Του Ανδρέα Βλάχου,
Ταινίες Western. Ένα είδος ταινιών, το οποίο δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις και εισηγήσεις. Από τους πιο πιστούς λάτρεις του κινηματογράφου έως και τους πιο καθημερινούς θεατές ταινιών, αυτή η θεματική είναι ευρέως διαδεδομένη, έχοντας διασκεδάσει και μεγαλώσει γενιές και γενιές από το 1950. Και αναφέρομαι σε αυτήν τη συγκεκριμένη περίοδο, διότι τότε έκαναν την εμφάνισή τους οι ταινίες με καουμπόηδες, υπό την αιγίδα των ευρωπαϊκών στούντιο, και μάλιστα των ιταλικών. Τα λεγόμενα “Spaghetti Westerns”. Μέχρι εκείνη την χρονιά, οι ταινίες της συγκεκριμένης θεματικής αποτελούσαν προϊόν αποκλειστικά αμερικανικών στούντιο, τα οποία συνήθως προσπαθούσαν να αποδώσουν μια πιο απλοϊκή εικόνα των πραγμάτων, απεικονίζοντας την μέσα από την ευθύ σύγκρουση καλών και κακών χαρακτήρων, με το καλό να θριαμβεύει πάντα στο τέλος.
Το 1964, όμως, το κινηματογραφικό είδος των γουέστερν γνώρισε μια ριζική αλλαγή, η οποία συνοδεύτηκε από τρία, κολοσσιαία πλέον, ονόματα. Αυτά του Sergio Leone, του Clint Eastwood και του Ennio Morricone. Οι τρεις αυτές προσωπικότητες αποτέλεσαν τους πυλώνες, τις βάσεις, πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η σημερινή αντίληψη του κοινού, όσον αφορά τις ταινίες γουέστερν. Δηλαδή, την εικόνα μιας άγριας και ανεξάρτητης γης, χωρίς κανόνες, η οποία περπατιέται από σκληροτράχηλους μοναχικούς καβαλάρηδες, με άγρια βλέμματα και ακόμη πιο άγρια παρουσία, οι οποίοι με τα αστραπιαία τραβήγματα των όπλων τους απέδιδαν δικαιοσύνη, έπαιρναν εκδίκηση και κάλπαζαν στο ηλιοβασίλεμα με μια χούφτα γεμάτη δολάρια.
Έτσι, ο Sergio Leone δημιούργησε μια δική του μυθική εποχή για το πώς ήταν η ζωή της αμερικανικής Δύσης. Επηρεασμένος, λοιπόν, και από τον ιαπωνικό κινηματογραφικό είδος των σαμουράι, βρήκε και το κατάλληλο πρόσωπο, το οποίο με την πάροδο του χρόνου έγινε συνώνυμο με τον μοναχικό, απρόσωπο ήρωα που σκεφτόμαστε οι περισσότεροι όταν ακούμε για ταινίες γουέστερν. Ένα πρόσωπο, το οποίο μέχρι σήμερα κρατάει υπερήφανα το καουμπόικο καπέλο του ψηλά, τιμώντας το κινηματογραφικό αυτό είδος που τον ανέδειξε στα μάτια εκατομμυρίων θεατών. Τον Clint Eastwood, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει δείξει ότι έχει αρχίσει να λησμονεί αυτήν τη θεματική, με ταινίες όπως το “Gran Torino” (2008), το “The Mule” (2018), και την πιο πρόσφατη “Cry Macho” (2021), η οποία ίσως να αποτελεί και το κύκνειο άσμα των γουέστερν ταινιών του.
Στην ταινία παρακολουθούμε την ιστορία του Mike Milo, ενός πρώην σταρ του ροντέο και νυν κτηνοτρόφου, ο οποίος αναλαμβάνει ως αποστολή να φέρει τον γιο του αφεντικού του πίσω στο σπίτι και μακριά από την αλκοολική μητέρα του. Το εν λόγω φιλμ φέρει τη βαριά υπογραφή του ίδιου του Clint Eastwood, καθώς όχι μόνο πρωταγωνιστεί, αλλά και σκηνοθετεί, ενώ και το όνομά του συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αυτά των παραγωγών. Με το σενάριο να αποδίδεται από τους Nick Schenk και N. Richard Nash, στου οποίου τη νουβέλα βασίστηκε η ταινία, ενώ τα μουσικά θέματα της αποτελούν προϊόν του Mark Mancina. Στην ταινία συμπρωταγωνιστούν οι Dwight Yoakam (Howard Polk), Fernanda Urrejola (Leta), Eduardo Minett (Rafo) και Natalia Traven (Marta).
