αρωγής προς τον άγνωστο συνάνθρωπο. Η απουσία αυτή οφείλεται σε μια πληθώρα παραγόντων που σχετίζονται με τη συμβίωση των ανθρώπων σε ένα πλαίσιο κοινωνικών κανόνων που ρυθμίζουν τις μεταξύ τους σχέσεις. Η εγκληματικότητα, καθώς και άλλες μορφές βίας που υφίστανται σε ένα κοινωνικό πλαίσιο, είναι παραδείγματα παραγόντων που δημιουργούν την έλλειψη εμπιστοσύνης προς την ιδέα της κοινωνικής συναναστροφής και την αποστροφή προς την ιδέα αρωγής προς τον συνάνθρωπο.
Κατά κανόνα, οι άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί ή τουλάχιστον διστακτικοί στις περιπτώσεις που ένας συνάνθρωπός τους χρειάζεται βοήθεια και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα προαναφερθέντα. Εξαιρέσεις στο συμπεριφορικό αυτό πλαίσιο, που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο άνθρωπο, υπάρχουν, όπως ακριβώς και σε κάθε άλλη περίπτωση, και γίνονται αντιληπτές σε διαφορετικές πτυχές της καθημερινότητας. Πράγματι, παρατηρείται ότι υπάρχουν περιπτώσεις συμπεριφορών που αποκλίνουν από τους κανόνες του εκάστοτε κοινωνικού πλαισίου. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δρουν κατά τα πρότυπα της ανιδιοτελούς παροχής αρωγής προς τον άγνωστο συνάνθρωπο, σε περιπτώσεις κινδύνου ή ανάγκης για συναισθηματική και πνευματική υποστήριξη.
Το ερώτημα που μένει είναι το εξής: πώς ένας άνθρωπος, ο οποίος ζει, δραστηριοποιείται και συνυπάρχει με άλλους ανθρώπους σε ένα κοινωνικό πλαίσιο με ίδιους κανόνες και δεδομένα, μπορεί να λειτουργεί διαφορετικά; Πώς είναι δυνατόν η ανιδιοτέλεια που χαρακτηρίζει την αρωγή προς τον «άγνωστο συνάνθρωπο» να υπερισχύει παρά τους παράγοντες που εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν ένα κοινωνικό πλαίσιο και να διατηρούν την επιφυλακτική νοοτροπία της πλειονότητας;
