Του Νίκου Σαρρή,
Ο Απόλλωνας αποτελεί έναν από τους θεούς του Ολύμπου και λατρευόταν ως προστάτης της μουσικής και των τεχνών. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο με πολλούς μύθους, ενώ, επίσης, ήταν ο θεός που ίδρυσε τη μαντική τέχνη.
Ο Απόλλωνας και η δίδυμη αδερφή του, Άρτεμις, ήταν απόγονοι του Δία και της Λητούς, κόρης των Τιτάνων Κοίου και Φοίβης. Η Ήρα, μαθαίνοντας για την εγκυμοσύνη της Λητούς, την καταράστηκε να μη γεννήσει σε κανένα μέρος που φτάνουν οι ακτίνες του ήλιου, ενώ ανέθεσε στον δράκοντα Πύθωνα να την καταδιώκει συνεχώς. Όταν έφτασε η στιγμή του τοκετού, δε μπορούσε να γεννήσει σε κανένα μέρος. Ο Δίας πρόσταξε τον βοριά να τη βοηθήσει και ο δυνατός άνεμος την οδήγησε στη θάλασσα. Τότε η Τιτανίδα παρακάλεσε τον Ποσειδώνα να της βρει ένα μέρος για να γεννήσει. Ο θεός της θάλασσας σταμάτησε την κίνηση των υδάτων και τα χτύπησε δυνατά με την τρίαινά του. Τότε, φανερώθηκε ένας γυμνός, έρημος βράχος, η Δήλος. Κάτω από τη σκιά ενός φοινικόδεντρου η Λητώ γέννησε τα δίδυμα.
Μόλις δόθηκε στον Απόλλωνα, όσο ήταν βρέφος, νέκταρ, τότε απέκτησε άριστες ικανότητες στη μουσική και την τοξοβολία, ενώ, επίσης, του δόθηκε η θεϊκή δύναμη της μαντείας. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή του μύθου, ο Απόλλωνας διδάχτηκε τη μαντική τέχνη από τις Θρίες, τρεις φτερωτές νύμφες, κόρες του Δία. Θέλοντας να δώσει το δώρο της μαντικής τέχνης στους θνητούς, αναζήτησε στη Γη το κατάλληλο μέρος για να χτίσει ένα μαντείο. Αρχικά, έφτασε στον κάμπο της Βοιωτίας, όπου μαγεύτηκε από το όμορφο τοπίο, με αποτέλεσμα να αποφασίσει πως αυτό ήταν το καταλληλότερο μέρος για το μαντείο του. Τότε, όμως, εμφανίστηκε η νύμφη Τελφούσσα και τον παρακάλεσε να αναζητήσει άλλον τόπο, πιο ήρεμο, καθώς στην περιοχή έβοσκαν πολλά ζώα, οπότε ένα μαντείο θα τους στερούσε να χαρούν τον εύφορο κάμπο.
Έτσι, ο Απόλλωνας κατέφτασε στους πρόποδες του Παρνασσού, στην κοιλάδα της Κρίσσας. Οι κάτοικοι της περιοχής ήταν τρομοκρατημένοι από έναν δράκο που κατέστρεφε τα χωράφια και κατασπάραζε ζώα και ανθρώπους. Δεν ήταν άλλος από τον Πύθωνα, τον δράκο που κυνηγούσε τη Λητώ την περίοδο της εγκυμοσύνης της. Ο Απόλλωνας αποφάσισε να απαλλάξει τους θνητούς από το τέρας. Με τα φαρμακερά βέλη που του είχε φτιάξει ο Ήφαιστος, σημαδεύει τον Πύθωνα και με την πρώτη βολή τον θανατώνει. Στο σημείο όπου ξεψύχησε, ο θεός αποφάσισε να χτίσει το Μαντείο των Δελφών. Η εκάστοτε ιέρεια του Απόλλωνα στο Μαντείο ονομαζόταν Πυθία, η οποία έδινε χρησμούς στους ανθρώπους, λειτουργώντας ως δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του Απόλλωνα και των θνητών. Οι Πυθίες βρίσκονταν σε κατάσταση έκστασης, λόγω των αναθυμιάσεων που έρχονταν από ένα άνοιγμα στο σημείο που ήταν χτισμένο το μαντείο. Συνήθως, παράλληλα, μασούσαν δάφνη, το ιερό φυτό του Απόλλωνα.
