Του Μάριου Ντινάκους,
Γενικό Κοινωνικό και Οικονομικό Πλαίσιο
Η Αργεντινή αποτελεί μία μεγάλη οικονομική και πολιτική δύναμη στη Νότια Αμερική, όπως έχει αναφερθεί ξανά. Είναι η τρίτη χώρα στη Λατινική Αμερική, με βάση το ΑΕΠ μετά τη Βραζιλία και το Μεξικό, ενώ στην παγκόσμια κατάταξη σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ισοτιμία Αγοραστικής Δύναμης (PPP- Προσαρμογή των Ισοτιμιών με σκοπό μια μονάδα του νομίσματος να αγοράζει την ίδια ποσότητα αγαθών σε κάθε χώρα), βρίσκεται στην 26η θέση. Η χώρα έχει σημαντικά σκαμπανεβάσματα στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, και έτσι για αρκετές περιόδους βρίσκεται πάνω από τα 10.000 δολάρια Η.Π.Α., ένα ποσό το οποίο είναι το όριο για να θεωρηθεί μία χώρα ανεπτυγμένη. Έτσι, λοιπόν, η Αργεντινή αποτελεί μία μεσαίου εισοδήματος οικονομία ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ωστόσο, μία σημαντική στιγμή για την οικονομία και την κοινωνία αποτέλεσε η κρίση στον χρηματοπιστωτικό τομέα στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όπου σημειώθηκαν σημαντικά οικονομικά προβλήματα, όπως ο υψηλός πληθωρισμός και η αύξηση του δημόσιου χρέους. Αυτό σήμαινε για τη χώρα εκείνη την περίοδο ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα έπεφτε για δύο με τρία χρόνια κάτω από τα 10.000 δολάρια Η.Π.Α., μία κατάσταση που δήλωνε ότι η χώρα είχε περάσει σε αναπτυσσόμενη φάση. Ωστόσο, από εκείνη την περίοδο παρατηρείται συνεχής αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κυρίως λόγω της εξομάλυνσης και της οικονομικής προσαρμογής των αγορών χρήματος και αγαθών. Επομένως, η χώρα τα τελευταία έτη έχει ξεπεράσει το στάδιο της αναπτυσσόμενης κατάστασης.
Στη χώρα, γενικότερα, υπάρχουν εκτεταμένα κοινωνικά προβλήματα, τα οποία προέρχονται από οικονομικά αίτια, όπως είναι η φτώχεια και η υψηλή ανεργία. Αυτό στην ουσία δημιουργείται από την έλλειψη εξειδίκευσης του ανθρώπινου δυναμικού, και την αδυναμία των επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, το οποίο είναι έντονα ανταγωνιστικό. Από τις σημαντικότερες κυβερνητικές πολιτικές της Αργεντινής που υιοθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια, είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας με την υποστήριξη της καινοτομίας αυξάνοντας, έτσι την προστιθέμενη αξία των αγαθών και υπηρεσιών με σκοπό τη βελτίωση των οικονομικών μεταβλητών του ΑΕΠ. Σε αυτές προσπάθειες συγκαταλέγονται η βελτίωση των παραγωγικών μηχανισμών και των υποδομών, καθώς και η δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων που βασίζονται στην επιστήμη και την τεχνολογία. Αντίστοιχα υπάρχουν συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και αξιοποίηση της ισχυρής ικανότητας για Έρευνα και Ανάπτυξη της Αργεντινής με στόχο τη βελτίωση τόσο της κοινωνίας όσο και της οικονομίας.
Η ώθηση της επιχειρηματικότητας
Η κυβέρνηση της χώρας με την υποστήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη βελτίωση των επιστημών, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, έχει θέσει ως προτεραιότητα στην κυβερνητική της ατζέντα το πρόβλημα που προκύπτει στην Επιχειρηματικότητα και την Καινοτομία. Με το πρόγραμμα Unleashing Productive Innovation, η κυβέρνηση στόχευε στη δημιουργία νέων εταιρειών που θα βασίζονται στην τεχνολογία, σε συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, για επιχειρηματικά έργα που θα βασίζονται στην καινοτομία και τη γνώση και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και επιχειρηματικών ικανοτήτων για την απορρόφηση και τη μεταφορά γνώσεων σχετικά με την τεχνολογία (όπως για παράδειγμα συγκεκριμένα μαθήματα σε σχολικό και πανεπιστημιακό επίπεδο). Επίσης, οι παραπάνω ενέργειες στόχευαν στο να υπάρχει αναβαθμισμένη δημόσια υποδομή για σκοπούς έρευνας, και παράλληλα να υπάρχει ένα βελτιωμένο επιχειρηματικό περιβάλλον που θα αφορά οικονομικές και νομικές μεταρρυθμίσεις. Ο βασικός στόχος αυτών των επενδύσεων ήταν νέα ενισχυθεί η ικανότητα της χώρας να αξιοποιεί τα υπάρχοντα περιουσιακά της στοιχεία με καλύτερο τρόπο. Επίσης, οι επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με την καινοτομία, συνέβαλλαν στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της χώρας γενικά, με παράλληλη δράση του ιδιωτικού τομέα και των δημοσίων επενδύσεων. Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός υποστηρίχθηκε από τη δημιουργία του Υπουργείου Επιστημών, Τεχνολογίας και Καινοτομίας και γενικότερα αποτέλεσε θεμέλιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για καινοτομίες στα τέλη της δεκαετίας του 2000.