Η ταινία σε αρκετά σημεία δίνει την αίσθηση ότι πρόκειται για το νόθο παιδί του “Gran Torino” (2008). Και αυτό, καθώς και εδώ ο θεατής παρακολουθεί την αναπτυσσόμενη σχέση ενός μικρού και φαντασμένου αγοριού και ενός στριμμένου και προσκολλημένου στα παλιά γέρου, ο οποίος πιέζεται διαρκώς από το βάρος τη ηλικίας του, του παρελθόντος του και μιας τραγωδίας που του συνέβη. Μόνο που εδώ, η ταινία φαίνεται εξαρχής πως θα είναι ένα road trip movie, με τους πρωταγωνιστές να βρίσκονται το μεγαλύτερο μέρος της ώρας εν κινήσει και να αντιμετωπίζουν τα εμπόδια που συναντούν, καθώς προσπαθούν να ολοκληρώσουν την αποστολή τους.
Τέτοια, λοιπόν, φαίνεται να είναι και η ρότα που θέλει να πάρει η ταινία. Καθώς ξεφορτώνεται εξωφρενικά γρήγορα τις απαραίτητες πληροφορίες και τα κίνητρα που θα λειτουργήσουν ως μοχλοί για την κατεύθυνση της πλοκής και φαίνεται να φτάνει στο δια ταύτα, δηλαδή τις υπαρξιακές συζητήσεις περί ανδρισμού και ηθικής, αποφασίζει να παγώσει τον ρυθμό στη μέση της χρονικής της διάρκειας, εισάγοντας άλλους χαρακτήρες και, πολλές φορές, λησμονεί την αρχική υπόθεση. Έτσι, όπως, λοιπόν, σταματούν οι πρωταγωνιστές να βρίσκονται στον ασφυκτικό κλοιό του χρόνου, ώστε να φυγαδεύσουν το αγόρι από το Μεξικό, έτσι σταματάει και ο θεατής να νιώθει όποια μορφής ένταση είχε προσπαθήσει να χτίσει η ταινία, με αποτέλεσμα εν τέλει να χαθεί το ενδιαφέρον.
Στο πρόβλημα αυτό δεν βοηθούν οι στερεοτυπικά γραμμένοι ανταγωνιστές και συμπληρωματικοί χαρακτήρες, οι οποίοι όχι μόνο δεν βοηθούν στην προώθηση της πλοκής ή των μηνυμάτων της ταινίας, αλλά αποτελούν και τροχοπέδη αυτών. Ούτε και ο απλοϊκά γραμμένος διάλογος είναι ικανός να ξανακεντρίσει το χαμένο ενδιαφέρον του θεατή. Επιπλέον, η προσπάθεια από τον ίδιο τον Eastwood, κυρίως στο τέλος της ταινίας, να περάσει τα μηνύματα της χαμένης ηθικής μεταξύ ανδρών που έχουν χάσει τον εαυτό τους στο πλήρωμα του χρόνου, με τη χρήση ενός μονολόγου, δεν καθίσταται αρκετή να προσφέρει τροφή για σκέψη στον θεατή και να του αφήσει κάποιου είδους αντίκτυπο. Δίνοντας, εν τέλει, μια αρνητικά «ανάλαφρη» αίσθηση ενός φιλμ, με έναν Eastwood που ήθελε και είχε να πει κάτι, αλλά κατέληξε να χάνεται στα πολύπλοκα δίχτυα της μετριότητας.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα εύσημα πρέπει να δοθούν σε αυτήν την εμβληματική προσωπικότητα του κινηματογράφου, η οποία στα ενενήντα ένα της χρόνια αυτήν τη στιγμή μετράει πάνω από πενήντα χρόνια κινηματογραφικών πρότζεκτ. Όμως, το “Cry Macho” (2021) δεν θα βρίσκεται στην κορυφή αυτών των κινηματογραφικών πρότζεκτ του Clint Eastwood, αλλά ίσως όχι και στον πάτο. Να είναι, άραγε, αυτή η ταινία στην οποία ο μοναχικός καβαλάρης του Hollywood κρεμάει τα σπιρούνια και το καπέλο του για πάντα;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Clint Eastwood and the Italian Western influence, nerdist.com, διαθέσιμο εδώ.
- ‘Cry Macho’ is a weak addition to Clint Eastwood’s 50 – year filmography, edition.cnn.com, διαθέσιμο εδώ.
