Της Σοφίας Χαλκίδου,
Η κλασική λογοτεχνία, αν και θεωρείται η πληρέστερη κατηγορία διηγημάτων και η βάση των σύγχρονων λογοτεχνικών βιβλίων, είναι από τις πλέον πιο παραμελημένες από το νεανικό κοινό. Ελάχιστη μερίδα της νεολαίας αναγνωρίζει τη διαχρονική τους αξία και ακόμα μικρότερο ποσοστό αφιερώνει τον ελεύθερο του χρόνο στην ανάγνωση βιβλίων της κατηγορίας αυτής. Σε αντίθεση με το νεανικό αναγνωστικό κοινό, δεν είναι λίγοι οι σύγχρονοι συγγραφείς, που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δομή και το περιεχόμενο των κλασικών λογοτεχνικών βιβλίων. Είναι μάλιστα αρκετές οι φορές, που μοντέρνα δημιουργήματα προσαρμόζονται κατάλληλα, ώστε να θυμίζουν έργα κλασικής συρραφής. Ωστόσο -και εξαιτίας της συγγραφικής ιδιαιτερότητας των βιβλίων αυτής της κατηγορίας- η προσέγγιση των σύγχρονων συγγραφέων είναι αρκετά ανακριβής, με αποτέλεσμα να μην αποδίδεται εξ ολοκλήρου το επιθυμητό κλίμα εποχής στο διήγημα. Παρακάτω, δίνονται δύο παραδείγματα κλασικής και μοντέρνας λογοτεχνίας που αναδύουν την ίδια περίπου αίσθηση:
“The Moonstone” – «Η Φεγγαρόπετρα» (1868)
Ένα από τα κλασικότερα διηγήματα αγγλικής λογοτεχνίας -που αποτέλεσε την γέφυρα μεταξύ κλασσικής και μοντέρνας- δεν είναι άλλο από το διεθνούς φήμης βιβλίο του Wilkie Collins, του 1868, The Moonstone. Πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, που εστιάζει στην εξιχνίαση του μυστηρίου της κλεμμένης φεγγαρόπετρας, ενός λίθου απαράμιλλης πολιτισμικής κληρονομιάς για τον λαό της Ινδίας. Με την ονομασία «Φεγγαρόπετρα» πολλοί λανθασμένα σκέφτονται τον πολύτιμο λίθο, πράγμα που δεν υφίσταται, καθώς το διήγημα αναφέρεται συγκεκριμένα στο πετράδι που συνδέεται με την Ινδική θεότητα του φεγγαριού Chandra και αποτελεί θρησκευτική κληρονομιά της Hindu κοινότητας.
Η ιστορία ξεκινάει με τα 18α γενέθλια της Rachel, μίας καθηλωτικά όμορφης κοπέλας, και την κλοπή του πολύτιμου πετραδιού που της δώρισαν για την ενηλικίωσή της. Όταν την επίλυση του μυστηρίου αναλαμβάνει ο ευρείας φήμης ντετέκτιβ Sergeant Cuff, τα στοιχεία δείχνουν να εστιάζουν σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο που φιλοξενούνταν εκείνες τις μέρες στο σπίτι της εύπορης κοπέλας. Μία αναπάντεχη σειρά από ανατροπές, θανάτους και ψέματα έρχεται να αλλάξει την πορεία της σκέψης τόσο του ντετέκτιβ όσο και του αναγνώστη, μπερδεύοντας την ιστορία και αποκαλύπτοντας μυστικά του παρελθόντος. Όσο οι τραγωδίες στο σπίτι της Rachel κλιμακώνονται και το μυστήριο τυλίγεται γύρω από ατέρμονες έρευνες, τόσο τρεις εξωτερικοί παρατηρητές σχεδιάζουν το τέλειο σχέδιο για την ανάκτηση του κλεμμένου πετραδιού. Οι προθέσεις των χαρακτήρων γίνονται ανακριβείς και η εμπιστοσύνη μεταξύ τους χάνεται επιταχυνόμενα, μέχρι που μία λεπτομέρεια θα προδώσει το ποιόν τους και θα φέρει την κατάσταση στην επιθυμητή σειρά.
“Rebecca” – «Ρεβέκκα» (1938)
Ένα σύγχρονο λογοτεχνικό σύγγραμμα, που αναδύει την αισθητική της κλασικής λογοτεχνίας και παραπέμπει τον αναγνώστη σε μία άλλη εποχή. Πρόκειται για το βιβλίο της Daphne Du Maurier, Rebecca. Η Βρετανίδα συγγραφέας καταφέρνει να ξετυλίξει μια σχετικά σύγχρονη ιστορία με gothic στοιχεία, τοποθετώντας την -συναισθηματικά και αισθησιακά- στην εποχή των κλασικών λογοτεχνικών έργων. Είναι αλήθεια αξιοθαύμαστος ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχάνει την σύνδεση δύο λογοτεχνικά διαφορετικών κόσμων, πράγμα που πυροδοτεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη και τον κρατάει σε εγρήγορση μέχρι τέλους.
Η ιστορία ξεκινάει με τη γνωριμία της ανώνυμης νεαρής αφηγήτριας με τον Maxim de Winter, έναν 42χρονο εύπορο επιχειρηματία. Αν και η ίδια δεν αποτελεί μέλος της υψηλής κοινωνίας -πράγμα που είχε μεγάλη βαρύτητα για εκείνη την εποχή- ο Winter την ερωτεύεται και την ζητάει σε γάμο, πρόταση την οποία η αφηγήτρια δέχεται. Όταν αποφασίζουν να ζήσουν στην έπαυλη του Maxim, τα πράγματα παίρνουν μία αλλόκοτη πλοκή και ένα μυστήριο φαίνεται να δημιουργείται από το πουθενά. Παρόλο που η ίδια γνώριζε εξ’ αρχής για τον θάνατο της πρώην συζύγου του, φαίνεται πως ήταν ανίδεη για πολλά άλλα, καλά κρυμμένα μυστικά του παρελθόντος. Μία επίμονα απειλητική υπηρέτρια και ένας μόνιμος τρόμος οδηγούν την αφηγήτρια σε μια φρικτή ανακάλυψη, που θα φέρει την υπέρτατη ανατροπή.
Αν και τα παραπάνω είναι απλώς δύο από τα πολλά παραδείγματα που θα μπορούσαν να δοθούν, όσον αφορά τη σύνδεση κλασικής και μοντέρνας λογοτεχνίας, δεν παύουν να είναι από τις πιο δημοφιλείς επιλογές στον τομέα αυτό. Πράγμα που τα κατατάσσει άνετα στις τοπ επιλογές της λίστας ενός βιβλιοφάγου!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The 100 best novels: No 19 – The Moonstone by Wilkie Collins (1868), theguardian.com, διαθέσιμο εδώ.
- Ρεβέκκα, politeianet.gr, διαθέσιμο εδώ.
