Της Ιωάννας Μπάκουλη,
Το 246 π.Χ., ακριβώς μετά τον θάνατο του Αντιόχου Β’ και τη διαδοχή του Σελευκίδικου θρόνου, άρχισαν ξανά οι εχθροπραξίες μεταξύ Σελευκίδων και Πτολεμαίων. Η δυσαρέσκεια των Πτολεμαίων για τη συνθήκη που έληξε τον Β’ Συριακό Πόλεμο ήταν φανερή, μαζί με την επιθυμία του Αντιόχου Β’ να εκμεταλλευτεί τον θάνατο του Πτολεμαίου Β’. Σκοπός του Γ’ Συριακού Πολέμου ήταν η κυριαρχία στη Συρία και τις ακτές της Μικράς Ασίας.
Το όνομα Λαοδίκειος Πόλεμος είναι ορμώμενο από την πρώτη γυναίκα του Αντιόχου Β’, την Λαοδίκη, όπου φρόντισε να ανακηρυχθεί βασιλέας ο μεγαλύτερος γιος της, ο Σέλευκος Β’. Ο αυτοκράτορας των Σελευκίδων, Αντίοχος Β’, είχε παντρευτεί τη Βερενίκη, κόρη του Πτολεμαίου Β’, η οποία του χάρισε και έναν γιο. Για τον λόγο αυτό, η Λαοδίκη είχε αποκηρυχτεί μαζί με τα παιδιά της στην Έφεσο. Παρ’ όλα αυτά, ο χωρισμός τους δεν ήταν ολοκληρωτικός, καθώς ο Αντίοχος Β’ την επισκεπτόταν μέχρι που εκείνος απεβίωσε. Η Λαοδίκη τότε ισχυρίστηκε πως επιθυμία του ήταν να τον διαδεχθεί ο γιος τους, ο Σέλευκος Β’. Μετά από λίγο ο Πτολεμαίος Β’ πεθαίνει και τον διαδέχεται ο Πτολεμαίος Γ’, αδερφός της Βερενίκης Φερνοφόρου. Η Λαοδίκη συνέχισε να ασκεί επιρροή στη Μικρά Ασία, ενώ η Βερενίκη με τη σειρά της στην Αντιόχεια.
Η Βερενίκη, από την άλλη πλευρά, για να υποστηρίξει τα δικαιώματα του δικού της γιου, ζήτησε τη βοήθεια του μονάρχη της Αιγύπτου και αδερφού της Πτολεμαίου Γ’, για να επιτεθεί στο σελευκίδικο κράτος. Η κατάληξη αυτής της προπαγάνδας, κατά του νέου βασιλέα πνίγηκε στο αίμα, καθώς η Λαοδίκη διέταξε τη θανάτωση της Βερενίκης και του γιου της. Ο Πτολεμαίος Γ’, ωστόσο, είχε καταφέρει να φθάσει μέχρι τη Μεσοποταμία, όμως αποχώρησε εξαιτίας εσωτερικών έριδων, για τις οποίες δεν έχουμε αρκετές πληροφορίες. Μια αιγυπτιακή ομάδα από την Κύπρο, είχε καταφθάσει στο λιμάνι της Αντιοχείας της Σελεύκειας, με σκοπό να αποτρέψει τις δολοφονίες στην πρωτεύουσα, αλλά εις μάτην.
Στο μεταξύ, ο Σέλευκος Καλλίνικος ήθελε να εδραιώσει τη θέση του και γι’ αυτό τον λόγο συμμαχεί με τον βασιλιά του Πόντου, Μιθριδάτη. Για να διασφαλίσει αυτή τη συμμαχία, τού δίνει για γυναίκα την αδερφή του Λαοδίκη και εδάφη στη Φρυγία. Στον βασιλιά της Καππαδοκίας, Αριαράμνη, δίνει στον γιο του για σύζυγο την αδερφή του Στρατονίκη, μαζί με την Καταονία και Μελιτήνη, το 245 π.Χ.
Ο Πτολεμαίος Γ’ καταλαμβάνει την Αντιόχεια και το 246 π.Χ. κατάφερε να φτάσει έως την Σελεύκεια στον ποταμό Τίγρη. Η γρήγορη του προσπέλαση δικαιολογείται, καθώς κατάφερε να κρατήσει κρυφό τον θάνατο της αδελφής του και να δρα στο όνομά της. Εξαιτίας της φενάκης του Πτολεμαίου Γ΄, από το 245 π.Χ. και μετά, αρχίζει μια περίοδος αμφισβήτησης ως προς το πρόσωπό του. Είχε να αντιμετωπίσει, επίσης, την εξέγερση στο Δέλτα του ποταμού Νείλου. Αυτές οι αναταραχές ευνόησαν βεβαίως τον Σέλευκο Β’, να διασχίσει τον ποταμό Ταύρο το 244 π.Χ. και να ανακτήσει το ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας, με τη Δαμασκό και την Αντιόχεια. Οι αιγυπτιακές δυνάμεις κατάφεραν, ωστόσο, να κρατήσουν τη Σελεύκεια και την Πιερία.
Στη Μικρά Ασία, η επικράτηση της Αιγύπτου ήταν αναμφισβήτητη. Ηγέτης της αντιπολίτευσης ήταν ο ετεροθαλής αδερφός του Σελεύκου, Αντίοχος Ιέρακας, που ήταν αντιβασιλέας των κτήσεων εκεί. Η θητεία του δεν ήταν αποτελεσματική, καθώς κατάφερε να συγκρατήσει στην επικράτειά του μόνο τη Νότια Ιωνία, την Καρία και τη Λυκία. Βέβαια, οι δύο αδελφοί κατάφεραν να σταματήσουν τον Πτολεμαίο Ευεργέτη, το 241 π.Χ.
Ο πόλεμος θα τερματιστεί το 241 π.Χ., πιθανότατα με επιδίωξη του Σελεύκου. Το να διευκρινίσει κάνεις τις κατακτήσεις της Αιγύπτου είναι μια δύσκολη υπόθεση, καθώς ήδη τα κεκτημένα του Β’ Συριακού δεν είναι και αυτά επαληθευμένα. Σύμφωνα με τη συνθήκη ειρήνης ο Πτολεμαίος Ευεργέτης είχε κατακτήσει μια σειρά από σημαντικές πόλεις, όπως την Κιλικία, τη Σελεύκεια της Πιερίας, τα παράλια της Νότιας Ιωνίας, της Καρίας και της Λυκίας, τις πόλεις της Θράκης, Λυσιμάχεια, Σηστό, Αίνο, Μαρώνεια, και τα νησιά Λέσβος και Σαμοθράκη. Στους Σελευκίδες παρέμενε μόνο η Βόρεια Ιωνία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Παπαρρηγόπουλος, Κωνσταντίνος (2009-2010), Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος Ζ’, National Geographic Society, Αθήνα: Εκδ. 4π
- Matyszac, Phillip (2019), The rise of the Hellenistic Kingdoms 336-250 B.C., Barnsley: Pen and sword military
