Η 5η Φεβρουαρίου στην Ιστορία

Του Σπύρου Μίτσουλη,

1818: Ο Γάλλος στρατάρχης Ιωάννης Βαπτιστής Μπερναντότ (1763-1844) ανεβαίνει στον θρόνο της Σουηδίας ως βασιλιάς Κάρολος ΙΔ’ Ιωάννης σε ηλικία 55 ετών, διαδεχόμενος τον αποθανόντα βασιλιά Κάρολο ΙΓ’ (1748-1818). Ο στρατάρχης Μπερναντότ είχε καταγωγή από την περιοχή της Γασκονίας στη νότια Γαλλία και σε μικρή ηλικία εντάχθηκε στον γαλλικό στρατό, όπου διακρίθηκε για τις ικανότητές του και ανελίχθηκε ιεραρχικά. Με το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης προσέφερε τις υπηρεσίες του στην επαναστατική κυβέρνηση και συμμετείχε στους πολέμους που ακολούθησαν, συμβάλλοντας καθοριστικά στην έκβαση πολλών μαχών. Μετά την άνοδο του Ναπολέοντα στην εξουσία έγινε στρατάρχης της αυτοκρατορίας και πήρε μέρος στις περισσότερες εκστρατείες, ενώ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μεγαλειώδη νίκη του Ναπολέοντα στο Austerlitz. Όλα αυτά τα χρόνια ο στρατάρχης είχε γίνει ιδιαίτερα γνωστός για τις διοικητικές και στρατιωτικές του ικανότητες, καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε τόσο τους δικούς του στρατιώτες όσο και τους αντίπαλους στρατιώτες που πιάνονταν αιχμάλωτοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η αντιμετώπιση που είχαν Σουηδοί στρατιώτες που είχαν πιαστεί αιχμάλωτοι και στους οποίους επέτρεψε να επιστρέψουν με ασφάλεια στην πατρίδα τους. Αυτό το γεγονός έπαιξε καθοριστικό ρόλο, όταν το 1810 εκλέχθηκε ως διάδοχος του Σουηδικού θρόνου για να διαδεχθεί τον άτεκνο και ηλικιωμένο βασιλιά Κάρολο ΙΓ’. Πέρα από τη φήμη και τις προσωπικές του αρετές, ο Μπερναντότ επιλέχθηκε, καθώς οι Σουηδοί θεωρούσαν ότι μέσω αυτού θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τη στήριξη του ίδιου του Γάλλου αυτοκράτορα. Από το 1810 μέχρι το 1818, αν και ήταν αντιβασιλέας, ασκούσε τη διακυβέρνηση της χώρας. Διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία του 6^ου συνασπισμού κατά του Ναπολέοντα, ενώ συνέβαλε καθοριστικά στη μάχη της Λειψίας το 1813, όπου ο Ναπολέων ηττήθηκε αποφασιστικά. Το 1818 στέφθηκε βασιλιάς της Σουηδίας και έγινε ο πρώτος βασιλιάς της χώρας από τον Οίκο των Μπερναντότ. Μετά τον πόλεμο με τη Δανία το 1814 και την ενσωμάτωση της Νορβηγίας, εγκαθίδρυσε την πολιτική της ουδετερότητας στις διεθνείς σχέσεις με τις άλλες δυνάμεις αποφεύγοντας να εμπλακεί σε οποιαδήποτε εξωτερική σύγκρουση. Στο εσωτερικό της χώρας του εφάρμοσε επιτυχημένη οικονομική πολιτική μειώνοντας το δημόσιο χρέος και οδηγώντας την οικονομία σε άνθιση. Ουσιαστικά η ευημερία που απολαμβάνει η Σουηδία μέχρι και σήμερα έχει τις ρίζες της στη διακυβέρνηση του βασιλιά Καρόλου ΙΔ’. Το 1844 έπαθε εγκεφαλικό και λίγο καιρό αργότερα πέθανε στις 8 Μαρτίου. Τον διαδέχτηκε ο γιός του Όσκαρ Α’ της Σουηδίας.

