Του Δημήτρη Βασιλειάδη,
Στις δημοκρατικές κοινωνίες βασικός πυλώνας μιας επιτυχούς πορείας στον πολιτικό στίβο είναι η εξασφάλιση της εμπιστοσύνης του εκλογικού σώματος. Το τελευταίο έχει τη δυνατότητα να εκλέξει κάποιον, προκειμένου να τον εκπροσωπήσει στο κοινοβούλιο, αλλά και να τον θέσει εκτός του τελευταίου. Είναι λογικό, λοιπόν, οι ενέργειες των πολιτικών να στρέφονται γύρω από την εξασφάλιση της άνωθεν εμπιστοσύνης. Στην προσπάθεια αυτή, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, προβάδισμα έχουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς το κυβερνών κόμμα είναι αυτό που λαμβάνει τις αποφάσεις και δέχεται την κριτική όσων διαφωνούν με αυτές.
Παρατηρώντας και οι κυβερνώντες τη μειονεκτική θέση στην οποία βρίσκονταν έναντι των πολιτικών τους αντιπάλων, αναζητούσαν έναν τρόπο, ώστε να ανατρέψουν τα δεδομένα. Η «λύση» βρέθηκε στις ΗΠΑ, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, και λίγα έτη αργότερα διέβη τις ευρωπαϊκές πύλες. Από τον κανόνα αυτόν εξαίρεση δε θα αποτελούσε το ελληνικό κράτος. Την ανάλυση της νέας τακτικής που εφαρμόστηκε από τους κυβερνώντες, καθώς και τον τρόπο που υιοθετήθηκε από Έλληνες πρωθυπουργούς παραθέτει ο Πάνος Κολιαστάσης στο σύγγραμμα Πρωθυπουργοί σε διαρκή εκλογική εκστρατεία: Κ. Σημίτης, Κ. Καραμανλής, Γ. Παπανδρέου.
Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο του κ. Κολιαστάση, το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Επίκεντρο. Ο συγγραφέας είναι Διδάκτωρ πολιτικής επιστήμης στο Queen Mary University of London, ενώ έχει παρουσία και στον ελληνικό χώρο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Μπορούμε να αντιληφθούμε, λοιπόν, ότι στις σελίδες του βιβλίου θα διαβάσουμε τοποθετήσεις, οι οποίες έχουν αποτυπωθεί έπειτα από ενδελεχή έρευνα.
Στο πρώτο κεφάλαιο του συγγράμματος αναφέρεται η «λύση» που προαναφέρθηκε, η λεγόμενη «διαρκής εκλογική εκστρατεία» και η ανάλυση αυτής. Ακολουθεί η εφαρμογή της στις ΗΠΑ και η μετάβασή της στην Ευρώπη, όπου βρήκε πρόσφορο έδαφος στη Μεγάλη Βρετανία. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται η κατάλληλη «γέφυρα», προκειμένου να συνεχίσει ο αναγνώστης στο κυρίως θέμα του βιβλίου, το οποίο είναι η εφαρμογή της «διαρκούς προεκλογικής εκστρατείας» στην Ελλάδα και ιδιαίτερα από τρεις πρώην πρωθυπουργούς. Ειδικότερα, όπως μαρτυρείται και από τον τίτλο του συγγράμματος, οι εξεταζόμενοι πολιτικοί άνδρες είναι οι Κ. Σημίτης, Κ. Καραμανλής και Γ. Παπανδρέου.
Ξεκινώντας με χρονολογική σειρά, το πρώτο εξεταζόμενο πρόσωπο είναι ο Κ. Σημίτης. Περιγράφοντας την αναρρίχησή του στην προεδρία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και μετέπειτα την ανάληψη της πρωθυπουργίας, ο συγγραφέας επικεντρώνεται στις ενέργειες του εισηγητή της «διαρκούς εκλογικής εκστρατείας», όπως η ενίσχυση της ομάδας επικοινωνιολόγων και η εστίαση της προσοχής στα στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Στόχος ήταν η διάθεση της κατάλληλης ενημέρωσης για τις τάσεις της κοινής γνώμης πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα. Ακόμη, αναφέρονται οι τακτικές που ακολουθούσε στη διάρκεια των δύο θητειών του, καθώς και τα τελικά αποτελέσματα της τακτικής που εφάρμοσε.
