Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και του Κινήματος Αλλαγής επιδρά, μέχρι στιγμής, ευεργετικά στον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο. Ο νέος Πρόεδρος κομίζει την ελπίδα της ανάκαμψης και αυτό αποτυπώνεται τόσο στις δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας όσο και στη συμπεριφορά των στελεχών του κόμματος, που εκπέμπει αυτοπεποίθηση. Πιστοποιείται δε και από την αμηχανία με την οποία ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ προσεγγίζουν τη νέα κατάσταση.
Ο μήνας του μέλιτος όμως τελειώνει για τον Ανδρουλάκη. Πράγματι, εκκινεί από προνομιακή θέση τον αγώνα δρόμου για την ανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ πλην όμως τα εμπόδια είναι πολλά. Το πρώτο μεγάλο στοίχημα αφορά την ανασυγκρότηση του κόμματος σε οργανωτικό επίπεδο. Ο κομματικός μηχανισμός τα τελευταία χρόνια είχε ατονήσει και πλην ελαχίστων εξαιρέσεων απείχε παρασάγγας από το πρότυπο οργανόγραμμα που κατέστησε το ΠΑΣΟΚ κυρίαρχο για δεκαετίες. Η κάμψη αυτή οφείλεται αφενός σε αντικειμενικές συνθήκες και αφετέρου σε λανθασμένες επιλογές μελών της εσωκομματικής εξουσίας: Αφενός, το Κίνημα βρέθηκε εκτός δικομματισμού – με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε όλες τις εκφάνσεις της λειτουργίας του – ενώ την τελευταία δεκαετία έχει ενσκύψει και η υγειονομική κρίση. Αφετέρου, αποτέλεσε στρατηγική επιλογή η χρήση των κομματικών δομών για τη διατήρηση ισορροπιών, στο πλαίσιο του Κινήματος Αλλαγής.
Κατ’ απαίτηση κυρίως του αρχηγού του Ποταμιού, Σταύρου Θεοδωράκη, αλλά και λοιπών μικρότερων συνιστωσών του ΚΙΝΑΛ, τα μέλη των οργάνων του νεοσύστατου τότε φορέα, δεν προέκυψαν ως αποτέλεσμα δημοκρατικών διαδικασιών ανάδειξης, αλλά αντιθέτως διορίστηκαν αναλογικά από τις ηγεσίες των συναποτελούντων το κόμμα. Τούτο, διότι ήταν από τότε σαφές ότι στον τυπικά πολυκομματικό σχηματισμό το μόνο κατ’ ουσίαν κόμμα ήταν το ΠΑΣΟΚ, τα προερχόμενα από το οποίο στελέχη θα μονοπωλούσαν σχεδόν τις αιρετές θέσεις ευθύνης. Ενάντια, λοιπόν, στην πραγματικότητα και τη βούληση του κόσμου της παράταξης δημιουργήθηκαν διορισμένα όργανα, κατόπιν συμφωνιών κορυφής και κατά παράβαση της θεσμικής τάξης.
Τα αποτελέσματα γνωστά… Η τακτική αυτή των διορισμένων οργάνων, επαναλήφθηκε κατά περιπτώσεις καθ’ όλη την τελευταία τετραετία. Και αν σε αυτές τις θέσεις διορίστηκαν και άνθρωποι που όντως άξιζαν να βρίσκονται εκεί, υπερβάλλοντας εαυτούς σε τόσο χαλεπούς καιρούς είναι επίσης γεγονός ότι δίχως δημοκρατικές εκλογικές διαδικασίες δεν μπορεί να προχωρήσει ένα κόμμα. Θα πρέπει τα νέα όργανα που θα προκύψουν, κεντρικά και περιφερειακά, να απολαύσουν τον ρόλο που τους αρμόζει ως παράγοντες χάραξης πολιτικής σε πανελλαδικό και τοπικό επίπεδο. Ιδιαίτερα στην περίπτωση των τοπικών οργανώσεων απαιτείται μια συνολική αναδιάταξη, με ανασύσταση των επιτροπών και ανά Περιφέρεια της χώρας, αλλά και μεταβολή του μοντέλου των δημοτικών οργανώσεων, ώστε να υπάρχει σε αυτές διακριτική εκπροσώπηση όλων των δημοτικών ενοτήτων και κοινοτήτων του κάθε Δήμου. Αυτή είναι μια βασική προϋπόθεση και για τη συγκρότηση ψηφοδελτίων που θα έχουν τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές.
