Tης Κατερίνας Σακκούλα,
Ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός, σε παγκόσμια κλίμακα, βάσει μήκους και ο πρώτος μεγαλύτερος ποταμός με βάση το νερό που φέρει είναι, φυσικά, ο Αμαζόνιος. Βρίσκεται στη Νότια Αμερική, έχοντας τις πηγές του στις Άνδεις και τις εκβολές του στον Ατλαντικό Ωκεανό, διαρρέοντας, έτσι, κατά μήκος την ήπειρο. Ο ποταμός πήρε το όνομά του από τον Ισπανό κατακτητή, Francisco de Orellana, όταν, ενόσω διέπλευσε το μήκος του Αμαζονίου, συνάντησε φυλές που ζούσαν στην περιοχή, οι οποίες διέθεταν γυναίκες πολύ ικανές στη μάχη. Έτσι, συσχέτισε τον ποταμό με τις γνωστές, από την ελληνική μυθολογία, Αμαζόνες, αποδίδοντας, κατά αυτό τον τρόπο, το ανάλογο όνομα στον ποταμό.
Ο Αμαζόνιος δέχεται τα νερά από διάφορους άλλους, ιδιαίτερα μικρότερους, ποταμούς, οι οποίοι κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: τους λευκούς, τους μαύρους και τους καθαρούς ποταμούς. Οι λευκοί ποταμοί, όπως ο Rio Solimoes, φέρουν διάφορα ιζήματα (δηλαδή, στερεό υλικό που προκύπτει από φυσικές διεργασίες), που προέρχονται από τη γεωλογικά νεαρή οροσειρά των Άνδεων. Οι μαύροι ποταμοί, όπως ο Rio Negro, έχουν πιο όξινα νερά, με αποτέλεσμα να φέρουν λιγότερες ασθένειες, για παράδειγμα ελονοσία, καθώς τα νερά τους προσελκύουν λιγότερα έντομα.
Εκτός των άλλων, ο Αμαζόνιος είναι εξαιρετικά γνωστός και για το τροπικό δάσος που τον περιβάλλει. Το συγκεκριμένο δάσος εκτείνεται σε 9 χώρες της Νοτίου Αμερικής, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στη Βραζιλία, καθώς εκεί βρίσκεται το 40% της έκτασής του. Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου φιλοξενεί ένα στα δέκα είδη που ζουν πάνω στον πλανήτη Γη, ενώ, συγχρόνως, έχει την ικανότητα να φιλτράρει 90 με 140 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, βοηθώντας, έτσι, στην εξισορρόπηση τόσο του τοπικού όσο και του παγκοσμίου κλίματος.
Επιπλέον, περισσότεροι από 30 χιλιάδες άνθρωποι ζουν μέσα στην έκταση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, εκ των οποίων 350 ομάδες γηγενούς πληθυσμού, οι οποίοι εξαρτώνται από την φύση γύρω τους για γεωργία, ρουχισμό και παραδοσιακά φάρμακα. Οι κάτοικοι της περιοχής αξιοποιούν όσα τους προσφέρει το δάσος για καταφύγιο και το βιοπορισμό τους. Συγχρόνως, χρησιμοποιούν τα ποικίλα κανάλια, που συνδέονται με τον Αμαζόνιο, για τη μετακίνησή τους.
Παρά το τι σημαίνει το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, τόσο για τον τοπικό όσο και τον παγκόσμιο πληθυσμό, το δάσος –ειδικά τα τελευταία χρόνια– βρίσκεται σε μια κατάσταση μόνιμης πολιορκίας. Η αποψίλωση και οι πυρκαγιές, με σκοπό την απόκτηση μεγαλύτερης έκτασης είτε για καλλιέργεια είτε για οποιονδήποτε άλλον σκοπό, έχουν τοποθετήσει το τροπικό δάσος στο επίκεντρο της κλιματικής αλλαγής. Η συγκεκριμένη καταστροφή επιφέρει την αύξηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ενώ όσο μεγαλύτερο τμήμα του δάσους καταστρέφεται τόσο περισσότερο αυξάνεται και η θερμοκρασία του πλανήτη, με αποτέλεσμα να καταστρέφεται ένα ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι του Αμαζονίου.
Έχουν ληφθεί μέτρα για την προστασία του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, όπως το εθνικό πάρκο του Chiribiquete, που βρίσκεται στο κολομβιανό τμήμα του δάσους, καθώς και η δράση της WWF. Οι προσπάθειες αυτές, όμως, δεν είναι αρκετές για να προστατέψουν επαρκώς τον Αμαζόνιο. Γι’ αυτό, στο άμεσο μέλλον πρέπει η ανθρωπότητα να επικεντρωθεί στην επίλυση του γιγαντιαίου προβλήματος της κλιματικής αλλαγής.
ENΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Amazon, WWF, διαθέσιμο εδώ
- Amazon Rainforest, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Amazon, WorldWildLIfe, διαθέσιμο εδώ