Αποτέλεσμα αυτού του σχεδιασμού κατά την περίοδο 2008-2019, ήταν η δημιουργία νέων εταιρειών που βασίστηκαν στη γνώση και την καινοτομία. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν βασίζονταν στην τεχνολογία και την ανάπτυξη ενός νέου προϊόντος ή υπηρεσίας, καθώς έλαβαν σημαντικές εισφορές κεφαλαίου και, επομένως, είχαν τη δυνατότητα να προσλάβουν το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό. Αξίζει να σημειωθεί, ότι αυτές οι startup επιχειρήσεις είχαν 75% έσοδα από πωλήσεις μέσα σε 2 χρόνια λειτουργίας, και επίσης συνέβαλαν σημαντικά και στο Εξωτερικό Εμπορικό Ισοζύγιο της χώρας. Συνήθως οι περισσότερες startup επιχειρήσεις είναι ζημιογόνες κατά τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας τους και βασίζονται σε χρηματοδότηση που τους παρέχουν εξωτερικοί επενδυτές (συνήθως venture capitalists). Το συγκεκριμένο φαινόμενο, λοιπόν, παρατηρείται σε ελάχιστες αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, καθότι είναι τρομερά δύσκολο η πλειοψηφία των startup επιχειρήσεων να είναι επιτυχημένες.
Επίσης, δημιουργήθηκαν ταμεία τα οποία στήριξαν αυτά τα έργα όπως το EMPRETENCO και το FSAT. Τα συγκεκριμένα ταμεία δημιούργησαν υψηλό ποσοστό τεχνολογίας και απορρόφησης ιδιωτικού κεφαλαίου. Γενικότερα αποτέλεσαν το εφαλτήριο δημιουργίας καινοτομίας και έτσι η καινοτομία ανά εργαζόμενο αυξήθηκε με σημαντικούς ρυθμούς. Επιπλέον, σημαντικό ποσοστό μαθητών και φοιτητών, που υποστηρίχθηκαν από αυτή την πολιτική, βελτίωσαν την ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους απόδοση και αυξηθήκαν οι πιθανότητες πρόσληψής τους σε μία εταιρεία τεχνολογίας, πληροφορίας και επικοινωνιών. Αντίστοιχα εκπαιδεύτηκαν αρκετοί ερευνητές που βελτίωσαν την ικανότητα μεταφοράς γνώσης και νέων τεχνολογιών. Σημαντικό ήταν και το ποσό από ιδιωτικές επενδύσεις που δόθηκε για τη στήριξη της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, το οποίο άγγιξε τα 60 εκατομμύρια δολάρια Η.Π.Α. Οπότε αυτό ήταν αποτέλεσμα βελτίωσης των επενδύσεων στην οικονομία. Ένα σημαντικό αποτέλεσμα της ίδρυσης αυτών των εταιρειών, ήταν η δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών που θα ενσωματώνουν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Έτσι αυτή η στροφή της οικονομίας προς την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα είναι σε καλό μεταβατικό στάδιο για τη μετέπειτα ανάπτυξή της.
Γενικά, για να φανούν αυτά τα αποτελέσματα της μεταστροφής της οικονομίας, πρέπει να προηγηθεί η έρευνα και ανάπτυξη, όπως συγκεκριμένα στην Αργεντινή παρατηρείται μία συνεχής αύξηση των δαπανών προς αυτό τον τομέα.
Τα αποτελέσματα αυτών των πολιτικών φαίνονται στον Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής, ο οποίος μετά την οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα, είναι κατά πλειοψηφία θετικός. Αυτό σημαίνει ότι η Έρευνα και Ανάπτυξη έχει δημιουργήσει σημαντική προστιθέμενη αξία και έχει στρέψει την οικονομία στο να παράγει και να εξάγει Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες.
