Του Δημήτρη Σεργάκη,
Πριν από μερικά χρόνια, ο Δημήτρης Μυστακίδης σε ομιλία του στο TedxAthens για το αστικό λαϊκό τραγούδι έθεσε ένα ενδιαφέρον ερώτημα, για το πώς προσδιορίζουμε τον σεβασμό που πρέπει να έχουμε απέναντι στην παραδοσιακή μουσική. Ο σεβασμός αυτός, λοιπόν, είναι η πιστή αναπαραγωγή του παραδοσιακού ήχου ή η δημιουργία καινούργιου «ρούχου» για αυτήν τη μουσική, που θα τη βοηθήσει να πορευτεί στον χρόνο; Πολλοί μουσικοί θα συμφωνήσουν ότι δε χρειάζεται να διαλέξουμε μόνο έναν από τους δύο δρόμους.
Ωστόσο, τελευταία φαίνεται να έχει διεγερθεί έντονα το ενδιαφέρον για το «πάντρεμα» της παραδοσιακής με τη σύγχρονη μουσική και περισσότερο με το νέο ρεύμα στη σκηνή της Ελλάδας, που διασταυρώνει τη rock με το δημοτικό τραγούδι. Ένα τέτοιο «γυάλισμα» επιχείρησαν πριν από αρκετά χρόνια οι Villagers of Ioannina City, συνδυάζοντας την ηπειρωτική μουσική με την Progressive Rock, ενσωματώνοντας τον ήχο της γκάιντας και του κλαρίνου. Γνώρισαν μεγάλη επιτυχία ακόμη και εκτός συνόρων, όπου σε αμέτρητες συναυλίες και φεστιβάλ σύστησαν στον κόσμο τους παραδοσιακούς ήχους της Ηπείρου μέσα από τη stoner rock. Στη βόρεια Ελλάδα συναντάμε τους Thraks Punks, ένα τρίο που πειραματίζεται με νταούλια, γκάιντες, λύρες και ηλεκτρικές κιθάρες σε κάτι που θα χαρακτηριζόταν ως «παραδοσιακό ψυχεδελικό πανκ». Τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια της Θράκης και όχι μόνο, με απίστευτη ενέργεια πάνω στη σκηνή. Από τους μουσικούς πειραματισμούς στην κεντρική και τη βόρεια Ελλάδα, ταξιδεύουμε στην Κρήτη για να γνωρίσουμε τους Babel Trio.
Οι Babel Trio είναι ένα συγκρότημα που σχηματίστηκε το 2013 και συνδυάζει την progressive rock με την παραδοσιακή κρητική και νησιώτικη μουσική, χωρίς τη συνοδεία ηλεκτρικής κιθάρας, αλλά με τον ήχο του ηλεκτρικού κρητικού λαούτου. Οι Babel Trio αποτελούνται από τους Δημήτρη Σιδερή (ηλεκτρικό λαούτο), Γιώργο Ζαμπακά (ντραμς) και Μιχάλη Αυλωνίτη (μπάσο). Οι ίδιοι ονοματίζουν τη μουσική τους ως “Cretal”, και ο ήχος τους ακούγεται σαν μια μίξη ψυχεδέλειας, metal post-rock και Ψαραντώνη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σελίδα τους στο Bandcamp, αν ποτέ οι Tool και οι Black Sabbath συναντούσαν τους παλιούς μουσικούς της Κρήτης σε ένα μεγάλο φαγοπότι, η μουσική υπόκρουση θα ήταν αυτή των Babel Trio.
Η αρχική ιδέα του συγκροτήματος προήλθε από πειραματισμούς και αυτοσχεδιασμούς με ακουστικό λαούτο και ντραμς, ενώ στη συνέχεια συνάντησαν το μπάσο του Μιχάλη Αυλωνίτη. Στην αρχή της πορείας τους, επιχείρησαν να διασκευάσουν το “Sound Of Silence” των Simon & Garfunkel και το αποτέλεσμα ήταν πραγματικά μαγευτικό.
