Του Τάσου Γρηγοριάδη,
532: Ξεκινά η αιματηρή «Στάση του Νίκα», κατά του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Γενικότερα, οι αρματοδρομίες ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς, στο σύνολο των κοινωνικών στρωμάτων του Βυζαντίου. Οι ισχυρότερες φατρίες ήταν οι «Πράσινοι» και οι «Μπλε» και διαθέταν φανατικούς υποστηρικτές. Παράλληλα, η εισαγωγή νέας φορολογίας, είχε φθείρει την εικόνα του Αυτοκράτορα. Ακόμη, η θανατική καταδίκη ενός μέλους των Πρασίνων και ενός των Μπλε, κατέστη αφορμή για εξέγερση. Η μετατροπή της ποινής σε φυλάκιση δεν αρκούσε στους φίλαθλους των φατριών, που καθίσταντο ανένδοτοι. Ζητούσαν την πλήρη αποφυλάκισή τους και όταν δεν έλαβαν απάντηση, άρχισαν οι ιαχές «Νίκα! Νίκα!». Ήταν κραυγές στραμμένες στον Αυτοκράτορα, ενώ εντός ολίγου η πρωτεύουσα κυριολεκτικά φλεγόταν. Ο Ιουστινιανός, θέλοντας να κατευνάσει τον όχλο, υποσχέθηκε την αποπομπή αμφιλεγόμενων αξιωματούχων, αλλά το φρενήρες πλήθος συνέχισε ακάθεκτα να πυρπολεί την Πόλη. Απρόοπτα και ενώ υπήρχε σχέδιο διαφυγής από την Πόλη, η Αυτοκράτειρα Θεοδώρα αντιδρώντας είπε: «Η Βασιλεία είναι ωραίο ταφικό σάβανο». Η επιθυμία της για παραμονή μέχρι τέλους, ενέπνευσε τους υπολοίπους να καταστρώσουν ένα σχέδιο καταστολής της εξέγερσης. Έπειτα, οι έμπιστοι στρατηγοί του Ιουστινιανού έλαβαν δράση, παγιδεύοντας μεγάλο αριθμό των εξεγερθέντων στον Ιππόδρομο. Ο όχλος αρνούνταν να συμβιβαστεί και ακολούθησε αιμοσταγής σφαγή. Οι εκτιμήσεις υπολογίζουν τις απώλειες γύρω στις 30.000 (περίπου 10% του πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης). Καταληκτικά, ο Ιουστινιανός, έχοντας πλέον σταθεροποιηθεί στον θρόνο, κατάφερε σταδιακά την ευρεία επέκταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
1898: Ο Εμίλ Ζολά, σε δημόσια επιστολή με όνομα “J’ Accuse” («Κατηγορώ»), υπερασπίζεται τον Άλφρεντ Ντρέϊφους. Ο Ντρέϊφους, κατείχε θέση υψηλόβαθμου αξιωματικού στον Γαλλικό Στρατό. Ωστόσο, η Εβραϊκή του καταγωγή, οδήγησε στη ψευδή καταδίκη του για εσχάτη προδοσία, αφού κατηγορήθηκε για παροχή πληροφοριών στη Γερμανική Πρεσβεία. Κατά τη διάρκεια της δίκης του, αποδείχθηκε ότι το ενοχοποιητικό του έγγραφο ήταν πλαστό. Εντούτοις, ο κατηγορούμενος καταδικάστηκε (το 1894) σε ισόβια κάθειρξη και, συνεπώς, του αφαιρέθηκαν όλοι οι στρατιωτικοί βαθμοί. Το 1896, ο πραγματικός ένοχος, Ferdinand Esterhazy, οδηγήθηκε σε στρατοδικείο, αλλά απαλλάχτηκε από όλες τις κατηγορίες, ώστε να μην προκληθεί δημόσιος εμπαιγμός του Γαλλικού Στρατού. Η καταφανής αδικία, συντάραξε τον πασίγνωστο ρεαλιστή συγγραφέα Εμίλ Ζολά. Στις 13 Ιανουαρίου του 1898, αποφάσισε να δημοσιεύσει μια ανοιχτή επιστολή στην εφημερίδα L’ Aurore. Τίτλος της ήταν το «Κατηγορώ» και απευθυνόταν στον Γάλλο Πρόεδρο, Félix Faure. Χαρακτηριστικά, κατηγορούσε τον Γαλλικό Στρατό για αντισημιτισμό, ψευδορκία, συνομωσία και συγκάλυψη στοιχείων, ενώ ζητούσε από τον Πρόεδρο να λάβει το θέμα «ανά χείρας». Αναμενόμενα, ο Ζολά κατηγορήθηκε για δυσφήμηση και του αποδόθηκε πρόστιμο και φυλάκιση ενός έτους. Για να αποφύγει τη σύλληψη, μετανάστευσε στην Αγγλία, όπου συνέχισε τον αγώνα του. Ταυτοχρόνως, η Γαλλική κοινωνία είχε χωριστεί σε 2 στρατόπεδα και η κατάσταση παρέμενε τεταμένη. Συμπερασματικά, ο Ντρέϊφους ελευθερώθηκε το 1899, ωστόσο υπήρξαν πισωγυρίσματα από τα οποία απαλλάχθηκε πλήρως το 1906.
