Της Μυρτούς Ιωάννου,
Είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα του «ουδείς αναντικατάστατος». Είναι εκείνη η χαρακτηριστική φωνή που δεν σε αφήνει ποτέ να αναρωτιέσαι σε ποιον ανήκει. Είναι ο μουσικός που έκανε ένα άλμα, ένα αβίαστο βήμα μπροστά, ανοίγοντας τον δρόμο του λεγόμενου νεολαϊκού τραγουδιού. Παλιομοδίτης, αλλά και πρωτοποριακός, ένας ατόφιος αντιστάρ της χρυσής εποχής του ελληνικού τραγουδιού, ένα τίμιο φιλαράκι, ταπεινός, παρά το μεγαλείο του. Ο απλός Νίκος και συνάμα ο μεγάλος Παπάζογλου.
Έζησε με χαμόγελο, σεμνότητα και συνείδηση – όπως ακριβώς ήταν και η παρουσία του πάνω στη σκηνή. Ο Νίκος αποτέλεσε το στοίχημα του μουσικού χώρου, το αντίβαρο στη «σκοτεινιά» που πνίγει τον καλλιτέχνη και τον χώρο της νύχτας. Δεν κυνήγησε την πρόσκαιρη επιτυχία, τα «σουξέ», δεν τυφλώθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας, αντιμετώπισε τη μουσική ως αυτοσκοπό και μεγαλούργησε.
Ο Θεσσαλονικιός νέος αποτέλεσε ανακάλυψη του Διονύση Σαββόπουλου, με τον οποίο ήταν παιδικοί φίλοι. Έγινε γνωστός το 1978 με τον δίσκο του τελευταίου «Η εκδίκηση της Γυφτιάς», έναν δίσκο-σταθμό για το ελληνικό λαϊκό τραγούδι. Ο χαμογελαστός πιτσιρικάς του εξωφύλλου του δίσκου ήταν άγνωστος μέχρι τότε. Έπιασε, όμως, το μπαγλαμαδάκι, και από τότε δεν το άφησε ποτέ, καταφέρνοντας να ραγίσει απόψε και κάθε απόψε πολλές καρδιές. Ξεχωριστή συνεργασία είχε και με τον Μανώλη Ρασούλη, ο οποίος του εμπιστεύτηκε πολλούς στίχους του. Άλλωστε όλοι έχουμε χιλιοτραγουδήσει πλέον συνοδεύοντας τη φωνή του Νίκου ότι «εδώ είναι του Ρασούλη». Αυτό, όμως, που πολλοί δεν ξέρουν, είναι η αγάπη και η αναγνώριση που είχε λάβει από τον Μάνο Χατζηδάκι.
Ιδιαίτερη εντύπωση μού έκανε ότι τις συναυλίες του τις διοργάνωνε ο ίδιος. Διάλεγε τα πάντα, από μέρη, τραγούδια, τεχνική υποστήριξη, πραγματικά τα πάντα. Αν κάτι δεν πήγαινε καλά, μιας και πολλές φορές διάλεγε «μη κερδοφόρα μέρη», όπως μικρά χωριά ή απομακρυσμένα νησιά γιατί ήθελε να τραγουδάει για όλους, πλήρωνε από την τσέπη του. Αναζητούσε ερασιτέχνες μουσικούς για την ορχήστρα του, επειδή ακριβώς δεν του άρεσε η επαγγελματική δεξιοτεχνία στα τραγούδια του. Επεδίωκε έναν ήχο αυθεντικό – σχεδόν ακατέργαστο. Για αυτό μας χάρισε και υπέροχες ανακαλύψεις. Ο Σωκράτης Μάλαμας, παιδί ακόμη, ξεκίνησε ως κιθαρίστας του Παπάζογλου.
Τα τραγούδια που ερμήνευσε κρύβουν τον καημό του Έλληνα, τον ανείπωτο και πολλές φορές ανυπόφορο έρωτα, τη ξελογιάστρα ζωή. Για τη μοναξιά: «Ο μοναχός ο άνθρωπος, όταν γλεντούν οι άλλοι, γίνεται μόνος δυό φορές και σκύβει το και σκύβει το κεφάλι». Για την αναίτια φλυαρία με την οποία αντιμετωπίζουμε τη ζωή: «Τι νόημα έχουν όλα αυτά; Τι τρέχω να προλάβω; Πέρασε η μισή ζωή δίχως να καταλάβω». Για την αλλαγή που ποτέ δεν έρχεται τελικά: «Όλα τριγύρω αλλάζουνε, κι όλα τα ίδια μένουν και μένα τα χεράκια της, με λύνουν και με δένουν». Για την Ελλάδα: «Αχ, Ελλάδα, σ’ αγαπώ και βαθιά σ’ ευχαριστώ γιατί μ’ έμαθες και ξέρω, ν’ ανασαίνω όπου βρεθώ, να πεθαίνω όπου πατώ και να μη σε υποφέρω». Για τον έρωτα: «Σε ποιαν έκσταση απάνω σε χορό μαγικό, μπορεί ένα τέτοιο πλάσμα να γεννήθηκε, από ποιο μακρινό αστέρι είναι το φως, που μες τα δυο της μάτια πήγε κρύφτηκε κι εγώ ο τυχερός που το ‘χει δει».
Ο Νίκος έφυγε νωρίς, στις 17 Απριλίου του 2011, χαράσσοντας τη δική του ρωγμή στον χρόνο. Άφησε πίσω του την πολύτιμη μελαγχολία της μουσικής του. Εκείνος, ο ένας, με τα ξεβαμμένα τζιν και την επίμονη κόκκινη μπαντάνα γύρω από τον λαιμό, θαρρείς και ήταν κολλημένη πάνω του, σαν να ήθελε αυτή η χαρακτηριστική φιγούρα να μείνει πάντα χαραγμένη σε όσους έτσι τον αγάπησαν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Νίκος Παπάζογλου, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ.
- 14 μικροπράγματα που ίσως αγνοούσατε για τον υπέροχο Νίκο Παπάζογλου, mikropragmata.ligo.gr, διαθέσιμο εδώ.
