Της Εμμανουέλας Μπουλταδάκη,
Την Κυριακή 30 Ιανουαρίου, το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα, Partido Socialista (PS), του Antonio Costa κατήγαγε εκλογικό θρίαμβο, πετυχαίνοντας την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Πορτογαλίας κέρδισε 117 από τις 230 έδρες, γεγονός που επιτρέπει στον Costa να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Η απόλυτη νίκη των Σοσιαλιστών δεν ήταν αναμενόμενη. Τις ημέρες πριν τις εκλογές, όλες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η ψαλίδα μεταξύ των Σοσιαλιστών και της Ακροδεξιάς έκλεινε επικίνδυνα. Υπήρχαν δημοσκοπήσεις που έδιναν προβάδισμα στην Ακροδεξιά και άλλες που έδειχναν ισοπαλία με τους Σοσιαλιστές. Το εκλογικό αποτέλεσμα, όμως, διέψευσε όλα τα προγνωστικά.
Ο Costa όχι μόνο κέρδισε τις εκλογές, αλλά το κόμμα του πέτυχε και κάτι που συμβαίνει σπάνια στο υπάρχον αναλογικό εκλογικό σύστημα της χώρας του: αυτοδύναμη πλειοψηφία. Το PS συγκέντρωσε, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 42% των ψήφων, ενώ στις προηγούμενες εκλογές του 2019 είχε καταλάβει 108 έδρες και είχε εξασφαλίσει το 36,3% των ψήφων, οπότε οι Σοσιαλιστές για να σχηματίσουν τότε κυβέρνηση χρειάστηκαν τη στήριξη των δύο αριστερών κομμάτων. Η πλειοψηφία των Σοσιαλιστών, όμως, σε αυτές τις εκλογές της 30ης Ιανουαρίου σημαίνει ότι ο Antonio Costa δεν εξαρτάται πλέον από τη συνδρομή του Κομμουνιστικού Κόμματος (Partido Comunista Portuges) ούτε του Αριστερού Μπλοκ (Bloco de Esquerda), δηλαδή των κομμάτων της αριστεράς που προκάλεσαν την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης Costa και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, καταψηφίζοντας τον προϋπολογισμό του 2020. Στις νέες εκλογές τα δύο αριστερά κόμματα έχασαν τις 20 από τις 31 έδρες που κατείχαν στην προηγούμενη Βουλή.
Είναι αυτή η μετακίνηση ψηφοφόρων συγκυριακή ή μόνιμη; Προς το παρόν κανείς δεν ξέρει. Είναι, όμως, φανερό ότι το ρίσκο να πέσει η κυβέρνησή του που προτίμησε να πάρει ο Antonio Costa, παρά να υποχωρήσει στις απαιτήσεις των εταίρων του, έφερε ανέλπιστα καλά αποτελέσματα. Μια αυτοδυναμία που σχεδόν κανείς δεν περίμενε. Η πιο λογική ερμηνεία και επικρατέστερη, όπως υποστηρίζουν οι αναλυτές, για τη μεγάλη μετατόπιση ψήφων από την Αριστερά προς το Σοσιαλιστικό κόμμα είναι ότι οι Πορτογάλοι ψηφοφόροι φοβήθηκαν τη δυσκυβερνησία που θα προέκυπτε από μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού.
Επίσης, εκτίμησαν το γεγονός ότι η κυβέρνηση Costa πέτυχε να βγάλει τη χώρα από την κρίση, διαχειρίστηκε πολύ καλά τη δύσκολη υπόθεση της πανδημίας, καλύτερα από άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, και αποκατέστησε ορισμένες κοινωνικές αδικίες. Το αποτέλεσμα των εκλογών έδειξε ότι οι ψηφοφόροι τιμώρησαν την Αριστερά, επειδή θεώρησαν ότι ρίχνοντας την κυβέρνηση συνασπισμού, γνωστή στην Πορτογαλία ως “geringonca”, δηλαδή αυτοσχέδια συμμαχία, έβλαπταν τη σταθερότητα της χώρας.
Μια σταθερή κυβέρνηση δίνει τα εχέγγυα στον λαό ότι μπορεί να έχει πρόσβαση και να διαχειριστεί με επιτυχία το πακέτο βοήθειας των 6,6 δις ευρώ της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάκαμψη από την πανδημία και τη διοχέτευση των ευρωπαϊκών κονδυλίων σε σχέδια οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Παρόλα αυτά, ο θριαμβευτής των πορτογαλικών εκλογών στην πρώτη ομιλία του, μετά την αναπάντεχη νίκη του, δήλωσε: «Η απόλυτη πλειοψηφία δε σημαίνει απόλυτη εξουσία, δε σημαίνει ότι μπορείς να κυβερνάς μόνος. Είναι αυξημένη ευθύνη και σημαίνει ότι κυβερνάς με και για όλους τους Πορτογάλους». Στο άκουσμα αυτής της δήλωσης οι οπαδοί του ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς κουνώντας σημαίες και τραγουδώντας το “Granola”, έναν παλιό επαναστατικό ύμνο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Portugal general election: Socialists win surprise outright majority, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- 2022 Portuguese General Election: Socialist Party Wins Majority, Portugal.com, διαθέσιμο εδώ
- Portugal election: Socialists re-elected but far-right make gains, Euronews, διαθέσιμο εδώ
