Της Δώρας Νικολάου,
Το Euphoria, η τηλεοπτική σειρά του ΗΒΟ, που από το 2019 αποτέλεσε το νέο δημοφιλές και αγαπητό εφηβικό δράμα, ξεκίνησε τη δεύτερη σεζόν του. Για πολλούς ίσως και να είναι ήδη γνωστό, άλλωστε γνώρισε από νωρίς τεράστια απήχηση στο νεανικό κυρίως κοινό, απήχηση που γιγαντώθηκε μέσα από τον διαδικτυακό ντόρο που προκάλεσε. Τα νέα επεισόδια αποτελούν την ιδανική ευκαιρία μας, όχι μόνο να ανακαλέσουμε αυτά που λατρέψαμε στη σειρά, αλλά και να αναρωτηθούμε για την προβληματική της.
Η σειρά ακολουθεί την πορεία μερικών μαθητών Λυκείου, μέσα από τα μάτια της Ρου, (Zendaya) της εξαρτημένης δεκαεφτάχρονης, η οποία αφηγείται τις καθημερινότητες των υπολοίπων συμμαθητών, γονέων, τοπικών εμπόρων ναρκωτικών… μέσα από μια ζαλισμένη ματιά, με έξτρα διαπεραστική οπτική. Πάρτι και σεξ, φιλίες και μόδα, εντυπωσιακή αισθητική —η κλασική συνταγή για κάθε πετυχημένο εφηβικό σόου… Ναρκωτικά, ψυχική ασθένεια και ίντριγκες, σεξουαλικός προσανατολισμός και αναζήτηση ταυτότητας. Γιατί αυτό είναι το βασικότερο σημείο της σειράς, μιας εφηβικής σειράς που την κάνει να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες. Θέτει στο τραπέζι τη συζήτηση για κοινωνικά ζητήματα, από εκείνα που προκύπτουν στις νεαρές προεφηβικές ηλικίες και τείνουν να μας ακολουθούν σε ολόκληρη τη ζωή μας. Από τα προσωπικά και κοινά για όλους, μα τόσο κρυφά αισθήματα, μέχρι τις πραγματικές παθογένειες, τις κοινωνικά νοσηρές συμπεριφορές που η αναπαραγωγή τους ή η στήριξή τους, τις συντηρεί.
Ο πρώτος κύκλος, ήδη δύο χρόνια πριν, παρουσίασε με σκληρότητα και ειλικρίνεια τον πολύ προσωπικό κόσμο των πρωταγωνιστών του, τα προβλήματά τους γύρω από το φύλο και τη σεξουαλικότητα, την εμφάνιση, την οικογένεια, την αποξένωση, τον εθισμό και τη βία σε κάθε της μορφή. Ναι, είχε glam και lifestyle που λατρεύτηκε από το κοινό, αισθητική που το καθιέρωσε ως iconic σειρά, όπως ορίστηκε από τη generation Z, τους κύριους θεατές της που την κατέστησαν και τόσο δημοφιλή. Και ίσως επειδή απευθύνεται σε μια γενιά που μεγαλώνει στην εποχή των διεκδικήσεων, στον καιρό της ενημέρωσης και της διαφάνειας γύρω από τα προβληματικά ζητήματα που οι κοινωνικές νόρμες δημιούργησαν, έχει επικεντρωθεί και στην προσέγγιση σοβαρών δεδομένων. Καθόλου δεν περιορίζεται σε ευκολοχώνευτες πλοκές και ανάλαφρες ιστορίες. Θέματα όπως ο εθισμός, το body shaming, η φυλομετάβαση, η οικογένεια ως τραυματικός παράγοντας προς την ενηλικίωση. Και η δεύτερη σεζόν ήδη άρχισε δυναμικά, με μεγαλύτερη ανάλυση στους χαρακτήρες της και με μια ταραχώδη πορεία γεγονότων. Φαίνεται, μάλιστα, να επεκτείνει τη δυναμική της σε θέματα ενσυναίσθησης.
