Της Ιωάννας Μπινιάρη,
Έρωτες, πάθη, συγκρούσεις, πολιτική, πνεύματα και περιπέτεια είναι μερικά από τα στοιχεία που κυριαρχούν στο κορυφαίο έργο της Χιλιανής συγγραφέως, Ιζαμπέλ Αλιέντε. Πλέον, θεωρείται ως ένα από τα κλασικά μυθιστορήματα που αξίζει να διαβάσει κανείς, καθώς μέσα από την ιστορία των τριών γενεών μιας οικογένειας, ο αναγνώστης μαθαίνει και την ιστορία μιας ολόκληρης χώρας, που δεν είναι άλλη από τη Χιλή. Πρόκειται, φυσικά, για το παγκόσμιο best seller Το σπίτι των πνευμάτων, που κυκλοφορεί πλέον από τις Eκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση της Βασιλικής Κνήτου, ενώ έχει μεταφερθεί με επιτυχία και στον κινηματογράφο.
Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, φανερά επηρεασμένο από το αριστούργημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες Εκατό Χρόνια Μοναξιάς, ζωντανεύει την ιστορία της οικογένειας Τρουέμπα, ξεκινώντας από τον πατριάρχη Εστέμπαν Τρουέμπα, έναν φιλόδοξο και παθιασμένο με την εξουσία άντρα, ο οποίος δίνει τον δικό του αγώνα για να κατακτήσει όσα επιθυμούσε πάντοτε στη ζωή του. Στην αρχή, πρόκειται για έναν νεαρό φτωχό άντρα που εργάζεται ως βοηθός συμβολαιογράφου με έναν πενιχρό μισθό, ώσπου αποφασίζει να ξεκινήσει δουλειά στα ορυχεία, για να βελτιώσει την οικονομική του κατάσταση και να μπορέσει να παντρευτεί την πανέμορφη Ρόζα ντελ Βάγιε.
Έρχεται, όμως, η τραγική στιγμή που η όμορφη σαν νεράιδα κόρη πεθαίνει από δηλητήριο, το οποίο προοριζόταν για τον πατέρα της και ο πληγωμένος Εστέμπαν Τρουέμπα εγκαταλείπει την πρωτεύουσα και αποφασίζει να αφιερώσει τη ζωή του στην αποκατάσταση της οικογενειακής χασιέντα, «Λας Τρες Μαρίας», που έχει υποπέσει σε φτώχεια και απελπισία. Έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα σκληρής εργασίας και με τη βοήθεια του επιστάτη και κοντινού του φίλου, Πέδρο Σεγούντο Γκαρσία, το «Λας Τρες Μαρίας» γίνεται καρπός υψηλού κέρδους για τον Εστέμπαν Τρουέμπα, ο οποίος στο μεταξύ εξελίσσεται σε έναν μονίμως οργισμένο άνθρωπο που έχει αποκτήσει και τη συνήθεια να βιάζει γυναίκες και να «σπέρνει» νόθα παιδιά.
Όταν επιστρέφει στην πόλη για να αποχαιρετίσει την ετοιμοθάνατη μητέρα του, αποφασίζει να παντρευτεί και να αποκτήσει νόμιμα παιδιά με τη μικρή αδερφή της Ρόζα, την Κλάρα ντελ Βάγιε, η οποία έχει μεταφυσικές ιδιότητες και είχε προβλέψει αυτή την πρόταση γάμου. Τότε, ο Εστέμπαν Τρουέμπα χτίζει στην πόλη μια μεγάλη κατοικία, όπου θα διαμένουν όλες οι γενιές της οικογένειας και θα αποκαλείται από όλους ως το «μεγάλο σπίτι της γωνίας». Στο μεταξύ, η μεγάλη του αδερφή, η Φέρουλα, εγκαθίσταται στο σπίτι για να φροντίζει την εγκυμονούσα Κλάρα, με την οποία αποκτά μια εμμονική σχέση φροντίδας και στοργής, με αποτέλεσμα ο Εστέμπαν Τρουέμπα να ενοχλείται σε τέτοιο βαθμό, που η άγριά του επιθυμία να κατακτήσει πλήρως την αγαπημένη του σύζυγο και να μονοπωλήσει την αγάπη της τον οδηγεί στο να διώξει από το σπίτι την αδερφή του, η οποία τον καταριέται.
Φτάνει η στιγμή που η Κλάρα φέρνει στον κόσμο την κόρη τους, την Μπλάνκα, με αποτέλεσμα να αφοσιώνεται τόσο πολύ σε εκείνη και στις μυστικιστικές της αναζητήσεις, που διευρύνει το κενό μεταξύ της ίδιας και του συζύγου της. Έπειτα, έρχονται στον κόσμο και τα δίδυμα αγόρια, Νικολάς και Χάιμε και διαμένουν όλοι μαζί στην πρωτεύουσα, εκτός από τα καλοκαίρια, τα οποία περνούν στο «Λας Τρες Μαρίας». Εκεί, η Μπλάνκα γνωρίζει τον γιο του επιστάτη, Πέδρο Τερθέρο Γκαρσία, με τον οποίο μεγαλώνουν μαζί και ερωτεύονται, προξενώντας τις σφοδρές αντιδράσεις του οικογενειακού δυνάστη Εστέμπαν Τρουέμπα, ο οποίος αντιπαθεί τον νεαρό άντρα για τις επαναστατικές σοσιαλιστικές του πεποιθήσεις.
