Της Άννας Τσέλα,
Τεταμένο χαρακτηρίζεται το κλίμα του τελευταίου διαστήματος λόγω των όσων συμβαίνουν μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Το άγχος, η ανησυχία και ο φόβος κατακλύζουν τους πολίτες. Στην όλη αναταραχή η Κίνα βρίσκει την κατάλληλη ευκαιρία να αναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, με τον Vladimir Putin να επισκέπτεται το Πεκίνο για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, εν μέσω έντονων διαμαχών με τη Δύση. Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν για 38η φορά από το 2013 και αναμένεται να υπογράψουν μια αρκετά σημαντική συμφωνία που βασίζεται στην παροχή φυσικού αερίου μέσω ενός νέου αγωγού. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ρωσία θα παρέχει στην Κίνα 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσική Άπω Ανατολή.
Οι δηλώσεις από την πλευρά του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Vladimir Putin, αναφέρουν πως η συνεργασία τους αποτελεί μια αρκετά αξιοπρεπής σχέση, στην οποία δεν υπάρχει ίχνος ανταγωνισμού, αντιθέτως είναι φανερή η αλληλοϋποστήριξη, η οποία είναι δυνατόν να οδηγήσει στη μεγαλύτερη ανάπτυξη της κάθε χωράς ξεχωριστά. Οι δύο αυτές ισχυρές χώρες έχουν συντονίσει τις θέσεις τους σε ό,τι σχετίζεται με την Ουκρανία. Μέσω πληροφοριών από το πρακτορείο Reuters αναφέρεται πως η Κίνα δείχνει αίσθημα κατανόησης, όσον αφορά τη θέση της Ρωσίας σε φλέγοντα ζητήματα.
Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν, είναι δυνατόν να εντοπίσουμε την κατάρρευση των σχέσεων αυτών των χωρών, αλλά και την επαναφορά μιας κοινής πορείας. Συγκεκριμένα, μετά την εγκαθίδρυση της κομμουνιστικής κυριαρχίας το 1949, η Κίνα είχε άφθονη υποστήριξη από την πλευρά της Σοβιετικής Ένωσης -το σύγχρονο ρωσικό κράτος. Όμως οι ιδεολογικές διαφορές τους ήταν αυτές που αποτέλεσαν τον λόγο για τη «ρωγμή της σχέσης». Όταν τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος το 1990, τότε το κλίμα μεταξύ των δύο χωρών αναθερμάνθηκε και είχε ως αποτέλεσμα τη στρατηγική συνεργασία που σχετίζεται με εμπορικά, στρατιωτικά και γεωπολιτικά ζητήματα. Οι δεσμοί ενισχύθηκαν όλο και περισσότερο κατά την εποχή του Xi Jinping, όταν η Ρωσία και η Κίνα βρίσκονταν σε αντιπαράθεση με τις δυτικές δυνάμεις. Το 2014, o Vladimir Putin σε μια απαξιωτική στάση απέναντι στην έντονη κριτική της Δύσης για την προσάρτηση της Κριμαίας, αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια από τον Xi. Το Πεκίνο, με τη σειρά του, έδειξε την άνευ όρων υποστήριξη, υπογράφοντας μια συμφωνία 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων με διάρκεια 30 χρόνια.
Η Κίνα, μέσα από δήλωσή της, σχολίασε την κατάσταση που επικρατεί, αναφέροντας πως κατανοεί και υποστηρίζει τις οποιεσδήποτε προτάσεις που μπορεί να υποβληθούν από τη Ρωσική Ομοσπονδία που αφορούν τον σχηματισμό μελλοντικών νομικά εγγυήσεων που αφορούν την ασφάλεια της Ευρώπης. Είναι φανερό πως από την πλευρά της Κίνας έχει γίνει πιο έντονο το αίσθημα υποστήριξης προς τη Ρωσία στη διαμάχη με τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και την Ουκρανία. Η Μόσχα αποζητά υποστήριξη, αφού τα στρατεύματά της κοντά στα σύνορα της Ουκρανίας έγιναν αφορμή για τους Δυτικούς να στείλουν μήνυμα προειδοποίησης για πιθανή εισβολή και το ενδεχόμενο σοβαρών συνεπειών. Κοινές αποτελούν οι αντιλήψεις και των δύο πλευρών σχετικά με τη «δημοκρατία». Ωστόσο, ανέφεραν πως η υπεράσπιση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί έτσι ώστε να ασκηθεί η οποιαδήποτε πίεση σε άλλες χώρες.
