Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η κακοκαιρία «Ελπίς» χτύπησε μανιασμένα την Κεντρική και Νότιο Ελλάδα, πνίγοντας και το λεγόμενο επιτελικό κράτος της Kυβέρνησης Μητσοτάκη στο χιόνι… Η τεράστια ταλαιπωρία χιλιάδων ανθρώπων στους δρόμους, οι ζημιές σε βασικές υποδομές της χώρας, όπως το δίκτυο ηλεκτροδότησης, ακόμη και η κατάσταση σύγχυσης που επικράτησε με την τηλεκπαίδευση και τη γενική αργία, αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα πόρρω απέχει από το να θεωρηθεί κράτος με υψηλό επίπεδο Πολιτικής Προστασίας και εν γένει οργάνωσης.
Ο Υπουργός Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης είναι ο πρώτος που κρίνεται μετεξεταστέος. Στην πρώτη μεγάλη κρίση που παρουσιάστηκε επί ημερών του, απέτυχε να παρουσιάσει τόσο τον σχεδιασμό της προστασίας ανθρώπων, περιουσιών και δημοσίων υποδομώνόσο και την πρακτική αντιμετώπιση των προβλημάτων που προέκυψαν από την κακοκαιρία. Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία είχε εγκαίρως ενημερώσει του αρμοδίους φορείς για τη σφοδρότητα και την επικινδυνότητα των καιρικών φαινομένων, σύμφωνα με όσα υποστήριξε δημόσια ο Διευθυντής της, Θοδωρής Κολυδάς και τα οποία δεν έχουν αμφισβητηθεί από πλευράς πολιτικής ηγεσίας. Επομένως, υπήρχε και χρόνος και γνώση όλων των παραμέτρων, προκειμένου να προκύψει ένα αξιόπιστο σχέδιο για την αντιμετώπιση της κακοκαιρίας.
Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι υποτιμήθηκε η έντασή της, όπως προκύπτει από το πανδαιμόνιο που επικράτησε στην Αττική Οδό με την απόφαση να μη διακοπεί η διέλευση των βαρέων οχημάτων. Αυτή η επιλογή σε συνδυασμό με την παντελή αδιαφορία της παραχωρησιούχου εταιρίας οδήγησε όχι μόνο στην ταλαιπωρία χιλιάδων ανθρώπων, αλλά και στην έκθεσή τους σε σοβαρούς κινδύνους. Πέραν της επιχειρησιακής αποτυχίας, ο ίδιος ο Υπουργός έμοιαζε να βρίσκεται σε κατάσταση αμηχανίας. Ακόμη και με τις ανακοινώσεις του σχετικά με τη γενική αργία που κηρύχτηκε, περισσότερο μπέρδεψε τους πολίτες παρά τους ενημέρωσε αξιόπιστα. Γενικότερα, δε διαθέτει μέχρι τώρα το στιβαρό προφίλ του προκατόχου του, Νίκου Χαρδαλιά, ο οποίος μπορεί πολλές φορές να εκτρεπόταν σε γραφικότητες, αλλά τουλάχιστον έδινε την εικόνα ενός κυβερνητικού στελέχους σε θέση μάχης. Εν πάση περιπτώσει, ο πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος δεν φαίνεται να δικαιώνει τη διαφήμιση που του έγινε, όταν, μετά το φιάσκο της βραχύβιας υπουργοποίησης Αποστολάκη, επιστρατεύτηκε για να σώσει τα επικοινωνιακά προσχήματα του ανασχηματισμού που έλαβε χώρα τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Πιθανότατα, άλλωστε, αυτή ακριβώς η πρόκριση της επικοινωνίας αντί της ουσίας να ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό και γι’ αυτήν την αποτυχία του κρατικού μηχανισμού. Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει την ευχή και την κατάρα να έχει διαδεχθεί αυτή του Τσίπρα. Ευχή, διότι δεν υπάρχει τομέας που να μην προκάλεσε η τελευταία μεγάλη ζημιά στη χώρα, με αποτέλεσμα τα όποια πυρά εξαπολύει σήμερα από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης να είναι εν πολλοίς άσφαιρα. Κατάρα, διότι αυτή ακριβώς η έλλειψη αντιπολιτευτικού κύρους έχει καταστήσει τη σημερινή κυβέρνηση ανεξέλεγκτη και έχει χαμηλώσει πολύ τον πήχη των προσδοκιών. Για την Κυβέρνηση Μητσοτάκη αρκεί να μην είναι χειρότερη από αυτή του Τσίπρα. Ειδικά δε στα ζητήματα πολιτικής προστασίας, αρκεί οι πυρκαγιές που θα αντιμετωπίσει στη θητεία της να μην έχουν τα αποτελέσματα αυτής στο Μάτι και οι νεροποντές τα αποτελέσματα που είδαμε στη Μάνδρα. Έτσι, το καλοκαίρι η Εύβοια υπέστη μία τεράστια οικολογική καταστροφή, οι – ήδη προβληματικές – υποδομές της δέχθηκαν καίρια πλήγματα και πολλές ιδιωτικές περιουσίες χάθηκαν, μιας και η κυβέρνηση βασικά… εκκένωνε περιοχές, αφήνοντας τη φωτιά να κατακάψει ό,τι έμενε πίσω. Προφανώς, η ανθρώπινη ζωή και υγεία αποτελούν υπέρτατα αγαθά και οφείλουν να βρίσκονται σε προτεραιότητα πλην, όμως, ήταν σαφές ότι το πνεύμα της όλης επιχείρησης αφορούσε την πάση θυσία αποφυγή συμψηφισμών με τις τραγικές ημέρες και τα εγκληματικά έργα της προηγούμενης.
