Tης Βασιλείας Καλάργαλη,
Πολλές φορές στην ενήλικη ζωή μας, έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με καταστάσεις κατά τις οποίες οι αντιδράσεις μας θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν ανεξήγητες, υπερβολικές, δραματικές. Ο κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά σε κάθε υποκείμενη κατάσταση και επίσης, καθένας θεωρεί διαφορετικές καταστάσεις λιγότερο ή περισσότερο ουσιώδεις και σημαντικές.
Το πως αντιδράμε στην εκάστοτε κατάσταση δεν είναι κάτι ανεξήγητο, ούτε τυχαίο, αλλά σχετίζεται άμεσα με το παιδί που φέρουμε ακόμα μέσα μας (inner child) και το τραύμα που ταυτίζεται με αυτό (inner child trauma). Είναι γεγονός πως το παιδί αυτό, δεν είναι ένα πραγματικό παιδί, αλλά χρησιμοποιείται μεταφορικά για το «μικρό» σου εαυτό· το κομμάτι εκείνο του εαυτού σου που κρατάει ακόμα τα χαρακτηριστικά της παιδικότητάς σου, την περιέργεια σου για τη ζωή και την αθωότητά σου.
Η ιδέα του παιδιού που όλοι κουβαλάμε μέσα μας στην ενήλικη ζωή προτάθηκε για πρώτη φορά από τον ψυχολόγο Carl Jung, αφότου ο ίδιος εξέτασε τα δικά του παιδικά εσωτερικευμένα συναισθήματα. Ο Carl κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το κομμάτι εκείνο των εσωτερικευμένων συναισθημάτων που προέρχονται από την παιδική μας ηλικία είναι υπαίτιο για το μεγαλύτερο μέρος των πράξεων μας και των αποφάσεων που παίρνουμε. Ουσιαστικά το παιδί αυτό είναι το κομμάτι του εαυτού μας που δεν κατάφερε να μεγαλώσει ποτέ. Το ενήλικο αυτό παιδί κρατάει όλες εκείνες τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα, θετικά ή αρνητικά.
Απώτερος σκοπός κάθε ενήλικου ανθρώπου είναι να καταφέρει να αντιληφθεί τα μοτίβα εκείνα που προέρχονται από την παιδική του ηλικία και προς τα οποία είναι ευαισθητοποιημένος και εν τέλει να προσπαθήσει να τα επανεξετάσει και να τα διδαχθεί από την αρχή, όντας πλέον ο ίδιος ο γονέας του εαυτού του, όπως πρότεινε η θεραπεύτρια Lucia Capacchione στη δεκαετία του ’70.
Πώς εξηγείται, όμως, πραγματικά το τραύμα αυτό που αφορά το παιδί μέσα σου; Όταν κάτι δεν εξελίσσεται όπως θα έπρεπε, όταν νιώθουμε πόνο ή απειλή, τότε το εσωτερικό σύστημα συναγερμού που όλοι μας έχουμε ενεργοποιείται και παράλληλα όλοι οι αμυντικοί μηχανισμοί μας κινητοποιούνται. Αυτό αποτελεί μία σειρά ενεργειών, με απώτερο σκοπό την επιστροφή σε αυτό που ο καθένας από μας διαφορετικά ορίζει ως ζώνη ασφαλείας. Όταν τα συστήματα αυτά πυροδοτούνται με μεγάλη συχνότητα τότε δημιουργείται μια αναπόσπαστη σύνδεση μεταξύ αιτίου και αιτιατού, που οδηγεί τελικά σε αυτό που χαρακτηρίζουμε ως τραύμα. Σαν παιδιά, επειδή δεν έχουμε τα εργαλεία και τα εφόδια να τα επεξεργαστούμε, το νευρικό μας σύστημα τελικά πλημμυρίζει με ανεπίλυτα τραύματα, τα οποία βρίσκουν το δρόμο τους μέχρι την ενήλικη ζωή.
Το τραύμα αυτό μπορεί να είναι απόρροια διαφόρων αιτιών. Συμπεριφορές φυσικής βίας από τους γονείς προς το παιδί, λεκτική βία, γονείς συναισθηματικά μη διαθέσιμοι που αδυνατούν να δείξουν θαλπωρή προς το παιδί τους, εγκατάλειψη, γονείς που αποφασίζουν να πάρουν διαζύγιο. Αυτά αποτελούν παραδείγματα τα οποία ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι μπορούν να οδηγήσουν σε τραυματικές εμπειρίες. Ταυτόχρονα όμως και γεγονότα της παιδικής ηλικίας τα οποία δεν είναι τόσο εύκολα να ιχνηλατηθούν, όπως για παράδειγμα μη αποδοχή της προσωπικότητας, της σεξουαλικότητας και των επιλογών του παιδιού από τους γονείς, η απόδοση ενός ρόλου που δεν αρμόζει στην παιδική ηλικία, όπως για παράδειγμα η φροντίδα των μικρότερων αδερφών του, η φροντίδα των οικιακών υποχρεώσεων, ο ρόλος του παιδιού ως φίλος και σύμβουλος του γονέα και όχι το αντίθετο και γενικότερα οι υπερβολικές απαιτήσεις από το γονέα προς το παιδί, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν εναρμονίζονται με τις υποχρεώσεις που υφίσταται να αναλάβει ένα παιδί στη συγκεκριμένη ηλικία.