Επίσης, σημαντικός δείκτης είναι αυτός που αποτυπώνει την ευκολία με την οποία μπορεί να δημιουργηθεί μία επιχείρηση ο συγκεκριμένος από όλοι παρατηρούμε έχει μία σταθερή ανά περιόδους τάση και αυτό οφείλεται στην κυβερνητική πολιτική για δαπάνες προς την έρευνα και την ανάπτυξη και την απορρόφηση όλο και περισσότερο εξειδικευμένο προσωπικό, με παράλληλη βελτίωση των ιδιωτικών και δημοσίων επενδύσεων. Η αύξηση του δείκτη σημαίνει χειροτέρευση της θέσης για την οικονομία διότι αποτυπώνει μία χαμηλότερη κατάταξη σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες. Οπότε εδώ το καλύτερο επίπεδο ήταν το 2008, ενώ τη δεκαετία του 2010 παρατηρούμε μία σταθεροποίηση της κατάταξης, ωστόσο ανάμεσα σε 190 χώρες η οικονομία δεν βρίσκεται στο ανωτέρω πλαίσιο ευκολίας δημιουργίας μίας επιχείρησης, οπότε ίσως πρέπει να παρθούν μέτρα σχετικά με τις νομικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις για τη δημιουργία μίας επιχείρησης.
Αυτό που παρατηρείται από τα τελευταία χρόνια από τις κυβερνητικές πολιτικές είναι η δημιουργία προσωπικού, το οποίο είναι πιο καταρτισμένο σε σχέση με το παρελθόν, καθώς πλέον έχουν προσαρμοστεί τα προγράμματα σπουδών στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο, ενώ αντίστοιχα έχει αυξηθεί και το βιοτικό επίπεδο της χώρας. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι υπάρχει υψηλότερη προστιθέμενη αξία, οπότε υπάρχουν και υψηλότεροι μισθοί λόγω της βελτίωσης των δεικτών του ΑΕΠ και των δημοσιονομικών της χώρας. Οπότε με τον τρόπο αυτό, καθίσταται εύκολη η προσέλκυση των νέων επιστημόνων, οι οποίοι στην ουσία αποτελούν στελέχη ή υπαλλήλους των startup επιχειρήσεων. Ωστόσο, σημαντικό εμπόδιο για αυτές τις startup επιχειρήσεις αποτελεί η υψηλή φορολογία και η αδυναμία δημιουργίας επιχειρήσεων εύκολα και άμεσα λόγω του νομοθετικού πλαισίου.
Αυτές οι startup επιχειρήσεις ασχολούνται κυρίως με το Fintech, δηλαδή με τη χρηματοοικονομική τεχνολογία. Καθώς μερικές από αυτές είναι οι Uala, η οποία στην είναι μία χρηματοοικονομική επιχείρηση, που στην ουσία επιτρέπει στους χρήστες να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους με μία προπληρωμένη κάρτα mastercard. Η συγκεκριμένη επιχείρηση απασχολεί έναν αρκετό μεγάλο αριθμό εργαζομένων, ενώ και το ποσό χρηματοδότησης που έχει λάβει είναι αρκετά υψηλό. Αντίστοιχη επιχείρηση είναι και η Pomelo, που ασχολείται και αυτή με τον χρηματοοικονομικό τομέα. Άλλη μία επιχείρηση είναι το Karvi, το οποίο επιτρέπει στον χρήστη να αγοράζει ή ενοικιάζει αυτοκίνητα μέσα από το κινητό του τηλέφωνο. Επίσης υπάρχει και το Digital House, το οποίο παρέχει εκπαιδευτικό υλικό για την επίτευξη και δημιουργία νέων επαγγελματιών στον τομέα του προγραμματισμού και των ψηφιακών εφαρμογών. Οπότε, όπως αντιλαμβανόμαστε στους περισσότερους τομείς της οικονομίας έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές επενδύσεις με στόχο την ψηφιοποίηση και την παράλληλη καινοτομία και τη διευκόλυνση των πολιτών.
Εν κατακλείδι, βλέπουμε ότι στην Αργεντινή έχουν πραγματοποιηθεί κάποια σημαντικά βήματα για τη μετατροπή μίας οικονομίας, η οποία βασιζόταν κυρίως στον τομέα των αγροτικών προϊόντων, σε μία οικονομία εξωστρεφή, με υψηλή ανταγωνιστικότητα και σαφή προσανατολισμό προς την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια προβλήματα, τα οποία θα πρέπει να ξεπεραστούν, όπως είναι το νομικό και το φορολογικό πλαίσιο της χώρας, τα οποία θα δώσουν σημαντικά εφόδια σε νέες επιχειρήσεις για τη δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών, οπότε στόχος αυτήν την περίοδο για την Αργεντινή θα πρέπει να είναι η αύξηση των νεοφυών επιχειρήσεων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Unleashing Productive Innovation in Argentina, 2021, The World Bank, Retrieved from here
- Top 13 Startups from Argentina, 2022, failory.com, Retrieved from here
- Entrepreneurship, Entrepreneurial Values, and Public Policy in Argentina, 2012, Lucas Ronconi, Universidad de Buenos Aires, Retrieved from here
- Argentina Country Strategy Paper 2007-2013, European Commission, Retrieved from here
