Της Σάντυ Μακκού,
«Μόνο οι αισιόδοξοι αυτοκτονούν. Αισιόδοξοι που δεν κατορθώνουν να είναι πια αισιόδοξοι. Οι άλλοι, μη έχοντας λόγο για να ζουν, γιατί θα είχαν κάποιον για να πεθάνουν»;
Το να βλέπει κανείς τον κόσμο μέσα από μια πιο σκοτεινή — ενδεχομένως και πιο αρνητική — σκοπιά, πέρα από μίζερο και κυνικό, χαρακτηρίζεται συχνά και ως άκρως καλλιτεχνικό. Η απαισιοδοξία των ανθρώπων κρύβει μέσα της μια ισχυρή θέση κριτικής σκέψης.
Ίσως αυτοί οι άνθρωποι να μπορούν να δουν πιο καθαρά «μέσα» τους, να κοιτάξουν τους φόβους κατάματα και να παρακολουθήσουν τις μεταβολές των συναισθημάτων τους. Ίσως αυτός ο κυνισμός να τους συγκρατεί από τυφλές ελπίδες και τραγικά σφάλματα. Ίσως για πολλούς ο αρνητισμός να συνεπάγεται μια (αυτο)καταστροφική νοοτροπία, που δεν θα επιτρέπει στα άτομα να προβάλλουν αντίσταση ή να διεκδικήσουν μια αισιόδοξη κατάληξη.
Στη Φιλοσοφία, από την αρχαιότητα, ο αρνητισμός υπήρξε συνυφασμένος με μια παραγωγική διαδικασία πλήρους εξέλιξης. Συνεπώς, ένας αρνητικός άνθρωπος θεωρούνταν σκεπτόμενο ον, με ανησυχίες που μόνο να τον ωφελήσουν μπορούσαν, καθώς μέσα από αυτές εστίαζε στους φόβους του, προσπαθώντας έτσι να τους αντιμετωπίσει.
Αντιθέτως, η προσπάθεια αναβολής της θλίψης που πηγάζει από την ανάκληση μιας δυσάρεστης εμπειρίας, όχι μόνο δεν βοηθά στην επίλυση του προβλήματος, αλλά εντείνει τη διόγκωσή του. Στη «μεθοδολογία της άρνησης» του John Keats ορίζεται το εξής: «Αν η χαρά είναι η τάξη, η δυνατότητα να έχει κανείς μόνο ευχάριστα συναισθήματα, το μυαλό μένει αδρανές και στάσιμο». Δεν παρουσιάζεται κανένα εμπόδιο που να χρήζει προσπάθειας ή αντιμετώπισης.
Από την άλλη, ό,τι προκαλεί ένα άσχημο συναίσθημα βάζει τον νου σε μια διαδικασία σκέψης και σε μια κατάσταση εγρήγορσης. Οι πεσιμιστές βρίσκονται πιο κοντά στον ρεαλισμό και είναι συνήθως προετοιμασμένοι για κάθε αναπάντεχη αρνητική έκβαση των πραγμάτων. Δεν θα αιφνιδιαστούν, όπως πιθανόν θα έκαναν κάποιοι πιο αισιόδοξοι, κι έτσι θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν πιο εύκολα.
Σήμερα, με τον όρο «αρνητικός» κανείς δεν συνδυάζει τη «θετική σκέψη». Η προκατάληψη αρνητικότητας είναι πλέον ενσωματωμένη στον άνθρωπο. Τον άνθρωπο αυτόν που βιάζεται να δώσει μια εξήγηση σε ό,τι «κακό» θα του συμβεί. Τον άνθρωπο που απεγνωσμένα κυνηγά την προβολή και κατάκτηση αψεγάδιαστων πραγμάτων. Αυτόν που διψά για το «τέλειο», που δε θέλει τίποτα να πηγαίνει λάθος. Αυτόν που δεν μπορεί να αντιληφθεί πως από ένα λάθος φτιάχτηκε η Τέχνη, πως από ένα λάθος γεννήθηκε η επιστήμη.
«Τα μέρη όπου κατεξοχήν ανθεί η αισιοδοξία είναι τα ψυχιατρεία.» — Havelock Ellis, Βρετανός ψυχολόγος
