Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Ο τέως Yπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπήλιος Λιβανός, θα πρέπει να επιστρατεύσει σημαντικό μέρος των ψυχικών του αποθεμάτων προκειμένου να συνειδητοποιήσει πώς καρατομήθηκε. Μπορεί να είχε λησμονήσει ήδη τον «χαβαλέ» που έκανε με τον Δήμαρχο Σπάρτης και πρώην μέλος των κυβερνήσεων Καραμανλή, Πέτρο Δούκα, όταν χτύπησε το τηλέφωνο. Μάλλον «κουφάθηκαν τα σύρματα», που έλεγε και ο αείμνηστος Χάρρυ Κλύνν, στο άκουσμα του λόγου για τον οποίο ο Πρωθυπουργός απαιτούσε πάραυτα την παραίτησή του. Το βέβαιο είναι ότι έμαθε με τον πλέον σκληρό τρόπο ότι η –έστω κι ακούσια– υπονόμευση του αφηγήματος του κόμματός του στοιχίζει. Στοιχίζει, δε, αβάσταχτα, όταν περιλαμβάνει αλήθειες…
Ο Λιβανός, ο Δούκας και οι λοιποί πρωταγωνιστές του βίντεο, ούτε είπαν κάποιο ψέμα ούτε, όμως, λειτούργησαν με τρόπο που δεν αρμόζει στη νοοτροπία του κόμματός τους. Το πρόβλημά τους ήταν ότι τους άκουσε τελικά όλη η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να πληγεί τόσο το εκσυγχρονιστικό προφίλ που προσπαθεί να επικοινωνεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και η κεντρική γραμμή της ΝΔ αναφορικά με την οικονομική κρίση, τη χρεοκοπία, τα Μνημόνια.
Πράγματι, με τις πυρκαγιές του 2007 να μην έχουν καλά καλά σβήσει και το χώμα που σκέπαζε τα θύματα να παραμένει νωπό, η κυβέρνηση Καραμανλή μοίραζε αφειδώς χρήματα σε όποιον μιλούσε την ελληνική γλώσσα. Χωρίς ουσιαστικό έλεγχο εισπράχθηκαν χιλιάδες ευρώ ακόμη και από ανθρώπους που δεν τα δικαιούνταν. Όσοι έζησαν την εποχή εκείνη πιθανόν θυμούνται και αναφορές που κυκλοφορούσαν ακόμα και για «εισαγόμενους» πυρόπληκτους που συνέρρεαν από μέρη της Ελλάδος που ουδόλως είχαν πληγεί από την πύρινη λαίλαπα, προκειμένου να εκμεταλλευτούν την ασυδοσία που επικρατούσε και να αποκομίσουν κάποιες χιλιάδες ευρώ από τον κρατικό κορβανά εν είδει «αρπακτής». Είναι, επίσης, γεγονός ότι η ανεξέλεγκτη αυτή παροχή χρημάτων συνέβαλε στη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν λίγες ημέρες αργότερα, όταν, έστω και οριακά, κατάφερε να επιτύχει την αυτοδυναμία.