Πώς, όμως, καθιερώθηκε ως σύμβολο και ιερό φυτό του θεού η δάφνη; Η απάντηση βρίσκεται σε έναν μύθο που αφορά την ερωτική ζωή του Απόλλωνα. Η Δάφνη ήταν μια νύμφη με την οποία ο θεός είχε ερωτευτεί παράφορα. Παράλληλα, την είχε ερωτευτεί και ένας θνητός, ο Λεύκιππος. Η Δάφνη ήταν πολύ σεμνή και έκανε παρέα μόνο με κοπέλες. Έτσι, ο Λεύκιππος ντύθηκε γυναίκα και μπήκε στην παρέα της. Ο θεός του φωτός κυριεύθηκε από δόλο. Έτσι, έβαλε την παρέα των κοριτσιών να κάνουν μπάνιο γυμνές στα νερά ενός ποταμού. Όταν αποκαλύφθηκε πως ο Λεύκιππος ήταν άνδρας, οι κοπέλες από την οργή τους τον σκότωσαν. Ωστόσο, ακόμα και χωρίς ανταγωνισμό, ο θεός δε μπόρεσε να κερδίσει την καρδιά της Δάφνης. Ο Απόλλωνας την κυνηγούσε, αλλά εκείνη, απρόθυμη να ενδώσει, παρακαλούσε τον πατέρα της, τον ποταμό Πηνειό, να τη σώσει. Έτσι, εκείνος τη μετέτρεψε σε ένα αρωματικό φυτό, το οποίο πήρε το όνομα της νύμφης. Στεναχωρημένος ο Απόλλωνας από τον ανεκπλήρωτο έρωτα, έκοψε ένα κλαδί από το φυτό, με το οποίο στεφανώθηκε, δημιουργώντας έτσι μια ιερή σύνδεση μεταξύ του ίδιου και της δάφνης.
Ο Απόλλωνας στις περισσότερες περιπτώσεις, όπως και σε αυτήν της Δάφνης, δε στάθηκε ιδιαίτερα τυχερός στον έρωτα. Προκειμένου να κοιμηθεί με την Κασσάνδρα, της έταξε να της κάνει δώρο τη μαντική τέχνη. Εκείνη τον απέρριψε, αφού πρώτα είχε λάβει τη μαντεία ως δώρο. Για εκδίκηση, ο θεός την καταράστηκε να μην πιστεύει κανείς τους χρησμούς της, όπως και έγινε, όταν η μάντισσα προέβλεψε την άλωση της Τροίας. Όταν αγάπησε τη Μάρπησσα, είχε ανταγωνισμό με έναν θνητό, τον Ίδα. Εκείνη προτίμησε τον Ίδα, καθώς πίστευε πως ο Απόλλωνας δε θα την ήθελε όταν εκείνη γεράσει, αφού ο θεός θα παρέμενε πάντα νέος και όμορφος. Τέλος, το ειδύλλιο του θεού με έναν νεαρό, τον Υάκινθο, είχε, επίσης, άδοξο τέλος. Ο Απόλλωνας δίδασκε τον θνητό δισκοβολία, όταν άθελά του τον χτύπησε δυνατά με τον δίσκο, σκοτώνοντάς τον. Παρόλες τις ατυχίες του στον έρωτα, ο Απόλλωνας ενώθηκε με την Κορωνίδα. Απόγονός τους ήταν ο Ασκληπιός, θεός της ιατρικής επιστήμης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Γεραλής, Γ. (1959), Ελληνική μυθολογία, Αθήνα: Εκδ. Χρ. Κ. Φυτράκη
- Hansen, W. (2004), Handbook of Classical Mythology, ABC-CLIO Publications
- Προβατάκης, Θ. (2002), Η Μυθολογία των Ελλήνων, Αθήνα: Εκδ. Ρέκος.
