Της Άντρεας Ιωάννου,
Η ισπανική σειρά-φαινόμενο που μας είχε πολλά χρόνια σε «θέσεις μάχης» στις οθόνες της πλατφόρμας Netflix, έφτασε πλέον στο τέλος της. Όσο κι αν δε θέλουν να το πιστέψουν οι φανατικοί εραστές της, το La Casa de Papel τελείωσε, όμως έρχεται η εξέλιξη της ιστορίας, μέσω της spin-off σειράς, που αναμένεται στις οθόνες μας το 2023. Φυσικά, πρωταγωνιστής της δε θα μπορούσε να ήταν άλλος από τον εκρηκτικό Μπερλίν.
Θεωρώ, όμως, πως αξίζει να αποτιμήσουμε τη γενική εικόνα της σειράς που μας κράτησε άγρυπνους τα βράδια και, φυσικά, το τέλος που μας έκοψε την ανάσα. Ας αρχίσουμε από τον συμβολικό χαρακτήρα της σειράς, που ξύπνησε μέσα μας την επαναστατική ορμή. Τη φωτιά την πυροδότησε το τραγούδι “Bella Ciao”, που οι στίχοι του έγιναν modus vivendi για τους φίλους μας με τις κόκκινες στολές και τη μάσκα του Νταλί. Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι ένας ύμνος στο όνομα της ελευθερίας και ήχησε πρώτα από τα στόματα των παρτιζάνων, όταν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μάχονταν κατά του φασισμού. Η μάσκα δε του Νταλί, πίσω από την οποία πολλάκις έκρυψαν το πρόσωπό τους, αλλά περισσότερο τα συναισθήματά τους, είναι η κατακραυγή απέναντι σε κάθε είδους βαρβαρότητα. Συγκεκριμένα, ήταν η κραυγή των ντανταϊστών, των παράλογων της εποχής τους, των εχθρών του καπιταλισμού. Φαίνεται πως τις ιδέες τους ασπάζονται και οι οδηγοί της «κόκκινης παράνοιας».
Ναι, παράνοιας· γιατί, ποιος λογικός θα ήθελε να ξαφρίσει το βασιλικό νομισματοκοπείο της Ισπανίας; Εν μέρει για καλό σκοπό, αφού εκτός από την απόκτηση της ζωής των ονείρων τους, θα έδιναν μέρος των χρημάτων και σε άλλους ανθρώπους, ακολουθώντας την ιδέα της ίσης και δίκαιης κατανομής του πλούτου. Εγκέφαλος της ληστείας που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας, ο Προφεσόρ. Ο πολυμήχανος αυτός άνθρωπος σχεδίαζε μια ολόκληρη ζωή τη ληστεία με κάθε λεπτομέρεια. Έλα, όμως, που η ζωή δεν είναι μόνο ψυχροί υπολογισμοί. Υπολογισμοί που εύκολα διαταράσσονται, όταν εμπλακεί το συναίσθημα, ο έρωτας, ο παρορμητισμός, ο φόβος για όσα έπονται. Όλα αυτά, τα απλά, τα ανθρώπινα, τα έζησε κάθε θεατής που κέρδισε η σειρά. Αυτό γιατί η εμπιστοσύνη που αποπνέει το πρόσωπο του Καθηγητή, κατόρθωσε να μας εντάξει στο στρατόπεδο «των κακών». Άραγε, λυτρωθήκαν ποτέ οι θεατές αυτοί;
«Αφηγητής-Θεός» και κεντρικό πρόσωπο της σειράς που αγαπήσαμε υπήρξε η Σιλένε Ολιβέιρα, η δική μας Τόκιο. Η νεαρή αυτή κλέφτρα στρατολογείται στο πλευρό του Καθηγητή και πίσω της άλλοι επτά με «μαγαρισμένο» ποινικό μητρώο μεν, αλλά με τολμηρή και αποφασιστική καρδιά. Το φιλόδοξό τους σχέδιο βασίζεται σε δύο μεγάλες ληστείες, αυτή στο βασιλικό νομισματοκοπείο και άλλη μία, στην τράπεζα της Ισπανίας. Μετά από σαράντα κύματα, η πρώτη ληστεία φαίνεται να ολοκληρώνεται με επιτυχία και οι ληστές απολαμβάνουν τη ζωή στο έπακρον σε εξωτικούς προορισμούς, όπως βλέπουμε στην τρίτη σεζόν. Δύο αντισυμβατικοί έρωτες γεννιούνται. Αυτός του Ντένβερ και της ομήρου Μόνικα Γκαθταμπίδε, καθώς και του Καθηγητή με την πρώην “inspectora” της υπόθεσης, Ρακέλ Μουρίγιο. Σύννεφα, όμως, εμφανίζονται στον ορίζοντα, όταν ο Ρίο –το ταίρι της Τόκιο– συλλαμβάνεται και η νέα αδίστακτη και αδυσώπητη επιθεωρήτρια Αλίθια Σιέρα, ηγείται της υπόθεσης. Στο μεταξύ, τίθεται σε ισχύ το απόλυτα χαοτικό σχέδιο του αδελφού του Καθηγητή, του Μπερλίν, που αφορά τη δεύτερη ληστεία. Παρόλο που ο Μπερλίν πεθαίνει, ο πόθος για την υλοποίηση των σχεδίων του, παραμένει ολοζώντανος στην καρδιά του Προφεσόρ.