Τα τραύματα αυτά μπορούν να εκδηλωθούν σε καθημερινές συμπεριφορές του ενήλικου πλέον ατόμου, σε ποικίλες κλιμακώσεις. Χαμηλή αυτοπεποίθηση και ανασφάλεια, φόβος στον ορισμό ορίων, φόβος εγκατάλειψης και τάση για προσκόλληση σε άτομα του φιλικού αλλά και του ερωτικού κύκλου, συνεχής προσπάθεια ευχαρίστησης του περίγυρου με απώτερο σκοπό την αποδοχή από αυτόν, αναζήτηση χαράς σε συνήθειες που προκαλούν ταχεία αλλά προσωρινή αύξηση της σεροτονίνης, όπως ψώνια, αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες.
Η επικοινωνία με το παιδί και τα εσωτερικευμένα συναισθήματα που αυτό κουβαλάει είναι απαραίτητη για να πάψουμε πλέον να ζούμε στο παρελθόν. Είναι απαραίτητη για να αντιληφθούμε πλήρως τα αίτια των τραυμάτων μας, να τα αναγνωρίσουμε και να τα επιλύσουμε για να πάψουν να μας επηρεάζουν στο παρόν μας. Είναι καταπιεσμένα συναισθήματα που δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσουν από μόνα τους, αλλά απαιτούν τη διεργασία πάνω σε αυτά. Αυτές οι αναμνήσεις ίσως να είναι ιδιαίτερα επίπονες, δυσάρεστες ή εκ πρώτης όψεως ασήμαντες, ωστόσο αν η επικοινωνία με τα εσωτερικευμένα συναισθήματα γίνει σωστά, τότε η λύτρωση που μπορεί να επιτευχθεί έχει αναρίθμητα οφέλη.
Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Σημαντικό είναι αρχικά να κάνουμε μια ενδοσκόπηση. Να έρθουμε σε επαφή με το παιδί αυτό και με τα τραύματα που κουβαλάει. Η αναζήτηση αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολη και ίσως απαιτεί τη βοήθεια ειδικού. Ας προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε με αυτό, να μάθουμε να το αγαπάμε, να το αποδεχόμαστε. Τα τραύματα που κουβαλάμε ανήκουν στο παρελθόν και μόνο σε αυτό και δεν χρειάζεται να μας επηρεάζουν πια. Αυτή η κατανόηση είναι η πιο σημαντική για να απαλλαγούμε από τα παιδικά αυτά τραύματα. Πολλές φορές τείνουμε να είμαστε σκληροί με τον εαυτό μας, ενώ αυτό που μας αξίζει είναι αγάπη και αποδοχή. Αγάπη και αποδοχή από τον ίδιο μας τον εαυτό, πριν αναζητήσουμε αποδοχή από οποιοδήποτε άλλο άνθρωπο. Εξίσου σημαντικό είναι επίσης να μην κατηγορούμε τους εαυτούς μας για όσα συνέβησαν στην παιδική μας ηλικία. Δεν είμαστε υπαίτιοι των γεγονότων αυτών παρά μόνο αποδέκτες τους.
Το να αποφεύγουμε τον πόνο και τι μας τον προκαλεί είναι λες και τον απορρίπτουμε, λες και δεν τον αποδεχόμαστε και ποτέ κανείς δεν μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της ζωής του, αν δεν αποδεχτεί πλήρως τα συναισθήματα που τον συντροφεύουν την κάθε στιγμή. «Αγάπα τον εαυτό σου» είναι μια φράση που αν εφαρμοστεί μπορεί να αποτελεί την αρχή πολλών όμορφων πραγμάτων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Wounded Inner Child, cptsdfoundation.org, διαθέσιμο εδώ
- 7 Books To Help You Begin To Heal From Inner Child Trauma,defyingresistance.com, διαθέσιμο εδώ
- Inner Child Work: 5 Ways to Heal Deep-Rooted Trauma, lonerwolf.com, διαθέσιμο εδώ
- How to Do Inner-Child Work for Healing Trauma and Self-Acceptance, risingwoman.com, διαθέσιμο εδώ
