Της Ειρήνης Μπούλια,
Με το έτος να έχει φτάσει πια στο τέλος του, είναι πλέον η ασφαλέστερη στιγμή, ώστε να προχωρήσει κανείς σε μια περιεκτική του ανασκόπηση. Τι απασχόλησε τη διεθνή κοινότητα φέτος σχετικά με την ασιατική ήπειρο; Ποια τα τεκταινόμενα που άλλαξαν τις ισορροπίες άρδην σε αυτήν την ευρεία και πολυπολιτισμική περιοχή; Εδώ είναι αναγκαία η διευκρίνιση πως η ανασκόπηση θα θεωρήσει ως ένα σύνολο την Ασία παρά τις αντιθέσεις της, καθότι πρόκειται για μια γεωγραφική περιοχή με έκταση από την ανατολή ως το δυτικό της σύνορο, τη λεγόμενη «Μέση Ανατολή». Άρθρο ανασκόπησης των διεθνών εξελίξεων αφιερωμένο στη Λατινική Αμερική και την Αφρική υπάρχει ήδη διαθέσιμο στο OffLine Post.
Στα των πολιτικών κρίσεων, επικράτησε χάος με το πραξικόπημα στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν. Η επιστροφή στον φονταμενταλιστικό μεσαίωνα μέσω της καταστρατήγησης των δημοκρατικών και ανθρωπιστικών αξιών προκάλεσε θλίψη και οργή έναντι των τρομοκρατών. Οι Ταλιμπάν κατόρθωσαν, προς έκπληξη όλων, πράγματι να οδηγήσουν τη νόμιμη κυβέρνηση σε παραίτηση και να αναλάβουν οι ίδιοι τα ηνία του κρατικού μηχανισμού. Στα ίδια μήκη κύματος κινήθηκε νωρίτερα και η Μυανμάρ τον Φεβρουάριο, με τη στρατιωτική ηγεσία να προβαίνει σε πραξικόπημα και να φυλακίζει και να δικάζει τη νόμιμη ηγέτιδα του κράτους, υπό τις κατηγορίες της εκλογικής νοθείας. Κάθε εγχώρια κατακραυγή απαντήθηκε με βία, με τις φυλακίσεις, τον εκφοβισμό και τις δολοφονίες διαδηλωτών και πολιτικών ακτιβιστών να αποτελούν τη νέα τάξη πραγμάτων.
Παραμένοντας στο θέμα του αυταρχισμού, φέτος, το ΚΚΚ «έσβησε» την τούρτα των εκατοστών του γενεθλίων, επίτευγμα τόσης σημασίας που έχει συγκλονίσει τους δυτικούς, καθότι η εμπειρία τους με τα κομμουνιστικά κράτη έχει δείξει ότι αυτά ηττώνται από το δυτικό, καπιταλιστικό σύστημα. Η νίκη αυτή, όμως, του μακρόβιου Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας σημαδεύτηκε από μελανά σημεία, όπως τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων περί διατήρησης της αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ. Εκεί, κάθε διαδήλωση υπέρ της δημοκρατικής διακυβέρνησής του κατεστάλη, ενώ, η μέχρι πρότινος αυτόνομη επικράτεια της Κίνας, αποχαιρετά το προνόμιο της δημοκρατίας και της αυτονομίας της. Έχοντας οδηγήσει τους πολίτες του Χονγκ Κονγκ στην υπόταξη ή τη φυγή, η Κίνα συνεχίζει απρόσκοπτα την εκμετάλλευση των χαμηλόμισθων εργατών στο εσωτερικό της, οδηγώντας τους στην εξαθλίωση, ενώ εκκρεμεί ακόμη η εθνοκάθαρση της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων.