Η Ρωσία με τη σειρά της, έχει προχωρήσει στη συσσώρευση των στρατιωτικών δυνάμεών της και σαφώς σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα δεν θα έλειπε και ο ρόλος της Αμερικής. Οι δηλώσεις του Vladimir Putin και Xi Jinping εξόργισαν τις Ηνωμένες Πολιτείες και καθώς ο Ρώσος πρόεδρος κατευθύνεται στο Πεκίνο, η ισχυροποίηση των δεσμών αυτών αποτελεί εμπόδιο για τις Η.Π.Α.. Πλέον υπάρχουν ανοιχτά μέτωπα, Κίνα και Ρωσία εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους, όπου στην Ουκρανία υπάρχει ήδη ένα ποσοστό αμερικανικών στρατευμάτων. Οι Η.Π.Α. «έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου» στην Κίνα λέγοντας να μην βοηθήσουν τη Ρωσία, έτσι ώστε να αποφύγει τυχόν κυρώσεις που σχετίζονται με την κρίση που επικρατεί στην Ουκρανία. Η Ουάσιγκτον και οι λοιποί σύμμαχοί της αναφέρουν χαρακτηριστικά πως έχουν αρκετά «εργαλεία», τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενάντια της Κίνας. Δεν δόθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες, όμως αξίζει να αναφερθεί πως δυτικοί αξιωματούχοι έχουν επιβάλει κυρώσεις σε κάποια ρωσικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ενώ παρατηρείται περιορισμός στις εξαγωγές τεχνολογίας των ΗΠΑ και κυρώσεις κατά των ηγετών του Κρεμλίνου.
Όμως οι σχέσεις Ρωσίας-Κίνας εμφανίζουν κάποιες εσωτερικές εντάσεις. Η τωρινή κρίση στην Ουκρανία που προκαλεί τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία θα μπορούσε να κάνει τη Μόσχα να εξαρτηθεί από την Κίνα. Όμως, η Κίνα έχει εμπορικούς δεσμούς με την Ουκρανία και οι οποιεσδήποτε κινήσεις της Ρωσίας προς την αντίπαλη χώρα θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα τη συντονισμένη δράση από τις Η.Π.Α. και τους συμμάχους, το οποίο δεν θεωρείται ως μια έξυπνη κίνηση, όσον αφορά το Πεκίνο. Αρκετά σημαντική ήταν και η δήλωση της Εκπροσώπου Τύπου του Λευκού Οίκου, Jen Psaki, για την προαναφερθείσα περίπτωση. Η ίδια ανέφερε χαρακτηριστικά πως «μια αποσταθεροποιητική σύγκρουση στην Ευρώπη θα είχε αντίκτυπο στα συμφέροντα της Κίνας, σε όλο τον κόσμο και σαφώς αυτή είναι μια πληροφορία που οι ίδιοι πρέπει να γνωρίζουν».
Η κυβέρνηση Biden ισχυρίστηκε πως η Μόσχα κατασκεύασε ένα βίντεο επίθεσης, το οποίο θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ως πρόσχημα για εισβολή. Το βίντεο πιθανόν να περιλάμβανε διάφορες «σκηνές οργανωμένης ψεύτικης έκρηξης με πτώματα». Οι Ρώσοι αξιωματούχοι με τη σειρά τους αρνήθηκαν τις οποιεσδήποτε ψευδείς δηλώσεις από την πλευρά των ΗΠΑ. Ο εκπρόσωπος του State Department ανέφερε πως ο Biden επέλεξε να αναφερθεί δημόσια για το συγκεκριμένο βίντεο, έχοντας στόχο να αποτρέψει τη Ρωσία από πιθανή επίθεση στην Ουκρανία. Δεν παρατηρείται καμία σταθεροποίηση της συγκεκριμένης κατάστασης, και η κάθε μέρα που περνά είναι σημαντική για το μέλλον των χωρών αυτών και των πολιτών τους. Το ερώτημα είναι ποιος θα μπορέσει να αποκτήσει το πάνω χέρι σε αυτήν τη διπλωματική σκακιέρα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Xi and Putin urge NATO to rule out expansion as Ukraine tensions rise, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Putin and Xi, united at Olympics, air shared grievances against absent U.S. amid Ukraine standoff, The Washington Post, διαθέσιμο εδώ
