Η 18η Φεβρουαρίου στην Ιστορία

Του Τάσου Γρηγοριάδη,

1814: Ο Ναπολέων Βοναπάρτης κρατά ζωντανή τη Γαλλική αντίσταση, νικώντας στη μάχη του Montereau. Οι ηγεμονίες της Ευρώπης συσπειρώθηκαν επανειλημμένα, ώστε να «καταπνίξουν» τη Γαλλική Αυτοκρατορία. Ο ζυγός πλέον καθίστατο εξαιρετικά ασφυχτικός, καθώς η αντεπίθεση του 6^ου Συνασπισμού κατά του Ναπολέοντα είχε καταφθάσει στα πέριξ του Παρισίου. Σχεδίαζαν τον αντιπερισπασμό του Ναπολέοντα, με έναν Αυστρο-Γερμανικό στρατό και την κατάληψη της «Πόλης του Φωτός» από ένα άλλο Πρωσικό στράτευμα. Εντούτοις, ο ιδιοφυής Κορσικανός στρατηλάτης, αφότου διέταξε τακτική υποχώρηση, απρόσμενα αναθεώρησε και κατατρόπωσε τους ανυποψίαστους Πρώσους. Στην αντίπερα όχθη, η Αυστρο-Γερμανική στρατιά, υπό την ηγεσία του διαδόχου βασιλέα της Βυρτεμβέργης, είχε καταλάβει βαρύνουσας σημασίας τοποθεσίες νοτίως του Παρισίου, όπως το χωριό Montereau. Την περιοχή αυτή διατρέχει ο ποταμός Σικουάνας, ένα φυσικό σύνορο προσπελάσιμο μέσω γέφυρών που υπήρχαν στα γύρω χωριά. Με την απώλεια του Montereau, ο δρόμος για τη Γαλλική πρωτεύουσα ήταν ανοιχτός και ο Ναπολέοντας αποφάσισε να «λάβει το ζήτημα ανά χείρας». Στη μάχη που ακολούθησε, λέγεται πως ο ίδιος έλαβε ενεργά μέρος στο πυροβολικό, εμψυχώνοντας τους συμπατριώτες του. Σταδιακά, ως αποτέλεσμα της αιματηρής συμπλοκής, οι αντίπαλοι ξεκίνησαν να κατευθύνονται πίσω από τις γέφυρες του Σικουάνα και των παραπόταμων του. Επιπλέον, οι κάτοικοι του χωριού άρχισαν να εκσφενδονίζουν πλακάκια και έπιπλα προς τους υποχωρήσαντες εισβολείς. Παρά τον θρίαμβο αυτό, ο Συνασπισμός ανασυγκροτήθηκε και εντός της άνοιξης κατάφερε να αποκαθηλώσει τον Ναπολέοντα.

1930: Ανακαλύπτεται ο Πλούτωνας που θεωρήθηκε ο ένατος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Ο εξέχων αστρονόμος, Percival Lowell (1855-1916), αφιέρωσε την τελευταία οκταετία της ζωής του στην αναζήτηση ενός νέου πλανήτη. Αφότου απεβίωσε, η έρευνά του αξιοποιήθηκε εκτενώς από τον νεαρό τότε αστρονόμο, Κλάϊντ Τόμπω. Εν συνεχεία, ο Τόμπω αφοσιώθηκε πιστά στο όραμά του, εργαζόμενος πυρετωδώς για ένα περίπου έτος στο Αστεροσκοπείο Lowell της Αριζόνα. Τελικά, τη 18^η Φεβρουαρίου του 1930 θα γραφόταν ιστορία, καθώς η έρευνα του ιδίου και του Lowell θα δικαιωνόταν θριαμβευτικά. Λαμβάνοντας υπ’ όψη ποικίλα δεδομένα και φωτογραφικές πλάκες, ο Τόμπω παρατήρησε ένα μακρινό, αμυδρό και αυτοτελές ουράνιο σώμα. Αφότου γνωστοποίησε το εύρημά του, μια ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων εξέτασε τα δεδομένα που είχε συλλέξει. Σε έναν μήνα η ρηξικέλευθη έρευνά του επιβεβαιώθηκε επισήμως. Έπειτα, ολόκληρη η επιστήμη της αστρονομίας που θεωρούσε τον «Ουρανό» τον πιο απόμακρο πλανήτη του ηλιακού συστήματος, πρόσθεσε στο «μικροσκόπιό» της τον νέο πλανήτη, ονόματι «Πλούτωνα». Το όνομα που του αποδόθηκε είναι μια παραπομπή στον προαναφερθέντα-πρωτοπόρο Percival Lowell (PL-Pluton), όπως και στον μυθικό αρχαιοελληνικό «Θεό του Κάτω Κόσμου». Πληροφοριακά, ο Πλούτωνας περιτριγυρίζεται από 5 φυσικούς δορυφόρους, ενώ στην επιφάνεια του επικρατούν θερμοκρασίες χαμηλότερες των -200°C. Σημειώνεται πως το 2006 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση υποβάθμισε τον Πλούτωνα σε «πλανήτη-νάνο», καθότι επανεξετάστηκαν παγκοσμίως τα κριτήρια προσδιορισμού των πλανητών.