Όσο οι πειραματισμοί συνεχίζονταν, ο Δημήτρης Σιδερής κατάλαβε ότι είναι δύσκολο το ακουστικό λαούτο να ανταποκριθεί στα χαοτικά εφέ και τις μεγάλες αυτές εντάσεις και πόσο μάλλον σε συνθήκες live. Αυτό γιατί ο σχεδιασμός του παραδοσιακού λαούτου είναι τέτοιος, που για να παραχθεί ο ήχος, «ανακυκλώνεται» στο σκάφος του, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα στην παραγωγή του ηλεκτρικού ήχου που αναζητούσε. Ήταν ο ίδιος προβληματισμός, άλλωστε, που στάθηκε αφορμή για την κατασκευή της ηλεκτρικής κιθάρας. Με αυτό το σκεπτικό, λοιπόν, ο Δημήτρης Σιδερής σχεδίασε ένα πρωτότυπο όργανο, το οποίο κατασκευάστηκε το 2015, με τη βοήθεια του μαθητή του, Γιάννη Λεβεντάκη.
Το όργανο αυτό ακολουθεί τη φιλοσοφία και τις διαστάσεις του παραδοσιακού κρητικού λαούτου, διατηρώντας τις λεπτομέρειες που αφορούν την παραγωγή του ήχου, όπως το κούρδισμα και το πάχος των χορδών. Η μόνη διαφορά είναι ότι δεν υπάρχει σκάφος, αλλά ένα συμπαγές ξύλινο σώμα με μαγνήτες, όπως ακριβώς και στην ηλεκτρική κιθάρα. Δύο χρόνια μετά, το ντοκιμαντέρ με τίτλο “Lute Electric” κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και με βάση τη δημιουργία του πρώτου ηλεκτρικού κρητικού λαούτου καταγράφει την πορεία των πρώτων ηχογραφήσεων, φυσικά από τον Δημήτρη Σιδερή.
Έχοντας πλέον τα κατάλληλα «εργαλεία» και τις δικές τους συνθέσεις, ξεκίνησαν να παίρνουν μέρος σε φεστιβάλ και συναυλίες σε όλη την Κρήτη, όταν το 2017 θα κυκλοφορήσουν και τον πρώτο τους δίσκο Roots Electrified. Η μουσική αποτελείται αποκλειστικά από ορχηστρικές συνθέσεις που συνδυάζουν την progressive rock με τους παραδοσιακούς νησιώτικους ήχους. Ανάμεσα στα εννέα αυτά ορχηστρικά κομμάτια, υπάρχει και το “Karouzos Dialog”, μια μελοποίηση του ποιήματος «Διάλογος πρώτος» του Νίκου Καρούζου, με απαγγελία του ίδιου.
Έπειτα από την κυκλοφορία της πρώτης τους δισκογραφικής δουλειάς, οι Babel Trio ξεκίνησαν να εμφανίζονται και εκτός Κρήτης και μόλις έναν χρόνο μετά, το 2018, κυκλοφορούν το δεύτερο άλμπουμ The Island of Cretal, με πιο «σκληρό ήχο», στίχο και περισσότερο «γνώριμα» τραγούδια αυτήν τη φορά. Στα έξι κομμάτια του δίσκου οι Babel Trio διασκευάζουν παραδοσιακά κομμάτια, όπως το ριζίτικο «Κόσμε Χρυσέ», που έχει τραγουδήσει και ο Νίκος Ξυλούρης το 1971, τον περίφημο «Ικαριώτικο», μέχρι και το «Αϊβαλιώτικο» ρεμπέτικο τραγούδι, ηχογραφημένο το 1929 από τον Μανώλη Καραπιπέρη. Όπως και στο προηγούμενο άλμπουμ, στο κομμάτι με τίτλο “Song for a Solitarity Bird”, μελοποιούν ένα απόσπασμα από το ποίημα του Διονύσιου Σολωμού «Ο θάνατος του Λάμπρου και της Μαρίας», αυτήν τη φόρα τραγουδώντας το οι ίδιοι.