Αναμφισβήτητα, η εικόνα ήταν αυτή που μας τράβηξε στο εν λόγω τηλεοπτικό θέαμα. Το Euphoria παρουσίασε τη νέα αισθητική που κυριάρχησε στο διαδίκτυο και δημιούργησε μια νέα τάση. Από τις τολμηρές ενδυματολογικές επιλογές αλλά και τα άξια αναφοράς μακιγιάζ των πρωταγωνιστών, τόσο εντυπωσιακά, ώστε είναι αδύνατον να περάσουν απαρατήρητα. Η σκηνοθεσία, σκοτεινή και ωμή, ισορροπεί ανάμεσα στα άκρα του σκληρού ρεαλισμού και του εκστατικού παράλογου της φαντασίας. Σκηνές που τίποτα δε θέλουν να ωραιοποιήσουν από τη σκληρή πραγματικότητα, δημιουργούν δίπολο με αυτά τα σενάρια φανταστικών διαλόγων και αντιπαραθέσεων που συχνά κάνουμε στη σκέψη μας και σπάνια συναντάμε στην καθημερινή ζωή.
Εκεί έγκειται και η κριτική απέναντι στη σειρά. Πώς παραμένει προσγειωμένο ένα σενάριο που πραγματεύεται μερικά εκ των σοβαρότερων προβλημάτων, όταν απομακρύνεται από τη ρεαλιστική του οπτική; Με διαλόγους άμετρου coolness και με την ατρόμητη συμπεριφορά σε κάθε πιθανή εμπειρία και κάθε πιθανό πρόσωπο. Είναι, άλλωστε, και μεγάλη η προβληματική γύρω από την εξιδανίκευση του partying lifestyle στα ναρκωτικά και τα αισθητικά πλάνα, παρόλο που αυτός ακριβώς είναι ο αντίθετος στόχος της παραγωγής. Ναι, είναι συχνό φαινόμενο της κινηματογραφικής ή μουσικής κουλτούρας, ήδη από το 1990. Ταινίες και σειρές σύμβολα, απευθυνόμενες σε εφήβους και όχι μόνο, προβάλλουν εδώ και χρόνια την κουλτούρα της χρήσης, ενταγμένης μέσα στο πλαίσιο της καθημερινότητας, αλλά περισσότερο της διασκεδαστικής και ιδανικής ζωής, ανέλπιστα δημοφιλούς. Τα μειονεκτήματα δεν κρύβονται, κανένα πλάνο δεν προσπάθησε να διαστρεβλώσει την πραγματικότητα, ωστόσο, είναι αυτή η ιλιγγιώδης εφορία που παρουσιάζεται, αυτή η φαντασιακή αποκοπή από τη σκληρότητα του κόσμου που εύκολα εξιδανικεύει έναν τέτοιο τρόπο ζωής. Είναι δύσκολο να συσχετίσει κανείς την αρνητική πλευρά με μια συνήθεια που περιβάλλεται από έναν κόσμο «ικανοποιητικής αισθητικής».
Για να μην προκαλούμε μόνοι μας τους εαυτούς μας, δε γίνεται να αποκόπτουμε από τα τηλεοπτικά μας ερεθίσματα την πραγματικότητα, όπως κι αν εντάσσεται αυτή στην κάθε σκηνοθετική επιλογή. Άλλωστε, όσα ζητήματα θίγει το Euphoria είναι μακράν σημαντικότερα από μικρούς προβληματισμούς που εμπίπτουν στην απεικόνιση της τέχνης. Ο αντίκτυπος που αφήνει το Euphoria στο κοινό έχει θετικότατο πρόσημο και το στίγμα που αφήνει στο τηλεοπτικό ιστορικό θα δημιουργήσει πιθανότατα ένα σημείο αναφοράς, ένα αξιοπρεπέστατο πρόγραμμα, που ανταποκρίνεται στους σύγχρονους προβληματισμούς και ανοίγει τον δρόμο για επόμενα τολμηρά και περιπόθητα ειλικρινή τηλεοπτικά εγχειρήματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Euphoria (2019 – ), imdb.com, διαθέσιμο εδώ.
