Της Ελένης Παπανικολάου,
Ζούμε σε μία μεταβατική περίοδο, όπου όλοι προσπαθούμε να αποδεχτούμε και να υιοθετήσουμε έναν καινούργιο τρόπο ζωής, ο οποίος εμφανίστηκε τυχαία στην καθημερινότητά μας χωρίς καμία προειδοποίηση. Στην ίδια κατάσταση βρίσκονται και τα νέα παιδιά, με όλη την προσοχή να στρέφεται στα μικρότερης ηλικίας, καθώς δεν έχουν ακόμα διαμορφώσει στο μυαλό τους τι είναι σωστό, τι λάθος και πόσο ακόμα πώς να προφυλαχθούν από έναν καταστροφικό ιό. Σε αυτό θα βοηθήσουν τα πρότυπα που έχουν, τα οποία παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς τους.
Έτσι, ως πρότυπα θεωρούνται τα πρόσωπα που είναι άξια μιμήσεως για τα θετικά τους χαρακτηριστικά, ενώ παράλληλα παραδειγματίζουν, διδάσκουν και συμβάλλουν στην υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών και των εφήβων. Πλήθος χαρακτηριστικών μεταδίδονται από μεγάλους σε μικρούς, συμπεριφορές επαναλαμβάνονται, ενώ σκέψεις και συναισθήματα υιοθετούνται. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί έχει γεννηθεί με το χαρακτηριστικό της κοινωνικοποίησης, εάν μεγαλώνει σε μία οικογένεια με ιδιαίτερα εσωστρεφείς γονείς, με χαμηλή κοινωνική συναναστροφή, τότε πιθανόν το χαρακτηριστικό του παιδιού να παραμείνει ακαλλιέργητο, ανεκμετάλλευτο και λιγότερο ανεπτυγμένο από το σημείο στο οποίο θα μπορούσε να βρίσκεται.
Συχνά όμως, ιδιαίτερα κατά την εφηβική ηλικία, τα πρότυπα δίνουν τη θέση τους στα είδωλα. Τα είδωλα είναι συνήθως δημόσια πρόσωπα που γίνονται αποδέκτες άκριτης λατρείας και προκαλούν μιμητισμό. Σύνηθες φαινόμενο προτύπων για τα πρώτα χρόνια των παιδιών είναι οι γονείς τους, εκτός από αυτούς, θαυμάζουν και τους πρωταγωνιστές και ήρωες παραμυθιών, κινουμένων σχεδίων και κινηματογραφικών ταινιών, τηλεοπτικών προγραμμάτων χωρίς να είναι ικανοί μερικές φορές λόγω ηλικίας να ξεχωρίσουν τη φαντασία από την πραγματικότητα. Μέσα από τα πρότυπά τους υιοθετούν κινήσεις, συμπεριφορές καθώς και διάφορα θετικά χαρακτηριστικά τους που θεωρούν χρήσιμα και ωφέλιμα για εκείνα και έτσι αρχίζουν να διαμορφώνουν το δικό τους χαρακτήρα και να γίνονται καλύτεροι άνθρωποι.
Ωστόσο, έντονη είναι η τάση που υπερισχύει τα τελευταία χρόνια όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε πολλές χώρες, που δεν είναι άλλη από τον δυτικό ευρωπαϊκό–αμερικανικό τρόπο ζωής, όπου επικρατεί ξενομανία όχι μόνο στην εξωτερική εμφάνιση των ανθρώπων, με το μεγαλύτερο ποσοστό που ακολουθούν αυτόν τον τρόπο ζωής να αποτελείται από νέους σε ηλικία ανθρώπους, αλλά και στις αξίες, τις αρχές, τον τρόπο σκέψης και τις ιδέες. Έτσι, σήμερα τα νέα παιδιά ξεχνούν την ελληνικότητά τους, απαρνούνται τις παραδόσεις τους και υιοθετούν τις παραδόσεις άλλων πολιτισμών. Για παράδειγμα, αντί να μαθαίνουν την ελληνική παραδοσιακή μουσική, ακούνε μουσική που έρχεται από το εξωτερικό και αντί να μαθαίνουν να χορεύουν ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς, χορεύουν μόνο σε άλλους ρυθμούς, ξενόφερτους, οι οποίοι χορεύονται όλοι με τον ίδιο τρόπο, σαν “copy paste” ο ένας του άλλου.
Συνεπώς, τα πρότυπα αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι στη ζωή του παιδιού έχοντας υπόψιν πως επιτελούν έναν πολύ σημαντικό ρόλο και αυτός είναι να του μαθαίνει από μικρή ηλικία να σέβεται τον συνάνθρωπό του. Το άτομο μαθαίνει επίσης και πολλά άλλα χρήσιμα πράγματα, καθώς έτσι δε διαμορφώνει μόνο την προσωπικότητά του, αλλά προετοιμάζεται σωματικά και ψυχικά για να βγει έπειτα στον πολιτισμό έχοντας όλα τα εφόδια για να ανταπεξέλθει στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της καθημερινότητας στην αρχή ως παιδί, μετά ως έφηβος και τέλος ως ενήλικας.