Κρατώντας, ίσως, το καλύτερο για το τέλος, συνδυάζουν την κρητική «σούστα» με τη Stoner Rock και τραγουδούν μαντινάδες για την ξενιτιά. Για το τραγούδι “Xenos” δημιούργησαν και ένα video που προβάλει τις σκληρές εικόνες του πολέμου στις χώρες της Μέσης Ανατολής και τους πρόσφυγες που προσπαθούν να φύγουν μακριά, πηδώντας φράκτες και μπαίνοντας σε βάρκες για ένα καλύτερο μέλλον.
«Ξένος εδώ ξένος εκεί
κι όπου κι αν πάω ξένος
κι αν πάω και στο σπίτι μου
κι εκεί ξενιτεμένος
Ξενιτεμένο μου πουλί
ποια μοίρα σου ‘χει δώσει
τα βάσανα που δεν μπορεί
κανένας να σηκώσει
Μέσα στον κόσμο έρημος
μες στη ζωή μου ξένος
κάτω απ’ τον ώμο σου σκυφτός
κι απ’ όλους ξεγραμμένος»
Τον Νοέμβριο του 2020 θα ακολουθήσει το τρίτο και πιο πρόσφατο άλμπουμ τους The Martyr, το οποίο κυκλοφορεί και σε βινύλιο. Είναι φανερή, πλέον, η εξέλιξη του ήχου τους σε ένα πιο «βαρύ» rock με έντονο Stoner/Metal ύφος, κρατώντας πάντα τα ίδια μέσα, δηλαδή, το ηλεκτρικό λαούτο και τους πειραματισμούς πάνω στην παραδοσιακή μουσική. Ο δίσκος έλαβε αρκετή ανταπόκριση από το εξωτερικό, μέσα από αρκετές κριτικές και συνεντεύξεις του συγκροτήματος σε ξένα πρακτορεία. Πρόκειται για μια πολύ ξεχωριστή δουλειά, με εξαιρετική δομή και παραγωγή, αλλά και εντυπωσιακά clean vocals σε στίχο βασισμένο κυρίως σε παραδοσιακές μαντινάδες της Κρήτης. Είναι βέβαιο, πλέον, ότι οι Babel Trio έχουν κερδίσει άξια μία θέση στην ελληνική ανεξάρτητη ροκ σκηνή, αφήνοντάς μας ανυπόμονους για ό,τι έχουν ακόμα να μας δείξουν. Μπορεί κανείς να βρει τη δισκογραφική τους δουλειά σε όλες τις μουσικές πλατφόρμες και το Youtube, όπως και το δικό τους merch στην ιστοσελίδα τους https://www.babeltrio.com.
Το κομμάτι “Black Sea” από το άλμπουμ “Martyr” σε live εκτέλεση στο Πανεπιστήμιο Κρήτης διατίθεται στον παρακάτω σύνδεσμο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Lute Electric vs Acoustic – Part of the Documentary, youtube.com, διαθέσιμο εδώ.
- Lute Electric – SEA FACTORY – Part of the Documentary, youtube.com, διαθέσιμο εδώ.
- Babel Trio – Η συνέντευξη, noizy.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Babel Trio, facebook.com, διαθέσιμο εδώ.
- Babel Trio, open.spotify.com, διαθέσιμο εδώ.
- Babel Trio, youtube.com, διαθέσιμο εδώ.
- Babel Trio, bandcamp.com, διαθέσιμο εδώ.
- Μπορείτε να ακούσετε τις πρώτες ηχογραφήσεις του Δημήτρη Σιδερή με το ηλεκτρικό λαούτο εδώ.