1852: Το Νέο Ερμιτάζ γίνεται το πρώτο μουσείο στη Ρωσική Αυτοκρατορία που ανοίγει για το κοινό. Το μουσείο του Ερμιτάζ αποτελείται από συνολικά έξι ιστορικά κτήρια, μεταξύ των οποίων το χειμερινό αυτοκρατορικό ανάκτορο, και αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση μουσείο παγκοσμίως. Δημιουργήθηκε το 1764 στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, όταν η αυτοκράτειρα Αικατερίνη Α’ της Ρωσίας απέκτησε μία μεγάλη συλλογή έργων τέχνης, την οποία εμπλούτιζε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της. Μεγάλη έμφαση στον εμπλουτισμό της συλλογής του έδειξαν οι αυτοκράτορες Αλέξανδρος Α’ και Νικόλαος Α’. Ο τελευταίος, μάλιστα, ήταν αυτός που κάλεσε τον Γερμανό αρχιτέκτονα Λέο φον Κλέντσε και του ανέθεσε την κατασκευή του Νέου Ερμιτάζ, με σκοπό να φιλοξενήσει την τεράστια συλλογή αρχαιοτήτων από την αρχαία Αίγυπτο, αρχαία Ελλάδα, Μεσοποταμία και από αλλού. Τα επόμενα χρόνια η συλλογή του μουσείου συνέχισε να εμπλουτίζεται με σπουδαία έργα από όλο τον κόσμο. Κατά τη διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης το Ερμιτάζ έπαθε σημαντικές φθορές, αλλά επέζησε και έγινε δημόσιο μουσείο. Τα επόμενα χρόνια πολλά από τα έργα που φιλοξενούσε μεταφέρθηκαν σε άλλα μουσεία, πολλά πωλήθηκαν για την εξεύρεση πόρων, ενώ αρκετά κλάπηκαν. Κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου το μουσείο υπέστη εκ νέου ζημιές, αλλά το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων του σώθηκαν. Πλέον στο μουσείο του Ερμιτάζ φιλοξενούνται περίπου 3.000.000 εκθέματα, όπως πίνακες, κοσμήματα, νομίσματα, γλυπτά και άλλα αντικείμενα.

1913: Πραγματοποιείται η πρώτη αεροναυτική αποστολή στα παγκόσμια χρονικά, όταν ο ανθυποπλοίαρχος Μιχάλης Μουτούσης και ο σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης διατάχθηκαν να πετάξουν με το υδροπλάνο τους και να εντοπίσουν τον τουρκικό στόλο, ο οποίος είχε υποχωρήσει στα Δαρδανέλια μετά την ήττα του στη ναυμαχία της Λήμνου. Οι δύο Έλληνες πιλότοι πέταξαν πάνω από τα Δαρδανέλια και τελικά εντόπισαν τον τουρκικό στόλο στο αγκυροβόλι του, σημειώνοντας τις θέσεις των πλοίων και συλλέγοντας όσες περισσότερες πληροφορίες για την κατάστασή του μπορούσαν. Στη συνέχεια, πραγματοποίησαν ρίψη τεσσάρων μικρών βομβών, χωρίς, όμως, να προκαλέσουν ζημιά. Στη συνέχεια, επιστρέφοντας προς τον ναύσταθμο του Μούδρου, ο κινητήρας τους έπαθε βλάβη και αναγκάστηκαν να κάνουν προσθαλάσσωση. Στο σημείο έσπευσαν ελληνικά πολεμικά πλοία που τους διέσωσαν. Αυτή η πρώτη αεροναυτική αποστολή τράβηξε το ενδιαφέρον τόσο του εγχώριου όσο και του διεθνούς τύπου που έκαναν το γεγονός ευρέως γνωστό.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Charles XIV John King of Sweden, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ
• Charles XIV John, Wikipedia.com, διαθέσιμο εδώ
• Hermitage Museum, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ
• Hermitage Museum, Wikipedia.com, διαθέσιμο εδώ
• Υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης: Ο «θρυλικός» πρωτοπόρος αεροπόρος του Στρατού, Onalert.gr, διαθέσιμο εδώ