Του Δημήτρη Άγα,
Τον Αύγουστο του 2021, οι Η.Π.Α. αποχώρησαν από το Αφγανιστάν, μετρώντας ακόμα έναν χαμένο πόλεμο μετά από αυτούς στο Βιετνάμ και στο Ιράκ. Η άτακτη αποχώρησή τους σήμανε το τέλος της παρουσίας τους στην ασιατική χώρα, σε έναν πόλεμο που -μαζί με τον αντίστοιχο στο Ιράκ- διήρκησε σχεδόν 20 χρόνια, τους κόστισε 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, στοίχισε τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους και έπληξε το γόητρο της παγκόσμιας υπερδύναμης. Ταυτόχρονα, με τις τελευταίες εξελίξεις, επέτρεψαν στους Ταλιμπάν να καταλάβουν την εξουσία και τους κατέστησαν μία μεγάλη παγκόσμια δύναμη, χάρη στον εξοπλισμό που τους άφησαν φεύγοντας από το Αφγανιστάν.
Πίσω στο μακρινό 2001, με αφορμή την επίθεση της Al Qaeda στους Δίδυμους Πύργους, οι Η.Π.Α. έστειλαν στρατεύματα στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, παίρνοντας έτσι την απόφαση να πολεμήσουν την τρομοκρατία. Αυτή η κίνηση προερχόταν από το γεγονός ότι οι Η.Π.Α. ήταν η παγκόσμια υπερδύναμη, χωρίς να έχει κάποια απειλή για την πρωτοκαθεδρία. Έτσι, εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης, είχε καταστεί πάγια πολιτική της χώρας η εμπλοκή σε άλλες χώρες, από τις ισχυρότερες έως και τις πιο απομακρυσμένες και πιο αδύναμες. Οι Η.Π.Α. επιθυμούσαν να εμπλακούν στα εσωτερικά ζητήματα των χωρών αυτών και να αποκτήσουν τον ρόλο ενός παγκόσμιου αστυνόμου, που θα επίλυε όλες τις παραβάσεις και τις διαφορές. Αυτό, όμως, που δεν υπολόγισαν είναι ότι εμπλέκονταν και πάλι σε έναν πολυετή πόλεμο, στο τέλος του οποίου θα έβγαιναν και πάλι ζημιωμένοι. Η αντιμετώπιση της κατάστασης από τις Η.Π.Α. μόνο παγκόσμιας υπερδύναμης δεν ήταν, καθώς υπέπεσε στα ίδια λάθη με το παρελθόν και βγήκε ηττημένη από έναν πόλεμο με μία κατώτερη δύναμη.
Δαπανήθηκαν υπέρογκα ποσά, χάθηκαν χιλιάδες ζωές και καταστράφηκαν εκατομμύρια άνθρωποι από τα ψυχικά τραύματα που «κληρονόμησαν» από τον πόλεμο. Μία ολόκληρη χώρα περιστρεφόταν γύρω από τον συγκεκριμένο πόλεμο, για να φτάσουμε τελικά στον Αύγουστο του 2021 και οι Η.Π.Α. να απομακρύνουν τις δυνάμεις τους από το Αφγανιστάν. Επρόκειτο για μια σωστή κίνηση, καθώς οι Η.Π.Α. δεν έπρεπε να εμπλακούν σε αυτόν τον πόλεμο, ή έπρεπε να είχαν αποχωρήσει πολλά χρόνια πριν και όχι μετά από δύο δεκαετίες. Ο τρόπος, όμως, που έφυγαν ήταν ταπεινωτικός και έπληξε ακόμα περισσότερο το γόητρο της χώρας, διότι με τη φυγή τους, οι αμερικανικές δυνάμεις έδωσαν αυτομάτως την εξουσία στους Ταλιμπάν και τους κληροδότησαν αεροσκάφη, ελικόπτερα, οχήματα και όπλα.
Σύμφωνα με ανάλυση του Government Accountability Office (GAO) του Υπουργείου Άμυνας των Η.Π.Α., οι Αμερικανοί άφησαν πράγματι στο Αφγανιστάν πολύτιμο εξοπλισμό. Αρχικά, επρόκειτο για «παρακαταθήκη» 75.898 οχημάτων, εκ των οποίων 42.604 ήταν τακτικής χρήσης, 22.174 humvees, 8.998 μεσαία οχήματα τακτικής χρήσης, 1.005 οχήματα περισυλλογής, 928 ΜRAP (Mine-Resistant Ambush Protected), τα οποία προστατεύουν από τις νάρκες και 189 άρματα μάχης.