1965: Η Γκάμπια κερδίζει την εθνική της ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο. Συνολικά, η Δυτική Αφρική παρουσίαζε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και πολυδιάστατη προ-αποικιακή κουλτούρα. Συγκεκριμένα, η Γκάμπια, ούσα προσκολλημένη στον ποταμό από τον οποίο πάρθηκε το όνομά της, αποτέλεσε γενικότερα «μήλο της έριδος». Οι Βρετανοί κατάφεραν, τελικά, από τον 17^ο αιώνα να αναπτύξουν στη Γκάμπια επικερδείς εμπορικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένου του οργανωμένου δουλεμπορίου. Η νέα Βρετανική αποικία στεκόταν «στριμωγμένη» ανάμεσα στη Σενεγάλη, που ήταν Γαλλική κτήση, και, συνεπώς, ξέσπασαν ανά καιρούς ποικίλες αψιμαχίες. Παρ’ όλα αυτά, η Γκάμπια παρέμεινε κομμάτι της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για περίπου 300 χρόνια. Ακολούθως, το ευρύτατο μεταπολεμικό ρεύμα αποαποικιοποίησης ευνόησε το μικρό κράτος. Εν καιρώ, η πλειονότητα των εγχώριων πολιτικών παρατάξεων αποζητούσε εθνική ανεξαρτησία, βασισμένη στην αρχή της αυτοδιάθεσης του ΟΗΕ. Το αίτημα έγινε δεκτό από τους Βρετανούς, που όρισαν την ημερομηνία απόσχισης της Γκάμπια, με προϋπόθεση την παραμονή της στη Βρετανική Κοινοπολιτεία των Εθνών. Κάπως έτσι, με την παρουσία του Δούκα και της Δούκισσάς του Κέντ, έλαβε χώρα μια τελετή την παραμονή της πολυπόθητης ημέρας ανεξαρτησίας. Παρευρίσκονταν, επίσης, ο νέος πρωθυπουργός του Αφρικανικού κράτους, όπως και 35 τοπικοί αρχηγοί από όλες τις άκρες της χώρας. Επιπλέον, κατά την τελετή, σε μια άκρως συμβολική κίνηση, η Βρετανική σημαία αντικαταστάθηκε από την εθνική σημαία, που κυμάτιζε περήφανα, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για τη Γκάμπια.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• February 1814: the campaign in north-east France took place in Seine-et-Marne, Napoléon en Seine-et-Marne, διαθέσιμο εδώ
• Battle of Montereau, διαθέσιμο εδώ
• The Battle of Montereau 18 February 1814, War and Security, διαθέσιμο εδώ
• Pluto discovered, History.com, διαθέσιμο εδώ
• Clyde Tombaugh discovered Pluto on February 18, 1930, EarthSky.org, διαθέσιμο εδώ
• Dwarf planet Pluto: Facts about the icy former planet, Space.com, διαθέσιμο εδώ
• 1965: Countdown to Gambian independence, BBC – On this Day, διαθέσιμο εδώ
• History of The Gambia, Britannica, διαθέσιμο εδώ