Το ίδιο πνεύμα διαπνέει και τις λοιπές παραμέτρους της αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Τρανό παράδειγμα η λειτουργία της εκπαίδευσης στις περιοχές που ενέσκηψε η «Ελπίς». Όπου κρίθηκε αδύνατη η λειτουργία των σχολείων η Υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, έδωσε εντολή για τηλεκπαίδευση. Αυτό έγινε την τελευταία στιγμή, Κυριακή βράδυ, χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η επάρκεια των απαιτουμένων υλικοτεχνικών υποδομών και με τον συντονισμό όλων των εμπλεκομένων στη διαδικασία να είναι αντικειμενικά ιδιαίτερα δύσκολο να επιτευχθεί. Το αποτέλεσμα ήταν τη Δευτέρα μαθητές και διδάσκοντες να ζήσουν σε πολλές περιπτώσεις ιλαροτραγικές καταστάσεις, που προφανώς δε προάγουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Διερωτάται, άραγε, κάποιος: Θα ήταν τόσο επιζήμιο αν χάνονταν μία, δύο ή πέντε ημέρες μαθημάτων; Τόσο μεγάλα και δυσαναπλήρωτα θα ήταν τα κενά στην ύλη και τόσο μεγάλη η ζημία στο μέλλον των μαθητών; Όχι βέβαια! Ουδείς έχασε το τρένο των σπουδών και της ζωής, επειδή έκανε λίγες ώρες λιγότερο μάθημα. Αν, δηλαδή, ένας καθηγητής έλειπε λόγω ασθένειας από το σχολείο για λίγες ημέρες, τι θα γινόταν; Ή μήπως αγνοούμε ότι δυστυχώς υπάρχουν μαθήματα στα οποία ακόμα και άριστοι μαθητές κάνουν «τουρισμό»;
Απλώς, η κα. Κεραμέως ήθελε να ενισχύσει το προφίλ της σοβαρής και αυστηρής Υπουργού που κάνει το παν για να μην χάνονται σχολικές ώρες, «πουλώντας» υπευθυνότητα στους γονείς των μαθητών. Η Κυβέρνηση ήθελε να εκπέμψει το μήνυμα ότι όλα λειτουργούν άψογα και δεν υπάρχουν αστοχίες στον σχεδιασμό και στις επιλογές της. Διότι, τη στιγμή που, σε πρώτη φάση, πολλά σχολεία αποφασίστηκε να μη λειτουργήσουν, όχι λόγω του χιονιά, αλλά διότι το ψύχος θα καθιστούσε αδύνατη τη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία, σύμφωνα με τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα, που πλην των άλλων προβλέπουν ανοικτά τα παράθυρα των τάξεων στο καταχείμωνο. Μήπως ορισμένες πρόνοιες των πρωτοκόλλων αυτών αποτελούν θεωρητικές κατασκευές που σε πρακτικό λειτουργικό επίπεδο είναι χρεοκοπημένες και εφαρμόζονται μόνο για να επιβάλλεται μία εικονική κανονικότητα;
Τέλος, ουδείς μπορεί να παραβλέψει τον ιταμό τρόπο με τον οποίο λειτούργησε η εταιρεία που διαχειρίζεται την Αττική Οδό και να μην την εντάξει σε μία γενικότερα ριζωμένη νοοτροπία με την οποία μεγάλα συμφέροντα αντιμετωπίζουν το κράτος και τον πολίτη. Το πρόβλημα δε λύνεται ούτε με τα μεγάλο πρόστιμο ούτε με τα ψιχία που θα πάρουν όσοι υπέστησαν την ταλαιπωρία. Και αυτά, άλλωστε, στο πλαίσιο της επικοινωνιακής διαχείρισης εντάσσονται, μιας και το παλαιοκομματικό «κατόπιν ενεργειών μας» ζει και βασιλεύει στην Ελλάδα του 2022, όπου διαφημίζεται η παρέμβαση Μητσοτάκη για την παροχή μιας γλίσχρας αποζημίωσης στους εγκλωβισμένους. Το μείζον ζήτημα αφορά την απουσία ενός πλαισίου το οποίο αναγνωρίζει την ιδιωτική πρωτοβουλία ως πυλώνα της οικονομίας και την προάγει, αλλά, παράλληλα, θέτει αυστηρούς κανόνες, ώστε αυτή να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της απέναντι στο κράτος και την κοινωνία.
Εν κατακλείδι, η «Ελπίς» ήρθε να υπενθυμίσει με σκληρό τρόπο αυτά που ήδη γνωρίζουμε για την Ελλάδα. Ζούμε, δυστυχώς, σε κοινωνία χαμηλών προσδοκιών εκ της οποίας προκύπτουν η ανάλογη πολιτική ηγεσία και οι λοιπές ελίτ, οι οποίες με τη σειρά τους συγκροτούν τον ανάλογο κρατικό μηχανισμό και τον ανάλογο ιδιωτικό τομέα. Συμπέρασμα το εξής: Καλά ξεμπερδέματα με την κακοκαιρία…