Όταν πλέον ο Ρίο επιστρέφει, βιώνουμε μία εφήμερη χαρά, καθώς πέφτει στην αγκαλιά της αγαπημένης του Τόκιο ξανά, μετά από επώδυνες τόσο σωματικά, μα περισσότερο ψυχολογικά ανακρίσεις. Το χαμόγελο σβήνει από τα χείλη μας, όταν βλέπουμε άλλον έναν θάνατο, αυτόν της Ναϊρόμπι, ο οποίος επέρχεται όταν το αντίπαλο στρατόπεδο ανακαλύψει το τρωτό της σημείο, το παιδί της. Καταρρακωμένη η ομάδα συνεχίζει τον αγώνα της, όταν όμηροι όπως ο Αρτούρο Ρομάν, λόγω της έπαρσης του χαρακτήρα τους και της ψευδαίσθησης πως θα θεωρηθούν εθνικοί ήρωες, δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Σαν να μην έφταναν οι προηγούμενες δυστυχίες, ακολουθεί ο θάνατος της Τόκιο που ουσιαστικά ήταν θυσία, ώστε να σωθεί το σχέδιο που ξέφυγε μετά την εισβολή του στρατού. Άραγε, υπάρχει κάποιος τρόπος διαφυγής πριν από το grande finale;
Ο συνταγματάρχης Ταμάγιο είναι πλέον ο μόνος που βρίσκεται αντιμέτωπος με τον Καθηγητή, αφού παίρνει με το μέρος του και την επιθεωρήτρια Σιέρα. Το προτελευταίο επεισόδιο ξεκινάει με τα εξής λόγια της αφηγήτριας Τόκιο: «Το καλό με τις παλιοκαταστάσεις είναι ότι συμβαίνουν μόνο μία φορά. Μία φορά σκοτώνεσαι. Μία φορά χάνεις τον έρωτα της ζωής σου. Μία φορά σου αρπάζουν τον μεγαλύτερο θησαυρό που έχει κλαπεί. Αν και όλα αυτά συμβαίνουν μια φορά, είναι το ίδιο επώδυνα. Γίνεσαι κομμάτια. Βλέπεις τα πρόσωπα όσων απογοήτευσες. Το νιώθεις σαν μαχαιριά στην καρδιά. Τη στιγμή αυτή, που το άγχος δε σε αφήνει να ανασάνεις, έχεις δύο επιλογές: Αποδέχεσαι την ήττα ή πολεμάς. Ο Καθηγητής επέλεξε να πολεμήσει. Παρόλο που ήξερε ότι όλα είχαν χαθεί, και ότι μάλλον απλώς παρέτεινε το μαρτύριό του, επέλεξε να πολεμήσει».
Όταν πλέον όλα προμηνούσαν την αρχή του τέλους, μιας και ο στρατός είχε κρυμμένους επιζώντες της μάχης στην τράπεζα, όταν ο θεατής περίμενε τη χαριστική βολή που θα τον αποτελείωνε, συνειδητοποιεί πως όλα όσα βλέπει είναι άλλο ένα “Plan B” του εύστροφου Καθηγητή. Δύο άτομα που ίσως η παρουσία τους μέσω των flash backs να μας ήταν αδιάφορη, εν τέλει χαρίζουν το αίσιο τέλος που όλοι περιμέναμε. Ο Ράφαελ, ο γιος του Μπερλίν και η Τατιάνα, η πρώην σύζυγος του, οι οποίοι κατόρθωσαν να τον πληγώσουν από κοινού ανεπανόρθωτα με τον κρυφό δεσμό τους, ήταν ο άσσος στο μανίκι που κανένας δεν υπολόγιζε.
Κάπως έτσι τελειώνει η ληστεία, με τους οδηγούς της κόκκινης παράνοιας να λαμπυρίζουν, αφού πήραν μαζί τους τον χρυσό, μία νέα ζωή χωρίς καταδίωξη και το μεγαλύτερο εθνικό μυστικό, πως τα αποθέματα με ράβδους χρυσού που άφησαν ήταν μία φενάκη φτιαγμένη από ορείχαλκο. Θεωρώ πως πίσω από την ιδέα κυρίως της σειράς κρύβονται πολλά μηνύματα ουσίας. Αν εξετάσει κανείς κάθε γεγονός από την άλλη κόχη του τραπεζιού, όλα αλλάζουν σχήμα και χρώμα. Οι «κακοί» της υπόθεσης δεν ήταν τόσο κακοί τελικά. Έτρεφαν αληθινά συναισθήματα και αποζητούσαν μια νέα θέση στον ήλιο. Στην αντίπερα όχθη, τα διεφθαρμένα στελέχη που εξαπάτησαν τον νόμο για το προσωπικό τους συμφέρον, για να ταΐσουν το υπέρμετρο «εγώ» τους. Στο στρατόπεδο των νικητών, όλοι όσοι αλλάξαν σκεπτικό πήραν τον επαναστατικό παλμό και έπαιξαν ρωσική ρουλέτα, χωρίς κανέναν δισταγμό. Τελικά, ζεις ή πεθαίνεις για μια ιδέα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Casa de Papel: To αναπόφευκτο τέλος και η παγίδα της επανάληψης, athensvoice.gr, διαθέσιμο εδώ.
-
Είναι αληθινή ιστορία το La Casa de Papel; Το Bella Ciao και οι μάσκες του Νταλί, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ.
