Της Λυδίας Κούβαρου,
Υπάρχει μια βραχονησίδα στην άλλη άκρη του πλανήτη που θα μπορούσε να παρομοιαστεί με το Άγιον Όρος. Η ιερή Okinoshima βρίσκεται 60 χιλιόμετρα από την ανατολική ακτή Munakata Fukuoka της Ιαπωνίας και έχει μεγάλη ιστορική σημασία, μιας και αποτελεί ναυαρχίδα της αρχαιότερης θρησκείας της Ιαπωνίας, της Shinto. Ολόκληρο το νησί θεωρείται τόπος λατρείας και γι’ αυτό εφαρμόζονται πολλοί και ιδιαίτεροι κανόνες, όπως η απαγόρευση εισόδου στις γυναίκες.
Η βραχονησίδα 94 τετραγωνικών χιλιομέτρων διαθέτει τους τρείς παλαιότερους Ιαπωνικούς ναούς της Shinto θρησκείας. Η Shinto είναι πολυθεϊστική και βασίζεται γύρω από την ύπαρξη θεοτήτων μέσα σε όλα τα ζωντανά πράγματα. Οι βωμοί που έχουν χτιστεί στο νησί έχουν κόκκινες τοξοειδείς σκεπές και τριγύρω βρίσκονται ξύλινες κατασκευές σε σχήμα Π –(ονομάζονται torii) και συμβολίζουν μια νοητή πόρτα που οδηγεί στον κόσμο των πνευμάτων. Το νησί αναφέρεται στα δύο παλαιότερα έγγραφα Ιαπωνικής ιστορίας, καθώς και σε χάρτες/παπύρους, τοποθετώντας τη στύλωση των ναών κοντά στον 4ο αιώνα μ.Χ. Είναι προφανές πως η Okinoshima δεν προστατεύεται άδικα από την UNESCO, μιας και μπήκε στη λίστα με τα «Μνημεία Κληρονομιάς» το 2017. Η ανεκτίμητη θρησκευτική αξία της φαίνεται και από τον τρόπο που η Ιαπωνική κυβέρνηση έχει επιλέξει να την προστατεύσει και να διατηρήσει τα αρχαία έθιμα, θεσπίζοντας αυστηρούς κώδικες συμπεριφοράς.
Όπως και στο Άγιον Όρος στην Ελλάδα, αναφέραμε πως ολόκληρο το ιερό νησί είναι προσβάσιμο μόνο από άνδρες. Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ο θρησκευτικός χώρος μπορεί να έχει μόνο έναν κάτοικο και συνήθως είναι κάποιος ιερέας, ο οποίος αλλάζει ανά δέκα μέρες για να προστατεύει το νησί και να το διαφυλάσσει από τους εισβολείς. Η μοναδική εξαίρεση γίνεται στις 27 Μαΐου, όταν 200 επιλεγμένοι άνδρες (κατά βάση στρατιωτικοί, ναυτικοί, ιερείς και επιστήμονες) φτάνουν στην Okinoshima για να προσευχηθούν 20 ώρες και να τιμήσουν παλαιές στρατιωτικές νίκες του ιαπωνικού στρατού.
Επιπλέον, η είσοδός τους γίνεται δεκτή μόνο μετά το τελετουργικό «κάθαρσης», το οποίο απαιτεί το πλύσιμο και προσευχή χωρίς ρούχα στα «ευλογημένα» –από τον ανατεθειμένο εκείνη την περίοδο ιερέα– νερά της θάλασσας, εξαγνίζοντας σώμα και πνεύμα. Η διαδικασία αυτή βασίζεται σε έναν αρχαίο ιαπωνικό θρύλο γύρω από την εμφάνιση του νησιού. Λέγεται πως κατά την κοσμογονία, η θεά του ήλιου, Amaterasu, έφτιαξε τρεις κόρες από ένα ατσάλινο ιαπωνικό σπαθί και τις έστειλε σε διαφορετικά μέρη της γης για να προστατεύσουν τους ανθρώπους από τα κακά πνεύματα. Η Okinoshima θεωρείται από τους πιστούς η τελευταία κατοικία της θεάς του νερού και της θάλασσας (όπου προστάτευε ένα εμπορικό δρόμο προς την Κορέα), πριν μετεμψυχωθεί στο ίδιο το νησί και έτσι με το τελετουργικό συμβολίζεται η επιλογή της ίδιας «να αποφασίσει» αν οι επισκέπτες είναι άξιοι. Για λόγους σεβασμού κιόλας προς το πρόσωπο της θεάς δεν επιτρέπουν και σε «θνητή» γυναίκα να καταφτάσει στο νησί.
Την ημέρα της επίσκεψης επιτρέπεται να καταναλωθούν μόνο προϊόντα μη ζωικής παραγωγής και απαγορεύεται ρητά η αποκόμιση οποιουδήποτε αντικειμένου από το νησί. Ο βασικότερος και απαραβίαστος αυτός κανόνας περιορίζει το άτομο ακόμα και να κόψει κομμάτι από το γρασίδι ή να πάρει κάποιο πεσμένο φύλλο και η ανυπακοή τιμωρείται ακόμα και ποινικά. Η Okinoshima επιθυμεί να διατηρήσει αυτό το πέπλο μυστηρίου γύρω της και γι’ αυτό ένας ακόμη κανόνας είναι η διατήρηση εχεμύθειας για οτιδήποτε συμβαίνει στο έδαφός της. Οι άνδρες που καταφθάνουν ορκίζονται να μην αποκαλύψουν και να μη μιλήσουν για όλα όσα άκουσαν και είδαν. Τέλος, για την αποχώρησή τους είναι απαραίτητη η αξιολόγηση της συμπεριφοράς τους από τον ιερέα για την πιθανή επιστροφή τους τον επόμενο χρόνο. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια με την είσοδο των ΜΜΕ στη ζωή των ανθρώπων, έχει δοθεί η ευκαιρία σε δημοσιογράφους να απαθανατίσουν κάποια μέρη και να διαδοθεί η ιστορία της περιοχής.
Η τοποθέτηση της Okinoshima υπό την αιγίδα της UNESCO θα βοηθήσει το Ιαπωνικό κράτος –δίνοντάς του το απαραίτητο funding– να συντηρήσει το νησί στην εποχή που δημιουργήθηκε. Παρόλα αυτά, οι μοναχοί έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους αναφέροντας πως δε θα ανοίξουν ποτέ τους ιερούς χώρους στο κοινό, μιας και οι χιλιάδες τουρίστες θα καταστρέψουν τη φυσική χλωρίδα που έχει καλλιεργηθεί και θα βεβηλώσουν την ιεροσύνη του χώρου. Από την άλλη, βέβαια, –λέω εγώ–, εφόσον και οι ίδιοι δεν το επιθυμούν, γιατί να στηρίζονται οικονομικά τόποι που ακόμα και τώρα αποκόπτουν ξεκάθαρα μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οkinoshima, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
- Τhe Sacred Island of Okinoshima, Okinoshima Heritage, διαθέσιμο εδώ
- Sacred Island of Okinoshima and Associated Sites in the Munakata region, Unesco World Heritage, διαθέσιμο εδώ
- Japanese sacred island where women women are banned gets Unesco World Heritage listing, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
