Της Βασιλείας Καλάργαλη,
Οι άνθρωποι κατά βάση τείνουμε να κάνουμε ένα μεγάλο και τραγικό λάθος. Απορροφώμαστε σε μεγάλο βαθμό από γεγονότα του παρελθόντος, τα οποία μας επηρεάζουν ψυχολογικά ή τείνουμε να ζούμε στο μέλλον και στις μελλοντικές συνθήκες, ξεχνώντας ωστόσο ότι οι πιο σημαντικές και ουσιώδεις στιγμές μας δεν ανήκουν ούτε στο παρελθόν, ούτε στο μέλλον, παρά μόνο στο παρόν μας. Είναι αλήθεια πως είναι αρκετά δύσκολο να εστιάζουμε στο παρόν και μόνο σε αυτό χωρίς να παρασυρόμαστε από σκέψεις και συναισθήματα και αυτό ακριβώς πραγματεύεται η τεχνική του mindfulness.
“Mindfulness”: Ένας ξενικός όρος που χρησιμοποιείται αρκετά συχνά και μεταφράζεται άρτια στην δική μας γλώσσα με την λέξη ενσυνειδητότητα. Ο ορισμός του mindfulness περικλείεται περιφραστικά με το: να είσαι παρών στον παρόν σου. Ενσυνειδητότητα είναι η βασική ανθρώπινη ικανότητα του να ζεις πλήρως στο παρόν, να έχεις πλήρη επίγνωση του που είσαι και τι κάνεις και να μην κατακλύζεσαι από ό,τι σε περιβάλλει. Είναι η διατήρηση μίας στιγμή προς στιγμή επίγνωσης των σκέψεων, των συναισθημάτων, των σωματικών μας αισθήσεων και του περιβάλλοντός μας. Η ενσυνειδητότητα, επίσης, περιλαμβάνει την πλήρη αποδοχή των σκέψεων και των συναισθημάτων μας, χωρίς κριτική προς τον εαυτό μας για αυτά και χωρίς τη σκέψη ότι υπάρχει σωστός και λανθασμένος τρόπος να νιώσουμε την εκάστοτε στιγμή.
Όταν εξασκούμε το mindfulness (ενσυνειδητότητα), οι σκέψεις μας συντονίζονται με το τι νιώθουμε μεμονωμένα εκείνη τη στιγμή χωρίς να αναμοχλεύουμε το παρελθόν ή να φανταζόμαστε το μέλλον.
H τέχνη της ενσυνειδητότητας ξεκινά από τις θρησκείες του Ινδουισμού και του Βουδισμού, ενώ στον δυτικό κόσμο την τεχνική αυτή μας σύστησε ο Jon Kabat-Zinn, αφήνοντας πίσω τον θρησκευτικό της χαρακτήρα και εστιάζοντας καθαρά και μόνο στον θεραπευτικό της χαρακτήρα.
Η ευεργετική δράση της ενσυνειδητότητας, σχετίζεται σύμφωνα με έρευνες στην μείωση του stress, ενώ οι τεχνικές του mindfulness σε καθημερινή βάση μπορούν να δράσουν θετικά σε κλινικές περιπτώσεις άγχους και κατάθλιψης και μπορούν να συμβάλουν δραστικά και στην αντιμετώπιση εθισμών όπως είναι το κάπνισμα ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών. Γενικότερα αποδεικνύεται ότι η συμβολή των τεχνικών αυτών είναι καθοριστική στην ψυχική υγεία του ατόμου. Το να είσαι ενσυνείδητος αποτελεί χαρακτηριστικό όλων των ανθρώπων ωστόσο, δεν είναι εξίσου εύκολο για όλους να το φέρουν στην επιφάνεια και να γίνει κτήμα της καθημερινότητας τους. Με λίγα απλά βήματα ωστόσο, μπορεί κατακτηθεί.
Κι ένας μικρός οδηγός για την κατάκτησή του:
Να δίνεις σημασία στην καθημερινότητα σου: Ξεκίνα με μικρά βήματα. Να φροντίζεις να εστιάζεις σε οτιδήποτε κάνεις την εκάστοτε στιγμή. Αφιέρωσε χρόνο στο φαγητό που τρως, στην διαδρομή που κάνεις για να πας στην δουλειά σου, στην στιγμή που έχεις κολλήσει σε εκείνο το φανάρι. Ξέρω πιθανώς ακούγεται ανόητο, αλλά συμβάλει στο να απαλλαγείς από τον αυτόματο πιλότο στον οποίο βάζουμε οι άνθρωποι την καθημερινότητα μας.
Να είσαι συνεπής: Προσπάθησε να εφαρμόζεις την τεχνική αυτή καθημερινά. Αν δυσκολεύεσαι να εστιάσεις στα μικρά πράγματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, προσπάθησε να βάλεις ένα χρονικό πλαίσιο.
Να ελέγχεις τις σκέψεις σου: Κάθε φορά που νιώθεις ότι ξεφεύγεις, προσπάθησε να επανέλθεις στην πραγματικότητα. Κάθε φορά που αναμνήσεις του παρελθόντος επιστρέφουν ή σενάρια του μέλλοντος κατακλύζουν το μυαλό σου, προσπάθησε εσύ ο ίδιος να συναιτήσεις τον εαυτό σου και να επανέλθεις στο παρόν.
Να μάθεις να κατονομάζεις τα συναισθήματα σου και τις σκέψεις σου: Γιατί νιώθεις έτσι εκείνη την στιγμή, τι σε τρομάζει στο μέλλον σου, τι πραγματικά σε τρομάζει. Ότι αντιμετωπίζουμε είναι πολύ πιο εύκολο να το αφήσουμε πίσω μας.
Φυσικά υπάρχουν και λιγότερο αφηρημένες τεχνικές ενσυνειδητότητας, οι οποίες περιστρέφονται γύρω από τον διαλογισμό.
Ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς μας, που μας αποτρέπει να ζούμε την στιγμή, είναι το κινητό μας τηλέφωνο. Χρησιμοποίησε το κινητό σου τηλέφωνο σαν εργαλείο και όχι σαν μέσο ψυχαγωγίας. Περιόρισε τον χρόνο που σπαταλάς στην οθόνη αυτού και φρόντισε για τουλάχιστον λίγες ώρες την ημέρα να το έχεις σε αθόρυβη λειτουργία και να αποφεύγεις τη χρήση του.
Το να ζεις στο παρόν και πόσο μάλλον να το απολαμβάνεις αποτελεί πρόκληση για πολλούς ανθρώπους στην σημερινή κοινωνία. Ωστόσο, το να μάθεις να ζεις σε αυτό και όχι με αυτό, αποτελεί το κλειδί μιας πιο ευτυχισμένης ζωής. Όπως λέει και ένα γνωστό ρητό: «Φρόντισε να είσαι εκεί που βρίσκεσαι, αλλιώς κινδυνεύεις να χάσεις αυτό που ζεις».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What Is Mindfulness?, greatergood.berkeley.edu, διαθέσιμο εδώ
- History Of Mindfulness: From East to West and Religion to Science, positivepsychology.com, διαθέσιμο εδώ
- Mindfulness meditation: A research – proven way to reduce stress, apa.org, διαθέσιμο εδώ
- Mindfulness, nhs.uk, διαθέσιμο εδώ
