Της Αριάδνης-Παναγιώτας Φατσή,
Πόσες αναμνήσεις έχουμε όλοι πάνω από ένα κυριακάτικο τραπέζι; Όλοι βιώσαμε στιγμές κατά τις οποίες μια μυρωδιά από φαγητό ή γλυκό μάς έχει θυμίσει κάτι που νομίζαμε ότι είχαμε ξεχάσει. Το φαγητό είναι παράδοση του τόπου ή της οικογένειάς μας, είναι πράγματα που μας συνδέουν με τα ταξίδια μας, με τους ανθρώπους που αγαπάμε και με τις εμπειρίες που ζήσαμε. Η γεύση της ζωής είναι γλυκιά, πικρή, καμιά φορά καυτερή, άλλοτε ανάλατη –και κανένας δεν μπορεί να πει καλύτερα αυτή την ιστορία από έναν γνωστό μάγειρα.
Τέτοιες ιστορίες, που εκτυλίσσονται γύρω από δυνατές γεύσεις, μάς αφηγείται ο Ηλίας Μαμαλάκης στο βιβλίο του, Οι αναμνήσεις ενός μαγειριστή & 10 ιστορίες αχόρταγης ζωής, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμός. Είναι σίγουρο ότι όλοι έχουμε δει κάποια τηλεοπτική εκπομπή με τον Μαμαλάκη, τα ταξίδια του και τις διάφορες γεύσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο. Γεννημένος στην Αθήνα και με καταγωγή από την Κρήτη, ο Ηλίας Μαμαλάκης εργάστηκε ως στέλεχος σε πολυεθνικές εταιρείες, μέχρι το 1992, οπότε γράφει το πρώτο του μαγειρικό βιβλίο και μπαίνει στη δημοσιογραφία της μαγειρικής. Η πιο γνωστή του εκπομπή υπήρξε χωρίς αμφιβολία το διακεκριμένο «Μπουκιά και Συχώριο», ενώ έχει γράψει βιβλία και παιδικά παραμύθια.
Αυτό το βιβλίο, όπως φαίνεται από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο, δεν έχει στόχο να αποτελέσει αυτοβιογραφία ή απομνημονεύματα του γνωστού παρουσιαστή, αλλά να αφηγηθεί τις όμορφες και καμιά φορά τρελές ιστορίες που συμβαίνουν γύρω από ένα πιάτο φαγητό ή ένα καλό κρασί. «Έφαγα κι έφαγα στη ζωή μου. Ξόδεψα και ξόδεψα τόσα πολλά, που αν τα είχα αποταμιεύσει θα είχα τώρα ένα ιδιόκτητο διαμέρισμα 200 τετραγωνικών σε χλιδάτη γειτονιά και ένα σικ συγκρότημα κατοικιών. Όμως, ακόμα στο νοίκι είμαι και –πιστέψτε με– δεν με πειράζει καθόλου!», γράφει ο ίδιος στην εισαγωγή του βιβλίου, προετοιμάζοντας τον αναγνώστη να διαβάσει ιστορίες από μια ζωή που μόνο άγευστη δεν μπορείς να την πεις!
Το έργο ξεκινά με τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στην Κρήτη. Τα βιώματα από παραδοσιακές συνταγές, «αγώνες» για το ποια μαγείρισσα μπορεί να φτιάξει την καλύτερη γεμιστή ντομάτα, παρασκευές μαρμελάδων και κάθε είδους εδεσμάτων που θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν και τον πιο «μερακλή», αποτέλεσαν ουσιαστικά την πρώτη επαφή του μικρού Ηλία Μαμαλάκη με την κουζίνα. Ο αναγνώστης διαβάζει με χαμόγελο στα χείλη για τις κρυφές παιδικές επιδρομές στο ψυγείο και τα ντουλάπια με το λικέρ μπανάνα –άλλωστε, και ποιος από εμάς δε θυμάται κάτι αντίστοιχο από την παιδική του ηλικία;
Τα παιδικά χρόνια διαδέχονται οι μνήμες από τον στρατό, όπου ο Μαμαλάκης βρέθηκε –φυσικά– στην οργάνωση του ΚΨΜ, φροντίζοντας για την αγορά γλυκών από κοντινά ζαχαροπλαστεία, αλλά και για την προμήθεια «συνοδευτικών» για τα ομολογουμένως κάπως άνοστα φαγητά που κάθε φαντάρος έχει υποστεί κατά την υπηρεσία του. Οι εμπειρίες από τα νεανικά φαγοπότια, τις πρώτες μαγειρικές απόπειρες, αλλά και γεύματα που δεν πήγαν τόσο καλά ή χύτρες ταχύτητας που εξερράγησαν δημιουργώντας αφηρημένη τέχνη σε κάποιον τοίχο, αποτελούν αφηγήσεις που προκαλούν το γέλιο, αλλά και τη νοσταλγία, θυμίζοντας σε κάθε αναγνώστη την πρώτη φορά που προσπάθησε να μαγειρέψει κάτι.
Σημαντικό ρόλο στις μαγειρικές εμπειρίες του Μαμαλάκη αποτελούν τα ταξίδια, που καταλαμβάνουν ένα μεγάλο ποσοστό του βιβλίου. Από την Ινδία ως τη Γερμανία και από το Λονδίνο ως την αγαπημένη του Κωνσταντινούπολη, ο συγγραφέας περιγράφει τα αλησμόνητα πιάτα που δοκίμασε, αλλά και τις εμπειρίες και τους ανθρώπους που τον συνόδευσαν σε αυτή την πορεία. Τα ταξίδια συνδέουν το περιβάλλον και την παράδοση των τόπων με τις γεύσεις τους και γίνονται ιστορίες και αναμνήσεις.
Πέρα, όμως, από το φαγητό, οι ιστορίες που βρίσκονται στο βιβλίο αφηγούνται εξιστορήσεις που αφορούν τα συναισθήματα και τις ψυχές των ανθρώπων. Διηγήσεις για εξωσυζυγικές σχέσεις, γάμους από προξενιά και ερωτικές εμπειρίες εμπλέκονται αρμονικά με αφηγήσεις για φαγητά και συνταγές, συνθέτοντας μια ιστορία που –όπως ακριβώς και τα βιώματα του συγγραφέα της– έχει ποικίλες και ενδιαφέρουσες γεύσεις. Αν, μάλιστα, είστε λάτρεις της μαγειρικής, όπως η γράφουσα, θα εκτιμήσετε ιδιαίτερα την περιγραφή των συνταγών και των διαδικασιών που ακολούθησε κατά καιρούς ο γνωστός μάγειρας για να φτιάξει ένα αξιομνημόνευτο πιάτο.
Οι Αναμνήσεις ενός μαγειριστή είναι ένα βιβλίο που κάνει ακριβώς αυτό που υπόσχεται: διηγείται τις ιστορίες κάποιου που αγαπά το καλό φαγητό και έχει δοκιμάσει όλες τις γεύσεις της ζωής. Αξίζει να το διαβάσετε, τόσο για την αμεσότητα της αφήγησης όσο και για τις μαγειρικές εμπειρίες, που θα «μιλήσουν» και στις δικές σας αναμνήσεις.