Σε αυτά προστίθενται 208 αεροσκάφη, εκ των οποίων τα 110 ήταν ελικόπτερα, 60 μεταφορικά/ cargo αεροσκάφη, 20 ελαφρά επιθετικά αεροσκάφη και 18 αεροσκάφη επιτήρησης και συλλογής πληροφοριών. Σχετικά με τα όπλα αυτά καθαυτά, άγγιξαν τον αριθμό των 599.690, με τα 358.530 να είναι τουφέκια, τα 126.295 πιστόλια, τα 64.363 πολυβόλα, τα 25.327 εκτοξευτές βομβιδών, τα 12.692 shotguns, τα 9.877 αντιαρματικά (RPG) και τα 2.606 οβιδοβόλα.
Επίσης, στα χέρια των Ταλιμπάν βρέθηκαν 16.191 συσκευές νοημοσύνης, παρακολούθησης και αναγνώρισης (Intelligence, Surveillance and Reconnaissance), όπως συσκευές νυχτερινής όρασης και αερόστατα. Ακόμα, απέκτησαν 162.643 συσκευές επικοινωνίας και 29.681 συσκευές εκρηκτικού μηχανισμού. Ο συνολικός αριθμός όλου του εξοπλισμού ανέρχεται στις 884.311 και κόστισε, μαζί με την εκπαίδευση του προσωπικού, κοντά στα 83 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η άτακτη φυγή των Η.Π.Α. υπερόπλισε τους Ταλιμπάν, οι οποίοι δεν φαντάζονταν ποτέ ότι θα παραλάμβαναν τέτοιο «δώρο» από τους εχθρούς τους. Ξαφνικά, οι Ταλιμπάν όχι μόνο πήραν την εξουσία, αλλά έγιναν ταυτόχρονα μια μεγάλη στρατιωτική δύναμη με τα οπλικά συστήματα που παρέλαβαν από τις Η.Π.Α. Η πρωτοφανής αποχώρηση των δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών συγκλόνισε τον πλανήτη, δημιούργησε την όψη πως η παγκόσμια υπερδύναμη τρέπεται σε άτακτη φυγή, προκαλώντας σκηνές χάους στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Οι Αμερικανοί άφησαν τους Αφγανούς πολίτες απροστάτευτους, γνωρίζοντας ότι με αυτή την κίνηση τούς οδηγούσαν στα χέρια των Ταλιμπάν.
Με τον τρόπο αυτό, έπληξαν μόνοι τους το γόητρό τους, καθώς απέδειξαν ότι δεν είναι έμπιστοι σύμμαχοι και ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να επαναλάβουν το ίδιο σε οποιαδήποτε συμμαχική τους χώρα. Η δυσπιστία προς της Η.Π.Α. αυξήθηκε, καθώς πλέον μία χώρα θα πρέπει να σκέφτεται καλά προτού βασιστεί στους Αμερικανούς. Εκτός αυτού, αυξήθηκε η δυσπιστία προς την αμερικανική ηγεσία, καθώς εκατομμύρια ζωές χάθηκαν και καταστράφηκαν, εν τέλει όπως αποδείχτηκε, χωρίς λόγο. Χρήματα που θα μπορούσαν να δοθούν για πολύ πιο σημαντικούς λόγους, όπως η παιδεία, η υγεία, η καταπολέμηση της εγκληματικότητας, χαραμίστηκαν σε έναν εικοσαετή, δίχως νόημα, πόλεμο, που ξύπνησε στους Αμερικανούς τις μνήμες του Βιετνάμ. Τέλος, έγινε εμφανής για ακόμα μια φορά τα τελευταία χρόνια η φθορά και η παρακμή των Η.Π.Α., οι οποίες έχουν χάσει την αίγλη του πρόσφατου παρελθόντος, υποπίπτουν σε συνεχή ατοπήματα και βλέπουν την παγκόσμια κυριαρχία τους να απειλείται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Staggering Costs – U.S. Military Equipment Left Behind in Afghanistan, Forbes, διαθέσιμο εδώ
- Planes, guns, night-vision goggles: The Taliban’s new U.S.-made war chest, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Taliban, Islamic State arm themselves with weapons US left behind, The Conversation, διαθέσιμο εδώ
