Της Μαρίζας Σαμαλτάνου,
To Moba ή αλλιώς το μουσείο Κακής Τέχνης ή κακών τεχνών (Museum Of Bad Art), είναι γεμάτο με ό,τι θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει ως καλό, κακό, ξεκαρδιστικό και πάνω από όλα άσχημο. Φυσικά, οι έννοιες της ομορφιάς και της αισθητικής, ιδιαίτερα στον τομέα της τέχνης είναι καθαρά υποκειμενικές, καθώς διαφέρουν ανάλογα την εποχή και τα κοινωνικά πλαίσια που διαμορφώνονται, αλλά στην περίπτωση αυτού του μουσείου είναι πολύ περιορισμένα τα εκθέματα που εγώ προσωπικά θα κρεμούσα στο σαλόνι μου.
Σε αυτό το μουσείο, δεν υπάρχει στην πραγματικότητα η έννοια του καλαίσθητου, ενώ τα περισσότερα από τα εκθέματα θα μπορούσε κάποιος να θωρήσει ότι τα έχει δημιουργήσει κάποιο νήπιο (χωρίς παρεξήγηση για τα νήπια) και προκαλούν στον θεατή μια μπερδεμένη, αλλά συνάμα ευχάριστη αίσθηση ανακατωσούρας, κατά τη διάρκεια της οποίας ελπίζει να έχει και ο καλλιτέχνης αίσθηση του χιούμορ γι’ αυτό που παρουσιάζει.
Το ΜΟΒΑ ιδρύθηκε το 1993 από τον Σκοτ Γουΐλσον, όταν ο ίδιος ανακάλυψε σε έναν κάδο απορριμμάτων τον πίνακα «Η Lucy στον αγρό, με τα λουλούδια». Παρόλου που στην αρχή ενδιαφέρθηκε μόνο για την κορνίζα, αργότερα άλλαξε γνώμη και ζήτησε από τον περίγυρό του να του βρουν και άλλους πιθανούς πίνακες αυτού του είδους, ξεκινώντας έτσι τη συλλογή του Μουσείου με τα πιο κακότεχνα εκθέματα. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν μεγάλη και έτσι τα εκθέματα του MOBA αυξήθηκαν αρκετά.
Το μουσείο έχει τρία παραρτήματα, στο Brookline, στο Somerville, και στο Dedham, που βρίσκονται στη Μασαχουσέτη. Τα ευρήματά του προέρχονται από καταστήματα φθηνών προϊόντων, από υπαίθριες αγορές και μερικές φορές ακόμα και από τα σκουπίδια. Φυσικά, υπάρχουν και οι δωρεές από καλλιτέχνες που κατάλαβαν έγκαιρα ότι το έργο τους δεν κατέληξε όπως το φανταζόντουσαν. Έργα πρωτότυπα ή με χαρακτηριστικές ατέλειες, χωρίς, όμως, να είναι υπερβολικά κιτς και βαρετά, έχουν βρει τη θέση τους στον χώρο του Μουσείου.
Αυτή τη στιγμή, η συλλογή του μουσείου ανέρχεται γύρω στα 800 έργα, αλλά λόγω περιορισμένου χώρου κάθε έκθεση διαθέτει περίπου 40 με 50 εκθέματα. Ωστόσο, αν και μπορεί να φαντάζει εύκολο να δωρίσεις οποιοδήποτε «κακό» έργο σου στο Μουσείο, σημειώνεται πως δεν έχουν όλα την ίδια τιμητική και τύχη. Μάλιστα, τα περισσότερα έργα που δίνονται για δωρεά δεν πληρούν το κριτήριο της κακής αισθητικής, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εκτεθούν. Επίσης, σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι όπως κάθε μουσείο που σέβεται τον εαυτό του και αυτό έχει κλοπές στο ιστορικό του και έτσι ούτε αυτή η περίπτωση αποτελεί εξαίρεση. Η απώλεια δύο έργων MOBA λόγω κλοπής έχει τραβήξει την προσοχή των μέσων ενημέρωσης και έχει βελτιώσει το πρεστίζ του μουσείου. Το 1996, ο πίνακας “Eileen”, του R. Angelo Le, εξαφανίστηκε από το MOBA. Η “Eileen” «υιοθετήθηκε» από τα σκουπίδια από τον Wilson και διαθέτει ένα σκίσιμο στον καμβά, όπου κάποιος το έκοψε με ένα μαχαίρι πριν ακόμη φτάσει στο μουσείο, «προσθέτοντας ένα επιπλέον δραματικό στοιχείο σε ένα ήδη ισχυρό έργο», σύμφωνα με το MOBA. Το Μουσείο προσέφερε το αμύθητο ποσό των 36,73$ για να ανακτήσει τον πίνακα, αλλά δυστυχώς έμεινε εξαφανισμένος μέχρι το 2006, όταν επέστρεψε και το μουσείο εγκατέστησε ψεύτικες βιντεοκάμερες, κάτι το οποίο αναφέρει κιόλας σε μία επιγραφή.
Παράλληλα, κοιτάζοντας την ιστοσελίδα του Μουσείου δε μπορεί κανείς να μην παρατηρήσει τους ιδιαίτερα ευφάνταστους τίτλους των συλλογών όπως σε ελεύθερη μετάφραση: «Τα δύσμορφα πορτραίτα» (“Poor Traits”), «O ζωολογικός κήπος του Moba» (“Moba Zoo”) και «Κοίτα μαμά, είμαι χωρίς χέρια!» (“Look Ma, No hands!”), η συλλογή που αναφέρει μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες των καλλιτεχνών, δηλαδή την αναπαράσταση χεριών.
Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ σε τρείς κατηγορίες εκθεμάτων σύμφωνα με τη δική μου άποψη και αισθητική: 1) Τα πολύ άσχημα έργα όπως: “The blue mushroom man”, “Baby Atlas”, “Un Poisson Mort” (ελληνιστί «Ένα νεκρό Ψάρι» δεν χρειάζονται περαιτέρω εξηγήσεις), 2) Τα ξεκαρδιστικά, με μερικά παραδείγματα να αποτελούν: “George and Jackie”, όπου θα δείτε την πρώην πρώτη κυρία των ΗΠΑ όπως δεν την έχετε ξαναδεί και το “In the cat’s mouth” και 3) την τελευταία κατηγορία με έργα που βρήκα ιδιαίτερα ευχάριστα για παράδειγμα τα “Birdbrain”, “Eyes see You” και “Orange Colored Sky”.
Κλείνοντας, είναι σίγουρα ένα μουσείο που θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον να επισκεφτεί κανείς, αλλά μπορείτε να εξερευνήσετε όλη τη συλλογή και μέσα στην ιστοσελίδα του, η οποία εκδίδει τακτικά τα νέα του Μουσείου και πουλάει το λεύκωμα που εξέδωσε με τίτλο Museum of Bad Art: Masterworks, ενώ επίσης συνεργάζεται με άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς και διοργανώνει μια Worst Of παρουσίαση των εκθεμάτων του στην Ταϊβάν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Museum Of Bad Art (MOBA), museumofbadart.com, διαθέσιμο εδώ.
- Museum of Bad Art/Collections, museumofbadart.com, διαθέσιμο εδώ.
- Μια βόλτα στο μουσείο Κακής Τέχνης, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ.
- What I Found in the Museum of Bad Art, dailyartmagazine.com, διαθέσιμο εδώ.
