Της Χρυσάνθης – Ίριδας Ανεμογιάννη,
Όλοι έχουμε πάει σε ζωολογικό κήπο κάποια στιγμή στη ζωή μας. Τι ωραία που ήταν. Ζωάκια στα κλουβιά τους, υπάκουα στους εκπαιδευτές τους, ήρεμα και προσιτά σε όλους, να τα θαυμάσουν, να τα ταΐσουν. Καμια φορά είναι τόσο αστείο, όσο και λυπηρό ταυτόχρονα. Λένε, πως τα πάντα στον ανθρώπινο κόσμο, που έχουμε δημιουργήσει, είναι εμπνευσμένα από τη φύση. Έτσι έγινε και με τους ζωολογικούς κήπους. Ούτε αυτό ήταν κάποια πρωτοπορία. Απλά οι άνθρωποι δεν άντεξαν στην ιδέα πως ζουν μία ολόκληρη ζωή σαν πειθαρχημένα στρατιωτάκια και αναζήτησαν και αυτοί μία θέση που να μπορούν να αισθάνονται ότι έχουν τον έλεγχο.
Οι άνθρωποι έχουν συναίσθηση των προσπαθειών άσκησης επιρροής πάνω τους και νομίζουν ότι ελέγχουν το αν και κατά πόσο επηρεάζονται. Πολλές φορές θεωρούν πως βιώνουν κιόλας το φαινόμενο του απλού παρατηρητή, όταν όλοι οι άλλοι επηρεάζονται και οι ίδιοι όχι. Ψευδαίσθηση. Ακόμα και όταν προσποιούνται μία εξωτερική, παροδική αλλαγή στη συμπεριφορά τους, ακόμα και τότε, δεν μπορούν να απορρίψουν εντελώς την εσωτερίκευση.
Συχνά, τα άτομα επηρεάζονται από τους άλλους, επειδή εξαρτώνται από αυτούς. Νιώθουν ότι ανήκουν σε μία ομάδα και πρέπει να αφομοιωθούν προκειμένου να υπάρξει αποδοχή. Κοινωνική αποδοχή και επιδοκιμασία και για αυτόν το χρόνο. Νιώθουν αβεβαιότητα, αμφιβολία, βιώνουν το φόβο της επίκρισης και έτσι υποτάσσονται στην πλειοψηφία, για να μην ξεχωρίσουν. Για να αποφύγουν την αποδοκιμασία, τη γελοιοποίηση, την κοινωνική επίκριση. Είναι αυτό το κλασικό, μα τι θα πει ο κόσμος. Και έτσι επιτυγχάνεται η ομοιομορφία, η συμμόρφωση, η υπακοή. Και τα ζωάκια στα κλουβιά τους γελάνε.
Υπάρχει βέβαια, μια βασική διαφορά σε σχέση με τα ζωάκια, η οποία αποτελεί κινητήρια δύναμη αυτής της αέναης διαδικασίας που βιώνουμε. Με την πρώτη ματιά θα λέγαμε πως είναι τα κλουβιά. Οπτικά ναι, αυτή θα μπορούσε να είναι μια διαφορά. Αν αναζητήσουμε όμως βαθύτερα, αυτή δεν είναι η πιο σημαντική. Ακόμα και από τη φυλακή, οι άνθρωποι έχουν μάθει να ξεφεύγουν, να δραπετεύουν. Ποτέ δεν τους σταμάτησαν τα σίδερα και οι μεγάλοι τοίχοι. Τους σταμάτησε όμως η παθητική τους στάση. Η αποδοχή. Η αποποίηση των ευθυνών. Γιατί πάντα φταίει κάποιος άλλος. Η κατάσταση, οι συνθήκες, η ομάδα, ή και οι ίδιοι, άλλο αυτό όμως.
Υπάρχει γενικότερα η τάση στους ανθρώπους να είναι κυκλοθυμικά έρμαια της φάσης, της στιγμής, της μόδας. Με στρατιωτική πειθαρχία. Και για σύνθημά τους το «χαμηλά». Χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης, χαμηλός δείκτης νοημοσύνης, χαμηλή ποιότητα. Όλο και πιο χαμηλά.
Μάλλον το σύνθημα φταίει. Ίσως, αν αλλάξουμε το σύνθημα, να αλλάξει και η στρατηγική. Και μπορεί στο τέλος να γλιτώσουν και τα καημένα τα ζωάκια. Μέχρι τότε θα παραμείνουν αυτά να γελάνε στα κλουβιά τους, βγάζοντας φωτογραφίες με τους ανυποψίαστους, και εμείς θα συνεχίσουμε περήφανα να τις κρεμάμε στους τοίχους με το αίσθημα ανωτερότητας να διαγράφεται στο χαμόγελό μας.
