Της Αγγελικής Κόκκαλη,
1904: Πραγματοποιήθηκε στη Σκάλα του Μιλάνου η πρεμιέρα της διάσημης όπερας του Ιταλού συνθέτη, Τζάκομο Πουτσίνι, “Madama Butterfly”. Το όνομα του συνθέτη απηχεί στα αφτιά μας, καθώς η “Madama Butterfly” είναι μία από τις γνωστότερες και πολυ-ανεβασμένες παραστάσεις του κόσμου. Ωστόσο, η πρεμιέρα της τραγικής ιστορίας –ζωής και αγάπης– μιας νεαρής γκέισας, ήταν κάθε άλλο παρά φαντασμαγορική. Το ιταλικό κοινό –ένα κοινό απαιτητικό και καλλιεργημένο– ήταν γνώριμο με τις όπερες, οι οποίες, καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, κατείχαν σημαντική θέση στην καρδιά της κοινωνίας. Οι θεατρόφιλοι διέθεταν τη δύναμη, μέσω επευφημιών, χειροκροτημάτων, αποδοκιμασιών και κραυγών, να καθορίσουν την έκβαση μιας παράστασης, ειδικά όταν εκείνη απέκλινε αρκετά από την πεπατημένη ή υιοθετούσε μελωδίες που θύμιζαν παλαιότερες μουσικές συνθέσεις. Μια επιτυχημένη όπερα αποτελούσε ένα γεγονός μεγάλης σημασίας στην ιταλική κοινωνία. Δυστυχώς, αυτή δεν ήταν η περίπτωση του fiasco της “Madama Butterfly”. Το κατάμεστο θέατρο ήταν εχθρικό από την αρχή, με την αποδοκιμασία του να κλιμακώνεται μετά από κάθε πράξη. Οι δε κριτικοί δεν εκτίμησαν καθόλου τη μυστικότητα του Πουτσίνι, με αποτέλεσμα να ήταν προκατειλημμένοι πριν καν ανέβει η αυλαία. Βέβαια, οι σκηνοθετικές αλλαγές και η ασυνήθιστα μεγάλη δεύτερη πράξη πιθανότητα ξένισαν το κοινό, το οποίο περιφρόνησε το έργο. Εκείνη η νύχτα άφησε πικρία στα χείλη του Πουτσίνι. Ο ίδιος, όμως, παρέμεινε πεπεισμένος για μελλοντική επιτυχία της όπεράς του.
1936: Ο Φάντομ (“The Phantom”) έκανε τη παρθενική του εμφάνιση σε κόμικ-στριπ καθημερινής αμερικανικής εφημερίδας, εισάγοντας το κοινό στον κόσμο των υπερηρώων. Οι μελετητές των κόμικς και γενικότερα οι λάτρεις της ένατης τέχνης γνωρίζουν ότι ο πρώτος επίσημος υπερήρωας ήταν ο Σούπερμαν, ο περίφημος χαρακτήρας των Σούστερ και Σίγκελ (1938). Αυτό που κατόρθωσε να πράξει δύο χρόνια νωρίτερα ο Λι Φολκ, ο δημιουργός και συγγραφέας του Φάντομ, ήταν η σύνθεση ενός ήρωα που πρωτοτυπεί, φέροντας ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά των μετέπειτα υπερηρώων. Η συνταγή υπήρξε απλή μα εμπορεύσιμη· άρτια σωματική διάπλαση, χρήση εφαρμοστής στολής, κρυφή ταυτότητα, μυστικό κρησφύγετο και κοπέλα που «μπαίνει σε μπελάδες». Ο Φολκ εισήγαγε, επίσης, ένα νέο γνώρισμα: τα ολόλευκα, δίχως ορατές κόρες, μάτια, τα οποία εμφανίστηκαν αργότερα σε χαρακτήρες, όπως οι Batman, Green Lantern και Green Arrow. Η ιστορία προέλευσης του νεαρού εκδικητή περιείχε πολλά αφρικανικά και ιθαγενή στοιχεία, ενώ διάχυτα παρέμεναν τα στοιχεία φαντασίας και περιπέτειας. Όντας πρόδρομος των υπερηρώων, ο Φάντομ, υπήρξε ένας μεταβατικός ήρωας, ο οποίος ακροβατούσε ανάμεσα στην τεχνοτροπία των φθηνών περιοδικών φαντασίας των αρχών του 20ού αιώνα (τύπου «Ταρζάν») και των κόμικς της δεκαετίας του 1940 και μετέπειτα. Αν και σήμερα φαντάζει κάπως επισκιασμένος, απέκτησε μεγάλη απήχηση στο διεθνές κοινό, και δη, στην Αυστραλία, τη Σουηδία και την Ινδία.
1979: Η Κίνα εισέβαλε στο Βιετνάμ, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα στις δύο όμορες κομμουνιστικές χώρες. Προηγουμένως, το Βιετνάμ είχε προέβη σε διπλωματικούς και στρατιωτικούς ελιγμούς, οι οποίοι προβλημάτιζαν την Κινεζική Κυβέρνηση. Πιο συγκεκριμένα, όχι μόνο είχε συνάψει το 1978 Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας με τη Σοβιετική Ένωση, αλλά είχε παρεμβεί στα εσωτερικά της Σινο-φιλικής Καμπότζη, αποσπώντας ουσιαστικά τον έλεγχο. Η ανατροπή του υποστηριζόμενου από την Κίνα καθεστώτος των Ερυθρών Χμερ έθεσε τέλος στην άλλοτε σύντομη συνεργατική σχέση των δύο χωρών. Πλέον, η Κίνα επιθυμούσε την εισβολή και κατάκτηση των παραμεθόριων βιετναμέζικων πόλεων. Στόχος της ήταν να δώσει μάθημα στον «επίδοξο μικρό ηγεμόνα», αλλά και να άρει την επιρροή του στην περιοχή της Καμπότζης, τερματίζοντας την περαιτέρω επέκτασή του στη χερσόνησο της Ινδοκίνας. Παράλληλα, οι Βιετναμέζοι έβλεπαν στα μάτια των Κινέζων «τον αμεσότερο και πιο επικίνδυνο εχθρό τους». Η σύντομη αλλά αιματηρή Σινο-Βιετναμική σύγκρουση έμεινε γνωστή ως ο Πόλεμος των Συνόρων ή ως ο Ξεχασμένος Πόλεμος, λόγω της αρχικής «συγκάλυψης» των γεγονότων. Πάντως, ακόμη κι αν υπάρχουν αμφιβολίες για τον ακριβή αριθμό τον θυμάτων, υπολογίζεται ότι μέχρι τα μέσα Μαρτίου οι εχθροπραξίες στοίχισαν τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες. Μόλις μετά από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991, οριστικοποιήθηκαν τα μεταξύ σύνορα των δύο χωρών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Madama Butterfly | opera by Puccini, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Madame Butterfly” premieres, History, διαθέσιμο εδώ
- Predota, Georg (Φεβρουάριος, 2019), Puccini: Madama Butterfly. Premiered Today in 1904, Interlude, διαθέσιμο εδώ
- Phantom | fictional character, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Who is The Phantom?, Phantom Comic Book Survey, διαθέσιμο εδώ
- Sino-Vietnamese War, Wilson Center. Digital Archive International History Declassified, διαθέσιμο εδώ
- Turley, William S. and Race, Jeffrey (Άνοιξη, 1980), ‘The Third Indochina War’, Foreign Policy No. 38, σσ. 92-116, Slate Group, LLC
