Της Νάσιας Τριάντη,
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα κατατέθηκε στη Βουλή τροπολογία που αποπειράται να συντονίσει την εργασία στον ρυθμό που ορίζει η πανδημία του Covid-19. Η ρύθμιση είναι πολύ συγκεκριμένη και αφορά το εργασιακό καθεστώς των γονέων των οποίων τα παιδιά έχουν νοσήσει από τον ιό. Συγκεκριμένα, η τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων προβλέπει την παροχή ειδικής άδειας, πέραν των τακτικών αδειών που δικαιούνται οι εργαζόμενοι, όταν τα παιδιά τους νοσούν από Covid. Εκ πρώτης όψεως, πρόκειται για μία ιδιαίτερα γενναιόδωρη ρύθμιση, οι λεπτομέρειες όμως και οι ειδικότερες προϋποθέσεις απόδοσης της άδειας, καθώς και οι συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιείται, ίσως αντιστρέφουν την προηγούμενη άποψη.
Αποδίδοντας περιληπτικά το τροποποιημένο περιερχόμενο της διάταξης του νόμου 4722/2020 (άρθρο 16, ν.4722/2020), μίας κατά τα άλλα νεοψηφισθείσας διάταξης, αναφέρω ότι η πρωταρχική πρόβλεψη εμπεριέχει τη δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασίας και στην περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατό, τότε παρέχεται η άδεια. Επομένως, σε αρκετές περιπτώσεις, «το πρόβλημα» μπορεί να λυθεί με την τηλεργασία. Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις, η ειδική άδεια παρέχεται για το διάστημα των τεσσάρων ημερών, ενώ αν χρειαστεί ο γονιός να μείνει και πέμπτη ημέρα εκτός δουλειάς, η ειδική άδεια δεν τον καλύπτει και κατά συνέπεια θα πρέπει να κάνει χρήση μιας από τις τακτικές του άδειες.
Να διευκρινίσω σε αυτό το σημείο ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά αποκλειστικά τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα, πράγμα που με κάνει να αναρωτιέμαι αν υπάρχει αντίστοιχη ρύθμιση σε άλλο νομοθετικό κείμενο και για τον δημόσιο τομέα. Επίσης, η άδεια αποδίδεται ύστερα από θετικό διαγνωστικό έλεγχο του παιδιού και δικαιούχος αυτής μπορεί να είναι ο ένας από τους δύο γονείς. Σημαντικό είναι ακόμη το ότι, κατά τη διάρκεια της άδειας, ο εργαζόμενος λαμβάνει το σύνολο των τακτικών του αποδοχών στο ήμισυ και πιο συγκεκριμένα προβλέπεται ότι οι τρεις πρώτες ημέρες καλύπτονται από τον εργοδότη, ενώ η τέταρτη από τον ΕΦΚΑ. Τέλος, άξια λόγου και επιδοκιμασίας είναι, οπωσδήποτε, η αναδρομική ενέργεια της νέας ρύθμισης, που επιτρέπει την κάλυψη αντίστοιχων περιπτώσεων που προηγήθηκαν της τροπολογίας.
Πρόκειται για την πιο κατάλληλη στιγμή για την εφαρμογή αυτής της τροπολογίας, καθώς ρυθμίζει μία κατάσταση αρκετά συνηθισμένη στην περίοδο της έντονης έξαρσης των κρουσμάτων που διανύουμε αυτήν τη στιγμή και ειδικότερα στις νέες ηλικίες, έπειτα και από το άνοιγμα όλων των σχολικών βαθμίδων. Παρά τον τέλειο συγχρονισμό, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι πάσχει από ορισμένα ελαττώματα και εγείρει ορισμένα εύλογα, κατά την κοινή λογική, ερωτήματα.
