Της Ειρήνης Μπούλια,
Το Νεπάλ αποτελεί μια χώρα αρκετά δημοφιλή για τα ταξιδιωτικά πρακτορεία της Δύσης, τα οποία τροφοδοτούν με τη σειρά τους έναν από τους κύριους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας του κράτους αυτού. Βέβαια, το Νεπάλ είναι πολλά περισσότερα από τα εξωτικά τοπία του. Γειτνιάζει με δύο «γίγαντες», την Κίνα στα βόρεια και την Ινδία στα νότια, αποτελώντας ένα ανάχωμα μεταξύ τους, δεχόμενο τις επιρροές και των δύο. Εξετάζοντάς το ως κρατικό δράστη από την πλευρά των εσωτερικών ζητημάτων, διακρίνεται από πολιτική αναταραχή άνευ προηγουμένου. Οι βραχύβιες αυτές κυβερνήσεις είναι ανίκανες να πείσουν τόσο την αντιπολίτευση όσο και τον ίδιο τον λαό, οδηγώντας τους πολίτες σε διαδηλώσεις εν μέσω των κυμάτων του κορωνοϊού. Όμως, αξίζει να γίνει αναφορά στο πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση.
Η πολιτική σκηνή της χώρας χαρακτηρίζεται από αλλεπάλληλες αδύναμες κυβερνήσεις, ήδη δύο χρόνια τώρα. Η παρακαταθήκη του ταραχώδους 2020 ήταν η υπόσχεση για περισσότερη πολιτική ασυνεννοησία, που έμελλε να εκθέσει το πολιτικό σύστημα ανεπανόρθωτα στα μάτια των ψηφοφόρων του. Πιο συγκεκριμένα, το 2021 ξεκίνησε με Πρωθυπουργό τον Khadga Prasad Sharma Oli, ο οποίος κυβερνούσε ήδη από το 2017 μέσω του Κομμουνιστικού Κόμματος Νεπάλ. Η διάλυση του ΚΚΝ σε μικρότερα κόμματα, επίσης κομμουνιστικά, αποτέλεσε την αρχή του προβλήματος. Η δυσαρέσκεια ανάμεσα στις υποομάδες του άλλοτε ενιαίου Κομμουνιστικού Κόμματος με τον Oli ήταν προφανής, καθώς ο ίδιος είχε κατηγορηθεί για αυταρχισμό και διαφθορά, διότι όριζε ανθρώπους της αρεσκείας του αυθαίρετα σε μηχανισμούς-κλειδιά για τη διακυβέρνηση του κράτους.
Στον απόηχο φημών περί ψήφου δυσπιστίας ενάντια του Oli, με κύριο πολέμιό του τον επίσης κομμουνιστή Sher Bahadur Deuba, η Πρόεδρος Bidya Devi Bhandari προέβη σε διάλυση της Βουλής προτού πάρει «σάρκα και οστά» η ψήφος δυσπιστίας. Η πράξη αυτή εξαγρίωσε τους βουλευτές, αλλά και έστειλε χιλιάδες πολίτες στους δρόμους, ώστε να αντισταθούν στην κατάχρηση εξουσίας της Προέδρου. Η διάλυση της Βουλής, κατόπιν προσφυγής βουλευτών στο Ανώτατο Δικαστήριο, κρίθηκε παράνομη και αντισυνταγματική, ικανοποιώντας έστω και προσωρινά τους πολέμιους του Oli και συγκεκριμένα τον Deuba, ηγέτη της αντίπαλης κομμουνιστικής παράταξης.
Έτσι, τον Φεβρουάριο του 2021, η Βουλή ανασυστάθηκε και ξεκίνησαν οι διαδικασίες για τη διεξαγωγή της ψήφου δυσπιστίας. Τον Μάιο, ο Oli έχασε τη δεδηλωμένη της Βουλής, με την αντιπολίτευση να αδυνατεί να δημιουργήσει κυβέρνηση με κοινοβουλευτική πλειοψηφία και τους δύο πιο επιφανείς ηγέτες των πολιτικών πραγμάτων, Oli και Deuba, να οδηγούν την Πρόεδρο σε άλλη μια διάλυση της Βουλής. Η τραγική αυτή κατάσταση υποδαυλήθηκε και από τις τρεις ανώτερες φιγούρες των πολιτικών τεκταινόμενων, ενώ διαρκώς αναδύεται το αίτημα για διεξαγωγή εκλογών, σε μια εποχή που όλοι γνωρίζουν πως δε θα τηρηθούν τα απαραίτητα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα τις επιτρέψουν. Την ίδια στιγμή, και οι τρεις μεγάλοι ηγέτες αδυνατούν να διεξάγουν ορθά τις εργασίες τους, ο καθένας βάσει της δικής του δικαιοδοσίας, καθώς οι θέσεις και τα καθήκοντα όλων βρίσκονται υπό αμφισβήτηση.
Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, το Νεπάλ βρίσκεται για ακόμη μια φορά σε κακή θέση. Οι εδαφικές διαφορές που ανέκυψαν με την Ινδία βρίσκονται στο προσκήνιο, με τις διμερείς σχέσεις των δύο κρατών να παγώνουν, ενώ παράλληλα οξύνονται οι αντιπαραθέσεις και οι διαδηλώσεις εντός των συνόρων τους. Από την άλλη, η Κίνα εμφανίζεται να ανησυχεί για την ασταθή κατάσταση πλησίον της και, παρά τις επανειλημμένες της προσπάθειες να διαμεσολαβήσει προς εξομάλυνση του πολιτικού γίγνεσθαι του Νεπάλ, μερίδα πολιτικών και πολιτών εμφανίζονται από επιφυλακτικοί ως εχθρικοί σε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. Ο δισταγμός τους δεν είναι άδικος, καθώς κανείς δε δύναται να πιστέψει τις αγαθές προθέσεις της Κομμουνιστικής Κίνας, σκεπτικό που έχει οδηγήσει την επέκταση του Belt and Road Initiative (BRI) στη χώρα σε τέλμα.
Φαινόμενα και εκδηλώσεις πολιτικής αστάθειας στο Νεπάλ έχουν πυροδοτήσει αρκετές διαδηλώσεις που αποσκοπούν σε λύση του… «δράματος» όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Άλλωστε, όσο περισσότερο κωλυσιεργεί η πολυπόθητη εξασφάλιση πολιτικής ομόνοιας στη Βουλή τόσο καθυστερεί μια σθεναρή και επιτυχής πολιτική αντιμετώπισης των χρόνιων προβλημάτων του κράτους. Το υγειονομικό σύστημα που ήταν ήδη εξασθενημένο έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα όριά του με το ξέσπασμα του κορωνοϊού, πάθησης που έχει προκαλέσει χιλιάδες θανάτους. Εάν δεν υπήρχε η πολιτική πόλωση του σήμερα, θα υπήρχαν αδιαμφισβήτητα λιγότερες απώλειες, όπως ισχυρίζονται οι υγειονομικοί. Η πολιτική διχόνοια έχει τεθεί ως προτεραιότητα, ενώ οι ανθρώπινες ζωές έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Ας ελπίσουμε σε μια εξέλιξη που θα επιτρέψει την επιστροφή μιας σταθερής και λειτουργικής κυβέρνησης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Key issues in Nepal threaten ruling coalition government again, Wion, διαθέσιμο εδώ
- Nepal plunges into crisis – again. Here’s what you need to know, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Political turmoil does Nepal no favours, East Asia Forum, διαθέσιμο εδώ
- The return of political instability, The Kathmandu Post, διαθέσιμο εδώ