Σημαντική δοκιμασία θα αποτελέσει το προσεχές συνέδριο του κόμματος. Εκεί, πέραν της αποτύπωσης των εσωκομματικών συσχετισμών θα τεθούν κατ’ εξοχήν ταυτοτικά ζητήματα. Θα ξεκαθαρίσει κατ’ αρχάς το μέλλον του ΚΙΝΑΛ. Είναι απολύτως σαφές ότι η συντριπτική πλειοψηφία της βάσης επιθυμεί την κατάργηση αυτού και την επαναφορά στο όνομα και στο σύμβολο του ΠΑΣΟΚ. Ας μην ξεχνάμε ότι προεκλογικά οι Ανδρέας Λοβέρδος και Χάρης Καστανίδης είχαν μιλήσει ξεκάθαρα για επιστροφή στο ΠΑΣΟΚ, ενώ και ο Ανδρουλάκης έκλεινε προς αυτή την κατεύθυνση, αν και προσπαθώντας να κλείσει το μάτι και στους προερχόμενους από το Ποτάμι και τη Δημοκρατική Αριστερά, υποστήριζε ένα όνομα τύπου «ΠΑΣΟΚ +…». Σε κάθε περίπτωση, τώρα δεν θα μπορεί να αποφύγει την ξεκάθαρη τοποθέτηση. Και αυτή οφείλει να είναι η επαναφορά του ακρωνυμίου του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος και του πράσινου ήλιου. Μόνο να κερδίσει έχει ο Ανδρουλάκης από μία τέτοια κίνηση, ακόμα και αν αυτή οδηγήσει σε αποχωρήσεις ατόμων και ομάδων μηδενικής κοινωνικής αναφοράς που κατά βάση μισούν το ΠΑΣΟΚ. Μακάρι να το τολμήσει…
Σε πρώτη φάση πάντως, οι πρώτες αλλαγές στις οποίες προέβη με την αναδιάταξη ρόλων σε επίπεδο Κοινοβουλευτικής Ομάδας, έδειξαν την πρόθεσή του να ελέγξει μεν τις θέσεις ευθύνης χωρίς όμως να προχωρά σε πογκρόμ κατά των εσωκομματικών του αντιπάλων. Πέραν αυτού όμως οφείλει να επικαιροποιηθεί το ιδεολογικοπολιτικό στίγμα του κόμματος. Ένα στίγμα που πρέπει να συμβαδίζει με τις ιδρυτικές αρχές του ΠΑΣΟΚ, αλλά ταυτοχρόνως να εντάσσεται στο πλαίσιο της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Το τρίπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία–Λαϊκή Κυριαρχία–Κοινωνική Απελευθέρωση», έχει ιστορία, αλλά επίσης έχει παρόν και μέλλον. Θα αποτελέσει δε δείγμα υγείας η όποια σύγκρουση προκύψει εντός των θεμιτών ορίων για τη φυσιογνωμία του κόμματος μιας και οι επίπλαστες συναινέσεις διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην παρακμή του.
Σε πρώτη φάση Ανδρουλάκης και ΠΑΣΟΚ επικεντρώνονται στα αντιπολιτευτικά τους καθήκοντα, δίνοντας δείγματα γραφής για το πώς αντιλαμβάνονται τον ρόλο του Κινήματος στις εξελίξεις. Η κριτική στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη παραμένει αυστηρή, είναι όμως σαφής και η συντεταγμένη αλλαγή ύφους λόγου σε σχέση με αριστερίστικες εξάρσεις που είχαν παρατηρηθεί το προηγούμενο διάστημα. Στην πρώτη μεγάλη τηλεοπτική του συνέντευξη, ο νέος αρχηγός επιχείρησε να δώσει το στίγμα του, στοχεύοντας τόσο στην αποδόμηση της κυβέρνησης όσο και στην ανάδειξη των διαφορών του με την αξιωματική αντιπολίτευση. Συναίνεσε στο άνοιγμα των σχολείων ζητώντας παράλληλα αυστηρότερα υγειονομικά πρωτόκολλα, έψεξε τη λαϊκίστικη και ευρωπαϊκά καινοφανή πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τα μοριακά τεστ. Τόλμησε να ζητήσει την επέκταση του υποχρεωτικού εμβολιασμού και προέβαλε την ευρωπαϊκή του εμπειρία στα ενεργειακά θέματα. Στάθηκε καλά επικοινωνιακά παρά το γεγονός ότι του λείπει το εγγενές χάρισμα του Αλέξη Τσίπρα στον τομέα αυτόν.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης ξεκίνησε, λοιπόν, καλά. Θα συνεχίσει έτσι και καλύτερα; Ουδείς μπορεί να απαντήσει με σιγουριά. Το βέβαιο είναι ότι έχει δώσει μία ώθηση στο ΠΑΣΟΚ, την οποία είχε να βιώσει εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια. Ο νέος Πρόεδρος θα κριθεί και όσο περνά ο καιρός, όλο και αυστηρότερα. Μαζί με αυτόν, όμως, θα κριθούν και όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες του ΠΑΣΟΚ σχετικά με το εάν και κατά πόσον σεβάστηκαν και υπηρέτησαν τη λαϊκή εντολή που έλαβε ο καθείς εξ αυτών, τον Δεκέμβριο του 2021. Το σίγουρο είναι ότι με το στο συγκεκριμένο κόμμα ουδέποτε πλήττουμε…