Η τακτική της χρήσης των κρατικών ταμείων προς άγραν ψήφων είναι, άλλωστε, εγγενής της νεότερης ελληνικής Πολιτικής Ιστορίας. Επί εποχής νεο-καραμανλισμού, όμως, κυριάρχησε απόλυτα, όσο κι αν θέλουν οι απολογητές του να υποστηρίξουν το αντίθετο. Να θυμηθούμε τις 865.000 «γαλάζιες» προσλήψεις στο Δημόσιο: ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναγνώρισε το πάρτι που συνέβη, όταν ο Προκόπης Παυλόπουλος κατείχε το χαρτοφυλάκιο των Εσωτερικών, μιας και έτσι δικαιολόγησε την απόφασή του να μην τον ψηφίσει για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας το 2015, κόντρα στην κομματική γραμμή της ΝΔ. Ο ίδιος ο σημερινός Πρωθυπουργός δήλωνε ότι ο Παυλόπουλος «δεν αντιστάθηκε στις σειρήνες του πελατειακού κράτους». Να θυμηθούμε το ρεκόρ των 45 σκανδάλων σε 54 μήνες, πολλά εκ των οποίων ήταν οικονομικής φύσεως και προς εξυπηρέτηση ημετέρων; Τα στοιχεία, άλλωστε, των εμπλεκομένων θεσμικών παραγόντων για την οικονομική κατάσταση στην οποία παρέδωσε τη χώρα η ΝΔ το 2009 είναι αμείλικτα: Το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 120 δισ. ευρώ και το έλλειμμα σκαρφάλωσε στο 15,4%. Μάλιστα, λίγες ημέρες πριν τις εκλογές του 2009 ο τότε Υπουργός Οικονομικών της Κυβέρνησης Καραμανλή, Γιάννης Παπαθανασίου, διαβεβαίωνε ότι ανερχόταν στο 6%. Πρόκειται για τα περιώνυμα «greek statistics», που καταρράκωσαν την αξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό. Οι προσπάθειες διαφόρων φαιδρών σιτιζομένων στην καραμανλική αυλή να μας πείσουν ότι Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Eurostat, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Τράπεζα της Ελλάδος συνωμότησαν για να σπιλώσουν τον μεγάλο ηγέτη, προκαλούν θυμηδία.
Η παραδοχή Δούκα και Λιβανού για τον τρόπο που πολιτεύτηκε η ΝΔ την περίοδο 2004-2009 έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το αφήγημα που δομήθηκε την περασμένη δεκαετία και υποδείκνυε ως υπαίτιο της χρεοκοπίας το ΠΑΣΟΚ του «λαϊκιστή» Ανδρέα Παπανδρέου, του «αρχιερέα της διαπλοκής» Κώστα Σημίτη και του «του λεφτά υπάρχουν» Γιώργου Παπανδρέου. Ένα αφήγημα που δε βόλεψε μόνο τους προβεβλημένους πρωταγωνιστές της περιόδου εκείνης, αλλά το σύνολο του σημερινού κυβερνώντος κόμματος: ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί τότε να μην κατείχε υπουργικό θώκο, αλλά ήταν βουλευτής της πλειοψηφίας, το ίδιο και ο σημερινός Υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας. Ο πρώην Πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς υπήρξε Υπουργός Πολιτισμού του Καραμανλή, έχοντας διορίσει στο Μουσείο της Ακρόπολης πλειάδα ψηφοφόρων της εκλογικής του περιφέρειας. Το ίδιο και ο διάδοχός του, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, που ήταν ο πολιτικός προϊστάμενος του ιδιαίτερα ευαίσθητου (από όλες τις απόψεις) Υπουργείου Άμυνας.
Οι σκελετοί, λοιπόν, βγήκαν από το ντουλάπι και η αποπομπή Λιβανού από το υπουργικό συμβούλιο και Δούκα από το μητρώο μελών της ΝΔ ήταν μονόδρομος. Μικρό το κακό, θα πει κάποιος, καθότι ουδείς εκ των ανωτέρω αποτελούσε κάποιο βαρυσήμαντο πολιτικό κεφάλαιο. Ακόμα και η επικοινωνιακή ζημία δε θα είναι ασήκωτη. Και τούτο, διότι η σημερινή Αξιωματική Αντιπολίτευση έχει στενές, αγαστές σχέσεις με συγκεκριμένα τμήματα της Δεξιάς και ειδικώς με το σύστημα Καραμανλή. Σχέσεις, οι οποίες έχουν πολύ πιο βαθιές ρίζες από όσο νομίζουν ορισμένοι. Ξεκινούν από τη δεκαετία του ‘70 και τη μεταπολιτευτική αποκατάσταση της Αριστεράς στο κοινοβουλευτικό στερέωμα από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Προχωρούν στη δεκαετία του ‘80, όταν το μένος για το ΠΑΣΟΚ που είχε καταφέρει να συσπειρώσει στις γραμμές του το μεγαλύτερο τμήμα των προοδευτικών δυνάμεων εις βάρος της επίσημης Αριστεράς, έκανε την τελευταία να βλέπει τη ΝΔ με άλλο μάτι, στη λογική «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου», με αποκορύφωμα το «βρώμικο ‘89». Φτάνουν στη δεκαετία του ‘90, όπου οι επιλογές των προηγουμένων ετών και η μεγαλύτερη σε διάρκεια σταθερότητα και ευμάρεια που γνώρισε ο τόπος είχαν ουσιαστικά στερήσει τους δύο αυτούς χώρους από ρόλο.