Η πρώτη μου ένσταση αφορά το άκρως περιορισμένο χρονικό διάστημα για το οποίο παρέχεται η ειδική άδεια. Τη στιγμή που οι οδηγίες του ΕΟΔΥ επιτάσσουν αυστηρή καραντίνα για πέντε μέρες, οι τέσσερις ημέρες τις ειδικής άδειας φαίνεται να δημιουργούν μία αντίφαση. Και αυτό για τις περιπτώσεις που η νόσηση είναι ελαφριά έως ασυμπτωματική ας πούμε ότι συγχωρείται, αλλά για τις περιπτώσεις που, αν και σπάνιες, αλλά όχι απίθανες, η νόσηση είναι πιο βαριά και εκτενής και το παιδί χρειάζεται επιπλέον φροντίδα, οι τέσσερις ημέρες είναι σίγουρα ανεπαρκείς. Στις περιπτώσεις αυτές, θα μπορούσε να πει κανείς ότι μπορεί να αναλάβει ο άλλος γονιός, αν υπάρχει, όμως και αυτό καθίσταται δυσχερές, καθώς την ειδική αυτή άδεια την δικαιούται ο ένας από τους δύο γονείς, αποκλείοντας αυτομάτως τον άλλον.
Επομένως, το πρόβλημα παραμένει. Επίσης, δεν φαίνεται να λαμβάνεται υπόψη το ενδεχόμενο να νοσήσει και ο ίδιος ο γονιός, πράγμα πολύ πιθανό να συμβεί λόγω της συνοίκησης, όπως έχει αποδειχθεί, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί λόγω υποχρεωτικής πενθήμερης τουλάχιστον καραντίνας να απέχει και άλλες ημέρες από την εργασία του. Αυτό ενέχει και έναν άλλον κίνδυνο στην περίπτωση που δεν διαγνωστεί θετικός ο γονιός εντός των τεσσάρων ημερών της άδειάς του: Να επιστρέψει στη δουλειά του και να κολλήσει τους συναδέλφους του, δημιουργώντας έτσι ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα εντός του εργασιακού του τομέα.
Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που ανακύπτει αφορά τη μείωση του συνόλου των αποδοχών του εργαζομένου κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας κατά το ήμισυ. Πιο συγκεκριμένα, ορίζεται ότι οι εργαζόμενοι θα λαμβάνουν το 50% των τακτικών τους αποδοχών για τις ημέρες που θα βρίσκονται σε ειδική άδεια, με την ευθύνη να βαρύνει τον εργοδότη για τις τρεις πρώτες μέρες και τον ΕΦΚΑ για την τέταρτη. Η απουσία του εργαζομένου οφείλεται σε μια κατάσταση ανάγκης που ούτε μπορούσε να προβλεφθεί, αλλά ούτε και να αποφευχθεί, επομένως είναι άδικο να «τιμωρείται» κατά κάποιον τρόπο ο γονιός, δεχόμενος περικοπή των αποδοχών του, για να κάνει το καθήκον του. Απεναντίας, θα αναμέναμε από το κράτος πρόνοιας επιπλέον ενίσχυση για τον σκοπό αυτό και πάντως σίγουρα όχι μείωση. Ο γονιός που αναγκάζεται να λείψει από τη δουλειά του για να φροντίσει το άρρωστο παιδί του δεν θα έπρεπε να ανησυχεί για τίποτα άλλο πέρα από την υγεία του παιδιού του, διότι ας μην ξεχνάμε ότι ο ιός αυτός δεν παύει να είναι επικίνδυνος και η νόσηση από αυτόν να μας προκαλεί έστω και λίγη ανησυχία για το «πώς θα το περάσουμε».
Συμπερασματικά, αν και η ειδική ρύθμιση της κατάστασης αυτής ήταν επιβεβλημένη από τις συνθήκες και καλώς έγινε, σίγουρα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, τα οποία οι ειδικοί οφείλουν να αναζητήσουν λαμβάνοντας “feedback” από τους ίδιους τους εργαζομένους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ειδική άδεια COVID: “Δωράκι” στους εργοδότες – Πρόβλεψη για κούρεμα 50% στις αποδοχές του γονέα, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΚΙΝΑΛ: Τροπολογία για τις γονικές άδειες λόγω COVID, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