Ώσπου έρχεται η στιγμή που η Μπλάνκα μένει έγκυος. Τότε ο πατέρας της, ο οποίος είχε εξορίσει τον Πέδρο Τερθέρο Γκαρσία από τη χασιέντα και είχε αναγγείλει ψευδώς τον θάνατό του, την ανάγκασε να παντρευτεί με τον Γάλλο κόμη, Ζαν ντε Σατινύ. Όταν, όμως, η νεαρή κοπέλα ανακαλύπτει τις διαστροφικές σεξουαλικές συνήθειες και φαντασιώσεις του συζύγου της, τον εγκαταλείπει και επιστρέφει στο πατρικό της. Εκεί, φέρνει στον κόσμο την κόρη της, την Άλμπα, η οποία μέλλεται να γίνει η λατρεμένη εγγονή του Εστέμπαν Τρουέμπα και θα είναι για εκείνον το πολυτιμότερο δώρο στη ζωή του, αν αναλογιστεί κανείς ότι με την κόρη του δεν είχαν ποτέ ιδιαίτερα τρυφερές σχέσεις, λόγω της απαγορευμένης της σχέσης με τον Πέδρο Τερθέρο που ο ίδιος δεν ενέκρινε.
Η Άλμπα μεγαλώνει, αναπτύσσει τις θερμότερες σχέσεις με τη γιαγιά της, Κλάρα, η οποία μετά από λίγο καιρό φεύγει από τη ζωή, αλλά και με τους αγαπημένους της θείους, Νικολάς και Χάιμε, οι οποίοι είναι επίσης επαναστατικών φρονημάτων και προξενούν ακόμα περισσότερες εκρήξεις οργής στον πατριάρχη πατέρα τους. Όταν μπαίνει στο πανεπιστήμιο, γνωρίζει τον έρωτα της ζωής της, τον Μιγκέλ, που είναι οπαδός της κομμουνιστικής ιδεολογίας. Την περίοδο εκείνη, στη χώρα διενεργούνται προεδρικές εκλογές, και, για πρώτη φορά στην ιστορία της, εκλέγεται με δημοκρατικές διαδικασίες σοσιαλιστής Πρόεδρος, προκαλώντας την αντίδραση των Συντηρητικών, μεταξύ των οποίων βρίσκεται και ο γερουσιαστής, πλέον, Εστέμπαν Τρουέμπα.
Οι δεξιοί πολιτικοί συμμαχούν με τις αμερικανικές δυνάμεις και με ύπουλες οικονομικές μεθόδους φέρνουν τη χώρα σε τέτοιο επίπεδο φτώχειας, που άνοιξε ο δρόμος για την πραγματοποίηση στρατιωτικού πραξικοπήματος, το οποίο επέβαλε δικτατορία, αφήνοντας πίσω πλήθος νεκρών και τραυματισμένων. Η Άλμπα πιάνεται αιχμάλωτη και κρατείται στις φυλακές, όπου πέφτει θύμα βιασμού και βασανίζεται με απεχθή και εξευτελιστικά μέσα, προκειμένου να αποκαλύψει πού βρίσκεται ο αναρχικός σύντροφός της. Ο παππούς της, αντιλαμβανόμενος τις άγριες και σκληρές τακτικές που χρησιμοποιούσαν οι στρατιώτες, αφού φυγάδευσε την κόρη του, Μπλάνκα, και τον Πέδρο Τερθέρο Γκαρσία, με τον οποίο συμφιλιώθηκε, έπειτα από τόσες συγκρούσεις, καταφέρνει τελικά να τη διασώσει και έπειτα από λίγο καιρό, όντας πια ένας γέρος άνθρωπος, πεθαίνει στα χέρια της. Φτάνοντας στο τέλος αποκαλύπτεται ότι η Άλμπα είναι η αφηγήτρια της ιστορίας και γράφει όλα όσα συνέβησαν, περιμένοντας να φέρει και εκείνη στον κόσμο ένα παιδί.
Τελειώνοντας την ανάγνωση του καταπληκτικού αυτού μυθιστορήματος, το οποίο δικαίως καθιέρωσε την Ιζαμπέλ Αλιέντε στην παγκόσμια λογοτεχνία και της απέφερε μαζική αναγνώριση, δεν μπορεί να μη νιώθει κανείς έντονη συγκίνηση και συναισθηματική φόρτιση. Η θυελλώδης εξιστόρηση των παθών των τριών γενεών της οικογένειας Τρουέμπα, μαζί με την ανθρωπιά και την ευαισθησία με την οποία περιγράφει τα γεγονότα η συγγραφέας, δείχνουν πραγματικά τη σχέση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, την οικογένεια και το έθνος, ενώ αισθάνεται κανείς αμέριστη συμπόνοια για τα δεινά που υπέφερε ο λαός της Χιλής, αλλά και οι ήρωες του συγκεκριμένου έργου, στους οποίους βρίσκουμε όλοι ένα «κομμάτι» του εαυτού μας και εν τέλει φτάνουμε να τους κατανοούμε και να τους αγαπάμε.