Καταλαμβάνουν τις αρχές του 21ου αιώνα, όταν η φθορά του ΠΑΣΟΚ συνεπαγόταν αυξημένες πιθανότητες ανάληψης της εξουσίας από τη ΝΔ και ενίσχυση των εξ αριστερών του κομμάτων, που συνέπλεαν με τη Δεξιά στην ηθικολογία και τη σκανδαλολογία. Δυναμώνουν την πενταετία Καραμανλή, μιας και οι απανωτές ήττες και η εσωστρέφεια του ΠΑΣΟΚ ευνοούν αμφοτέρους. Είναι η περίοδος που ο Αλαβάνος αντιμετωπίζει το Κίνημα με τη λογική «καλώς τα παιδιά» κι ετοιμάζει το πουλέν του, Αλέξη Τσίπρα. Ισχυροποιούνται έτι περαιτέρω κατά την περίοδο του πρώτου Μνημονίου, όταν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ρίχνουν όλο το ανάθεμα της χρεοκοπίας στο ΠΑΣΟΚ. Ο δεύτερος, αντιλαμβανόμενος ότι βρίσκεται ενώπιον μιας μεγάλης ευκαιρίας να λεηλατήσει τον χώρο της λεγομένης Κεντροαριστεράς, αποφεύγει την οποιαδήποτε κριτική στην πενταετία Καραμανλή και συνυπάρχει στις πλατείες των δήθεν Αγανακτισμένων με αυτούς που κατά τα άλλα αποστρέφεται.
Φτάνουν στο απόγειο της δύναμής τους την περίοδο της «Πρώτης φοράς Αριστεράς». Τότε επέρχεται ουσιαστικά η πολιτική αμνήστευση του Κώστα Καραμανλή από τον Αλέξη Τσίπρα: κυβερνητική συνεργασία με τον πάλαι ποτέ Υπουργό του, Πάνο Καμμένο. Ανάδειξη στο Ύπατο Πολιτειακό Αξίωμα του νούμερο δύο των κυβερνήσεων Καραμανλή, Προκόπη Παυλόπουλου. Ανάθεση κομβικού όσο και σκοτεινού ρόλου στον πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της νεο-καραμανλικής περιόδου, Δημήτρη Παπαγγελόπουλου. Παράλληλα, οι εντός των τειχών της ΝΔ καραμανλικοί λειτουργούν υπονομευτικά για το κόμμα τους. Στόχος να παραμείνει ο Τσίπρας στην κυβέρνηση, ώστε να μην αναδειχθεί πρωθυπουργός κάποιος εκπρόσωπος άλλης φατρίας μέχρι οι ίδιοι να ανασυγκροτηθούν εσωκομματικά. Εύστοχα, ο πρώην Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Βαγγέλης Βενιζέλος, τους χαρακτήριζε τρίτη συνιστώσα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Από την άλλη, το ΠΑΣΟΚ, καίτοι έχει βελτιώσει πολύ τις δημοσκοπικές του επιδόσεις, δεν έχει ανάλογη παρεμβατική δύναμη με αυτή του δεύτερου κοινοβουλευτικού κόμματος.
Κατά συνέπεια, δεν αλλάζει κάτι ουσιαστικά. Επιβεβαιώθηκαν, με ενοχλητικό τρόπο για κάποιους, τα γεγονότα που συγκροτούν το νεοελληνικό δράμα. Παραδειγματιζόμαστε από το παρελθόν; Ουδείς μπορεί να απαντήσει με ασφάλεια. Το σίγουρο είναι ότι η πλάκα πολλές φορές βλάπτει θανάσιμα την πολιτική καριέρα. Ειδικά αν στο πλαίσιό της ακούγονται άβολες αλήθειες…
