Της Αριάδνης-Παναγιώτας Φατσή,
Ποιες είναι, άραγε, οι δυνάμεις που καθορίζουν τα πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή μας; Είναι οι επιλογές μας, είναι τα τραύματα του παρελθόντος και οι σκοτεινές επιθυμίες του ασυνειδήτου ή μήπως όλα βρίσκονται προδιαγεγραμμένα σε ένα υπερφυσικό «βιβλίο της μοίρας», και δε μας μένει παρά να τα ζήσουμε; Πρόκειται σίγουρα για ένα ερώτημα στο οποίο ο καθένας θα δώσει τη δική του απάντηση. Από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους μέχρι τους πιο καθημερινούς ανθρώπους και από τη θρησκεία ως την επιστήμη (ή και την ψευδοεπιστήμη), υπάρχουν πάμπολλες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, αλλά κανένας τρόπος να γνωρίζουμε πραγματικά.
Αυτό το ζήτημα πραγματεύεται μεταξύ άλλων το νέο μυθιστόρημα της Μάρως Λεονάρδου, που τιτλοφορείται Ο ερωτευμένος «Φρόιντ» και κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2021 από τις Εκδόσεις Αρμός. Η Μάρω Λεονάρδου μάς είναι γνωστή κυρίως για τη μακροχρόνια καριέρα της ως δημοσιογράφος και συγγραφέας. Γεννημένη στο Βελιγράδι, η γνωστή δημοσιογράφος έχει σπουδάσει Γαλλική Φιλολογία και έχει εργαστεί στα γνωστότερα κανάλια της ιδιωτικής τηλεόρασης, σε εφημερίδες και στο ραδιόφωνο. Έχει γράψει πέντε μυθιστορήματα, ενώ πλέον εκπαιδεύεται ως ψυχοθεραπεύτρια ομάδας από το Ελληνικό Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Αναλυτικής Ψυχοθεραπείας.
Η πλοκή του μυθιστορήματος αυτού ξεκινά σε ένα αρκετά παράδοξο μέρος: πρόκειται για ένα αεροπλάνο που ξεκινά από το Λονδίνο για τη Θεσσαλονίκη. Εκεί, στριμωγμένος σε μια οικονομική θέση, μας συστήνεται ο ήρωας του βιβλίου, Μύρων Βασιλειάδης. Πρόκειται για έναν επιτυχημένο ψυχαναλυτή που έχει φτάσει την ηλικία των 57 ετών, αλλά διατηρεί τη γοητεία του και την όρεξή του για ζωή. Αν και δε συνηθίζει να ταξιδεύει στην οικονομική θέση, ήταν σημαντικό να προλάβει τη συγκεκριμένη πτήση, γιατί πίσω στην πατρίδα γίνεται προσπάθεια να αναθερμάνει τον γάμο του με την Εριφύλη, ο οποίος μετά από πάνω από δύο δεκαετίες κοινής ζωής έχει ατονήσει. Όμως, κανείς δεν μπορεί να τον προετοιμάσει για τη γνωριμία του με την Μπέλλα στο αεροπλάνο.
Η Μπέλλα Μαραγκουδάκη είναι μια γοητευτική γυναίκα, γεμάτη αυτοπεποίθηση και νιώθει εξαρχής μια έλξη για τον Μύρωνα, η οποία είναι αμφίδρομη. Οι δυο τους ξεκινούν να μιλούν και ανακαλύπτουν τη θεμελιωδέστερη διαφορά τους: ο Μύρων είναι ένας επιστήμων που θεωρεί ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά διέπεται από τις θεωρίες της ψυχολογίας, ενώ η Μπέλλα είναι αστρολόγος. Ήδη από την πρώτη τους συζήτηση, είναι φανερό ότι ο Μύρων εκφράζει μια έκδηλη υποτίμηση για τις ασχολίες της Μπέλλας, η οποία όμως δεν μπορεί να υπερνικήσει τη χημεία μεταξύ των πρωταγωνιστών.
Το ταξίδι προς τη Θεσσαλονίκη δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί χωρίς απρόοπτα – μια αναγκαστική προσγείωση στο Βελιγράδι θα φέρει τους ήρωες πιο κοντά. Γύρω από τα πρόσωπα των κεντρικών χαρακτήρων, ο αναγνώστης γνωρίζει την Εριφύλη, σύζυγο του Μύρωνα, με την οποία ο ίδιος διατηρεί έναν γάμο βασισμένο στη μακροχρόνια κοινή τους ζωή και τα παιδιά που έχουν μαζί, αλλά απουσιάζει το στοιχείο του έρωτα. Παράλληλα, υπάρχουν ενδιαφέροντες δευτερεύοντες χαρακτήρες, όπως η Αργυρώ, αδελφή της Μπέλλας, που αποτελεί και το στήριγμά της. Οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι ρεαλιστικά πρόσωπα, που θα μπορούσε κανείς να γνωρίσει στην καθημερινή του ζωή, πράγμα που δίνει μια αληθοφάνεια στην αφήγηση. Ακόμη και το προσωνύμιο «Φρόιντ» για τον πρωταγωνιστή, δείχνει το ότι ο ίδιος πιστεύει σε μεγάλο βαθμό στην επιστήμη του και δεν είναι έτοιμος να δεχτεί μια πιο εναλλακτική άποψη, πράγμα που κάνει τις αντιθέσεις πιο ενδιαφέρουσες.
Ο αναγνώστης, παράλληλα με την εξέλιξη της πλοκής και των σχέσεων των πρωταγωνιστών, βρίσκει στο βιβλίο διάφορα παραθέματα από την ίδια τη συγγραφέα ή σημαντικούς διανοητές, όπως ο ίδιος ο Φρόιντ, που εξηγούν έννοιες σχετικές με την ψυχή, τα αστέρια ή και άλλες θεωρίες για το πώς τελικά διαμορφώνονται οι επιλογές και τα γεγονότα στη ζωή μας. Τα παραθέματα έχουν μεγάλο ενδιαφέρον και ενισχύουν τον κεντρικό προβληματισμό του βιβλίου σχετικά με το τι ορίζει τελικά όσα μας συμβαίνουν, ενώ παράλληλα και με την αφήγηση εξηγούνται διάφορες ψυχολογικές έννοιες αλλά και αστρολογικοί όροι.
Το βιβλίο αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα ευχάριστο ανάγνωσμα για όποιους αρέσκονται σε μυθιστορήματα με κοινωνικό χαρακτήρα και ενδιαφέρουσες ρομαντικές ιστορίες, αλλά έχει και ενδιαφέρον για το κοινό που θα ήθελε μια πρώτη επαφή με τον κόσμο της ψυχανάλυσης, μέσα από τη λογοτεχνική του απόδοση.
