Της Εμμανουέλας Μπουλταδάκη,
Οι εξελίξεις τρέχουν ραγδαία στη Βόρεια Μακεδονία, καθώς η χώρα έχει εισέλθει στη μετά Zaev εποχή. Ο Zoran Zaev υπέβαλε την παραίτησή του από την πρωθυπουργία στον Πρόεδρο της Βουλής Talat Xhaferi. Με μια λιτή δήλωση έκανε γνωστό ότι αποσύρεται και δεν επιθυμεί πλέον να ηγείται του κυβερνώντος κόμματος, χωρίς όμως να εξηγεί τους λόγους. Η ήττα που υπέστη το κόμμα του, η Σοσιαλδημοκρατική Ένωση Μακεδονίας (SDCN), στις δημοτικές εκλογές που έλαβαν χώρα το φθινόπωρο, δεν θεωρείται η πραγματική αιτία της παραίτησης.
Η τελεσίδικη κίνηση του Zaev αιφνιδίασε όχι μόνο το κόμμα του αλλά και την αντιπολίτευση, καθώς επίσης και τους διεθνείς συμμάχους του. Με δυόμισι χρόνια θητείας ακόμη προλάβαινε να διορθώσει τα προβλήματα που υπήρχαν κατά τη διακυβέρνησή του. Εκτιμάται ότι ο πρώην Πρωθυπουργός ίσως δεν άντεξε την ψυχολογική πίεση που του ασκούσαν τα καθήκοντά του. Ένας άλλος πιθανός λόγος είναι ότι ένιωθε πως δεν είχε πια την υποστήριξη των Ευρωπαίων στα σχέδιά του για την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση της χώρας του. Κανείς όμως δεν μπορεί να αρνηθεί ότι υπήρξε ο πιο φιλοευρωπαίος και ίσως ο πιο φιλέλληνας Πρωθυπουργός της γείτονος. Η θητεία του ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς, αφού τόλμησε ρηξικέλευθες αλλαγές, όπως τη Συμφωνία των Πρεσπών για την αλλαγή ονομασίας της χώρας του, την υπογραφή, το 2017, της Συμφωνίας φιλίας και καλής γειτονίας με τη Βουλγαρία, την καθιέρωση των αλβανικών ως επίσημη γλώσσα της Βόρειας Μακεδονίας.
Το κενό που αφήνει η παραίτηση Zaev θα καλύψει προς το παρόν ο εντολοδόχος Πρωθυπουργός και αρχηγός του κυβερνώντος Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Dimitar Kovachevski. Ο Kovachevski ήταν μέχρι πρότινος Υφυπουργός Οικονομικών. Ο νέος Πρωθυπουργός κατέθεσε τη σύνθεση και το πρόγραμμα του νέου κυβερνητικού σχήματος στη Βουλή. Πολλά από τα παλιά στελέχη του δεν θα συμμετέχουν στη νέα κυβέρνηση, όπως ο Nikola Dimitrov, Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Zaev, ο Venko Filipce, Υπουργός Υγείας, και η Radmila Sekerinska, Υπουργός Άμυνας. Ενώ οι Υπουργοί που προέρχονται από τη Δημοκρατική Ένωση για την Ενσωμάτωση (DUI) του Ali Ahmeti, του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος, θα μείνουν στις θέσεις τους. Παρόλο που ο σημερινός κυβερνητικός συνασπισμός έχει σκοπό να εξαντλήσει το υπόλοιπο της θητείας του, στη χώρα υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι η προσφυγή στις κάλπες θα έλυνε το πρόβλημα του πολιτικού αδιεξόδου.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το εθνικιστικό κόμμα, Δημοκρατικό Κόμμα για τη Μακεδονική Εθνική Ενότητα (VMRO-DPMNE), εκτός απροόπτου θα νικήσει στις εκλογές, όταν γίνουν. Όσον αφορά την Ευρώπη και την Αμερική, πληροφορίες αναφέρουν ότι σκοπεύουν να στηρίξουν την κυβέρνηση Kovachevski μέχρι να ασκηθούν οι κατάλληλες πιέσεις στο VMRO, έτσι ώστε όταν έρθει στην εξουσία να είναι πιο συνεργάσιμο σε θέματα σχετικά με τη συνοριακή σταθερότητα της περιοχής και τις ισορροπίες ισχύος. Οι συμφωνίες που είχαν υπογραφεί επί πρωθυπουργίας Zaev είναι πολύ σημαντικές για τον γεωπολιτικό χάρτη των Βαλκανίων. Επομένως, η Ευρώπη και η Αμερική δεν θα επιτρέψουν ένα πισωγύρισμα και εθνικιστικές εξάρσεις και αυτό διεμήνυσαν και στον Hristijan Mickoski, ηγέτη του VMRO.
Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι ο Zaev με την παραίτησή του αφήνει στη μέση πολλά σοβαρά ζητήματα να εκκρεμούν, όπως τη διαπραγμάτευση για την άρση του βέτο από τη Σόφια που είναι αντίθετη με την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και εκκρεμότητες της Συμφωνίας των Πρεσπών. Οι λύσεις είναι δύο: είτε η κυβέρνηση Kovachevski θα τις διευθετήσει, πράγμα που δεν είναι πολύ πιθανόν, είτε θα αφεθούν για όταν –και αν– ανέβει στην εξουσία το VMRO.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Βόρεια Μακεδονία: Ο Ζάεφ έφυγε, ένας «Ορμπαν» έρχεται;, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Βόρεια Μακεδονία: Το Σαββατοκύριακο η εκλογή της κυβέρνησης του Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι, real.gr, διαθέσιμο εδώ