1917: Στη Ciurea της Ρουμανίας, σε σιδηροδρομικό ατύχημα, χάνουν τη ζωή τους 800 με 1000 επιβάτες. Βρισκόμαστε στα μέσα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί είχαν καταλάβει μερικές βδομάδες πριν το Βουκουρέστι. Οι Ρουμάνοι, σπεύδουν πάση θυσία να υποχωρήσουν στα βόρεια της χώρας, που δεν είχαν ακόμη κατακτηθεί. Το τρένο Ε-1, ξεκίνησε στις 11 Ιανουαρίου από την πόλη Γκαλάτι, με προορισμό το Ιάσιο στον βορρά. Ο απλός λαός, μαζί με επιφανείς πολιτικούς, επιστήμονες, αλλά και στρατιώτες συρρέαν προς τον συρμό, ώστε να ξεφύγουν από τον επικείμενο εκ Γερμανίας όλεθρο. Ως αποτέλεσμα, τα βαγόνια της αμαξοστοιχίας γέμισαν ασφυχτικά μέχρι και στις οροφές τους. Οι προδιαγραφές υποστήριζαν 1.000 άτομα, αλλά, λόγω της ανάγκης, φιλοξενούνταν γύρω στις 5.000. Περίπου 120 χλμ. από τον τελικό προορισμό βρισκόταν η πόλη Ciurea. Έξω από την πόλη υπήρχε ο σιδηροδρομικός σταθμός, όπου και συνέβη το δυστύχημα. Προσεγγίζοντας τον σταθμό, οι σφοδρές χιονοπτώσεις επέφεραν αυξημένη ολισθηρότητα στις γραμμές. Επιπρόσθετα, τα φρένα των βαγονιών έπρεπε να ενεργοποιηθούν χειροκίνητα, κάτι που δεν επετράπη, λόγω του μεγάλου συνωστισμού μέσα στον συρμό. Συνεπώς, η αμαξοστοιχία εξετράπη από τις ράγες κι έπεσε πάνω σε άλλα επιβατικά τρένα και δεξαμενές πετρελαίου. Συμπερασματικά, η σιδηροδρομική καταστροφή της Ciurea αποτελεί την πιο πολύνεκρη τραγωδία στην ιστορία της Ρουμανίας και συγκαταλέγεται στις 10 πιο αιματηρές παγκοσμίως.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Nika Riots, History of Yesterday, διαθέσιμο εδώ
- Overview of the Nika Revolt, Thought Co., διαθέσιμο εδώ
- Nika Riots, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- J’accuse, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- J’accuse!, Encyclopedia.com, διαθέσιμο εδώ
- Zola publishes J’Accuse, exposing Dreyfus affair, OUP Blog, διαθέσιμο εδώ
- The railway accident in Ciurea, Radio România Internaţional, διαθέσιμο εδώ
- Ciurea rail disaster, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
