Η 20ή Ιανουαρίου στην Ιστορία

Του Σπύρου Μίτσουλη,

1030:  Γεννιέται ο Muhammad bin Dawud Chaghri, ευρύτερα γνωστός με το προσωνύμιο που του δόθηκε Alp Arslan («γενναίο λιοντάρι» στα τούρκικα). Ο Alp Arslan ήταν εγγονός του Tούρκου πολέμαρχου Σελτζούκ και μέλος της τουρκικής δυναστείας των Σελτζούκων, η οποία κυβέρνησε την Περσία κατά τον 11ο και 12ο αιώνα. Από νεαρή ηλικία έλαβε μέρος σε πολλές εκστρατείες μαζί με τον θείο του Σουλτάνο Τογρούλ, κατά τις οποίες διακρίθηκε για το θάρρος του και τις πολεμικές του ικανότητες. Στη συνέχεια, τοποθετήθηκε κυβερνήτης σε διάφορες επαρχίες της αχανής αυτοκρατορίας, διακρινόμενος για τις διοικητικές του ικανότητες. Μετά τον θάνατο του θείου του Τογρούλ το 1063, συγκρούστηκε με άλλα μέλη της οικογένειάς του για τον θρόνο, στον οποίο ανέβηκε έναν χρόνο αργότερα. Με την άνοδό του στον περσικό θρόνο ασχολήθηκε με τη σταθεροποίηση και ισχυροποίηση του κράτους, ενώ στη συνέχεια επικεντρώθηκε στην επέκταση της αυτοκρατορίας του, εισβάλοντας στα εδάφη της Αρμενίας και της Γεωργίας, τις οποίες και τελικά κατέλαβε. Έπειτα, στράφηκε κατά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,  στην οποία εισέβαλε το 1068, αλλά χωρίς επιτυχία. Το 1071 εισέβαλε ξανά στα βυζαντινά εδάφη και στη μάχη στο Μαντζικέρτ πέτυχε μια τεράστιας σημασίας νίκη κατά των Βυζαντινών, αιχμαλωτίζοντας, μάλιστα, τον ίδιο τον Αυτοκράτορα Ρωμανό Δ’, καταλαμβάνοντας έπειτα και όλη τη Μ. Ασία. Τον επόμενο χρόνο επιχείρησε να επεκτείνει την αυτοκρατορία του προς την κεντρική Ασία, αλλά τραυματίστηκε σοβαρά και πέθανε σε ηλικία μόλις 42 ετών. Μετά τον θάνατό του, στον θρόνο ανέβηκε ο γιός του, Malik Shah.

1265: Λαμβάνει χώρα στο παλάτι του Westminster η πρώτη βρετανική βουλή στην οποία συμμετείχαν τόσο ευγενείς όσο και εκπρόσωποι των κατώτερων κοινωνικών τάξεων και της Εκκλησίας. Εκείνη την εποχή στην Αγγλία μαινόταν η εξέγερση των βαρόνων κατά του βασιλιά Ερρίκου Γ’. Ηγέτης των βαρόνων ήταν ο γαμπρός του βασιλιά, Σιμόν ντε Μοντφόρτ, ο οποίος, έχοντας νικήσει και αιχμαλωτίσει τον βασιλιά, ασκούσε την εξουσία στο βασίλειο. Για να ισχυροποιήσει και να νομιμοποιήσει την εξουσία του, ο Σιμόν συγκάλεσε συνέλευση με σκοπό την προώθηση μεταρρυθμίσεων, καθώς επίσης και για να αποφασίσουν για την τύχη του βασιλιά, ο οποίος ήταν αιχμάλωτός τους. Στη συνέλευση αυτή πέρα από τους βαρόνους του βασιλείου, προσκλήθηκαν να συμμετέχουν δύο ιππότες από κάθε κομητεία του βασιλείου, εκπρόσωποι της εκκλησίας, καθώς και δύο εκπρόσωποι από κάθε σημαντική πόλη της Αγγλίας. Παρά το ότι δεν ήταν ασυνήθιστο ιππότες να συμμετέχουν σε συνελεύσεις, ήταν η πρώτη φορά που οι κατώτερες τάξεις θα είχαν εκπροσώπηση στη διαδικασία για τη λήψη τόσο σημαντικών αποφάσεων. Αν και η εξέγερση των βαρόνων έληξε λίγο καιρό αργότερα με νίκη του βασιλιά Ερρίκου Γ’, ωστόσο από τότε και έπειτα καθιερώθηκε να συμμετέχουν και εκπρόσωποι των κατώτερων τάξεων στη βρετανική βουλή παράλληλα με του ευγενείς. Η βουλή του 1265 αποτέλεσε ουσιαστικά τον προπομπό της Βουλής των Κοινοτήτων και αποτέλεσε σημείο κλειδί στην εξέλιξη του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Αγγλία.

1942: Πραγματοποιείται στο προάστιο Wannsee του Βερολίνου μια διάσκεψη υψηλόβαθμων στελεχών του ναζιστικού κόμματος, με σκοπό την εξεύρεση λύσης για την οριστική αντιμετώπιση του εβραϊκού ζητήματος. Ήδη από το 1933, που το ναζιστικό κόμμα ανέβηκε στην εξουσία, ξεκίνησε η συστηματική εκδίωξη των Εβραίων της Γερμανίας, η οποία επεκτάθηκε και στις άλλες χώρες τη Ευρώπης μετά την έναρξη του πολέμου. Η πρόοδος που είχε συντελεστεί μέχρι το 1941 δεν ήταν ικανοποιητική, με αποτέλεσμα ο Hermann Goering να διατάξει τον επικεφαλής ασφαλείας της Γερμανίας και νούμερο δύο των SS στρατηγό Reinhard Heydrich να καταθέσει σχέδιο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εβραϊκού ζητήματος. Ο Heydrich συγκάλεσε τη διάσκεψη του Wannsee,  στην οποία συμμετείχαν 15 στελέχη του κόμματος από διάφορα υπουργεία και φορείς, ώστε να βρεθεί λύση και να επιτευχθεί ο καλύτερος δυνατός συντονισμός. Η λύση που προκρίθηκε, η «Τελική Λύση», όπως ονομάστηκε, προέβλεπε τη συγκέντρωση όλων των Εβραίων, αλλά και άλλων ανεπιθύμητων ομάδων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Πολωνία  και στη συνέχεια θα τους υπέβαλαν σε καταναγκαστική εργασία με ελάχιστη ή και καθόλου τροφή μέχρι να πεθάνουν. Παρόλα αυτά, και αυτή η λύση τελικά κρίθηκε μη αποτελεσματική και υπερβολικά χρονοβόρα. Το «πρόβλημα» αυτό λύθηκε, τελικά, με τη δημιουργία των θαλάμων αερίων, με τους οποίους μπορούσαν να εξολοθρεύουν χιλιάδες ανθρώπους ημερησίως.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Alp-Arslan, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ
• Alp- Arslan, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
• Simon de Montfort: The turning point for democracy that gets overlooked, BBC.com, διαθέσιμο εδώ
• Simon’s de Montfort’s 1265 Parliament, Gov.uk, διαθέσιμο εδώ
• Simon’s de Montfort’s Parliament, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
• Wannsee Conference, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ
• Nazi officials discuss “Final Solution” at the Wannsee Conference, History.com, διαθέσιμο εδώ
• Wannsee Conference: Screenplay for the Holocaust, Deutsche Welle.com, διαθέσιμο εδώ