Από τον Κ. Σημίτη ο συγγραφέας μεταβαίνει στον Κ. Καραμανλή. Αναλύοντας την πολιτική πορεία του τελευταίου, από βουλευτή σε αρχηγό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προσπαθεί να υποστηρίξει την τοποθέτηση που παρουσιάζει στην αρχή του νέου αυτού κεφαλαίου: Ο αρχηγός της «Γαλάζιας» παράταξης ακολούθησε την τακτική του Κ. Σημίτη σε εντονότερο βαθμό και πριν αναλάβει το πρωθυπουργικό αξίωμα. Μόνο που σε σχέση με το προηγούμενο εξεταζόμενο πρόσωπο, εκτός από την προσωπική του «εικόνα» ήταν υποχρεωμένος να αναδιαμορφώσει και αυτήν του κόμματός του, προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Εν συνεχεία, μεταφερόμαστε στην πενταετία διακυβέρνησης του δεύτερου εξεταζόμενου πρωθυπουργού. Εδώ περιγράφονται οι επικοινωνιακές τακτικές που ακολουθήθηκαν, με τους επικοινωνιολόγους και τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων να διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην πολιτική που χάραζε η κυβέρνηση. Καταλήγοντας, αναφέρεται η επίδραση των επικοινωνιακών δράσεων στα ποσοστά του Κ. Καραμανλή.
Ακολουθεί το επόμενο κεφάλαιο, το οποίο είναι αφιερωμένο στον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου. Αρχικά, αναλύονται οι προσπάθειες του αρχηγού του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στις εκλογές του 2004 και του 2007, αναζητούνται οι αιτίες των αποτυχιών στις δύο αυτές εκλογικές αναμετρήσεις και, επίσης, εξηγούνται οι λόγοι της εκλογικής επιτυχίας του 2009. Κινούμενος στο ίδιο μοτίβο με τις προηγούμενες ενότητες, ο συγγραφέας μάς παραθέτει τόσο την επικοινωνιακή τακτική του Γ. Παπανδρέου από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης όσο και τον τρόπο που αξιολογούσε τα δεδομένα των δημοσκοπήσεων και την επίδραση της «διαρκούς εκλογικής εκστρατείας» στα ποσοστά του ως πρωθυπουργός.
Έχοντας αναφέρει τους τρόπους που οι τρεις προαναφερθέντες πρωθυπουργοί υιοθέτησαν τη «διαρκή εκλογική εκστρατεία», στα επόμενα δύο κεφάλαια γίνεται αναφορά στην ίδια τη στρατηγική. Ειδικότερα, στο ένα κεφάλαιο παρουσιάζονται οι προϋποθέσεις που υπήρξαν, ώστε αυτή να εμφανιστεί και να αναπτυχθεί στη χώρα μας. Τονίζονται οι αλλαγές που σημειώθηκαν στους κομματικούς μηχανισμούς, η ανάπτυξη των ιδιωτικών ΜΜΕ και ο αναβαθμισμένος ρόλος των επικοινωνιολόγων.
Στο τελευταίο κεφάλαιο πραγματοποιείται μια σύγκριση ανάμεσα στην επίδραση της «διαρκούς εκλογικής εκστρατείας» των πρωθυπουργών, αλλά και μια σύγκριση της στρατηγικής, όπως εφαρμόστηκε στην Ελλάδα σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Η «περιήγηση» του αναγνώστη ολοκληρώνεται με την παράθεση ορισμένων παραρτημάτων, στα οποία αναφέρονται οι δημόσιες εμφανίσεις των τριών πρωθυπουργών.
Έτσι, ολοκληρώνεται ένα σύγγραμμα, το οποίο «φωτίζει» μια όχι και τόσο γνωστή πτυχή των προσώπων που κυριάρχησαν στην ελληνική πολιτική σκηνή από τα τελευταία έτη του 20ού αιώνα μέχρι την πρώτη δεκαετία του 21ου. Μέσω μιας ολοκληρωμένης έρευνας και με πλήθος συνεντεύξεων ορισμένων εκ των «πρωταγωνιστών», ο συγγραφέας μάς προσφέρει τη δυνατότητα να αντιληφθούμε τη σημασία που δίνει ο πολιτικός κόσμος στην κοινή γνώμη και τον βαθμό στον οποίο η πολιτική του κάθε πρωθυπουργού ορίστηκε με βάση αυτή.