Όμως, η πίεση του Πεκίνο για επικράτηση δεν περιορίζεται μόνο εντός συνόρων, μα επεκτείνεται και στην ευρύτερη περιοχή, αυξάνοντας τις εντάσεις με τις γείτονες χώρες της Ανατολικής Θάλασσας, και δη, την Ταΐβάν. Η Ταϊπέι δέχεται αλλεπάλληλες προκλήσεις από το Πεκίνο, τόσο στο πλαίσιο της ρητορικής όσο και της πράξης, καθώς οι κινεζικές στρατιωτικές δυνάμεις παρενοχλούν το νησί καθημερινά, με τη δυσαρέσκεια αυτή να μοιράζεται ανάμεσα και σε άλλα κράτη της ASEAN, της ένωσης κρατών της νοτιοανατολικής Ασίας. Η Κίνα εγείρει διαρκώς αξιώσεις σε βάρος σχεδόν όλων των γειτόνων της, και δεν διστάζει να προβεί σε επίδειξη στρατιωτικής ισχύος προς πρόκληση εντυπώσεων και φόβου. Τεταμένο είναι το κλίμα και με τις φιλοδυτικές χώρες, Ιαπωνία και Νότια Κορέα, με το χάσμα μεταξύ τους να μεγαλώνει διαρκώς, εξέλιξη που κατέστησε το έργο του Νοτιοκορεάτη Προέδρου Moon προς ουσιαστική αναθέρμανση των σχέσεων με τη φιλοκινεζική Βόρεια Κορέα δύσκολο.
Οι διεθνείς παράγοντες, έχοντας κατανοήσει το μέγεθος της κινεζικής ισχύος και όντας ανένδοτοι ως προς την κατάρρευσή τους υπ’ αυτήν, προχώρησαν σε διάφορες κινήσεις που λειτουργούν ως αντίμετρα. Ο λόγος για τις Quad και AUKUS, δύο συμφωνίες αμυντικού χαρακτήρα μεταξύ δυτικών, ή φιλικά προσκείμενων σε αυτές, δημοκρατιών, με κοινό παρονομαστή τις Η.Π.Α. Η «Μεγάλη Δημοκρατία» δηλώνει αποφασισμένη να διατηρήσει τη θέση της ως Βασίλισσα του διεθνούς στερεώματος και προσπαθεί, μέσω ήπιας ισχύος ή και σκληρής ρητορικής, να περιορίσει τον «κινεζικό δράκο». Ένας, μάλιστα, παράγοντας του ανωτέρω είναι και η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ουιγούρων και των γεγονότων στο Χονγκ Κονγκ από τις Η.Π.Α. και πληθώρα συμμαχικών τους χωρών ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ο ανταγωνισμός μεταξύ καπιταλισμού και κομμουνισμού, δύσης και ανατολής, οξύνεται, αφήνοντας πολλές φορές έρμαια των ορέξεων των μεγάλων μικρότερα κράτη στις σφαίρες επιρροής των δύο γιγάντων, και ειδικότερα εκείνα της ASEAN. Η ASEAN μοχθεί ακόμα, ώστε να βρει τις σωστές ισορροπίες, ψάχνοντας και τη δική της θέση και ισχύ στην περιοχή.
Η Κίνα, με τη σειρά της, έχει προχωρήσει σε σύσφιξη σχέσεων με τη Ρωσία, μια άλλη σημαντικότατη χώρα και επίσης κάτοχος δικαιώματος άσκησης veto στον ΟΗΕ. Οι δυο τους αποτελούν «χώρες-παρίες» για τα περισσότερα κράτη, έχοντας έναν ίδιο μεγάλο εχθρό, φυσικά τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και το ΝΑΤΟ. Πολλές αποφάσεις Πεκίνο και Μόσχας σε διεθνείς εκδηλώσεις αναλαμβάνονται από κοινού, όπως η αποχή τους από την COP26, τη διεθνή διάσκεψη για το κλίμα. Τη στιγμή που οι ηγέτες αποφάσιζαν για το μέλλον του πλανήτη, δύο από τους βασικότερους πυλώνες του διεθνούς συστήματος επέλεξαν να λείψουν, εκδηλώνοντας τη δυσαρέσκειά τους με αυτό τον τρόπο για την, κατά τους ίδιους, άδικη αντιμετώπισή τους. Εντούτοις, η COP26 στέφθηκε με επιτυχία, καθώς σύσσωμος ο πλανήτης δεσμεύτηκε σε περιορισμό των ρύπων, θέτοντας παράλληλα πιο συγκεκριμένους στόχους για ένα πιο «πράσινο» και βιώσιμο μέλλον.
Σε μια πιο αισιόδοξη νότα, οι εκλογές στο Ισραήλ κατόρθωσαν να αναδείξουν έναν νέο ηγέτη, τον Naftali Bennett, ο οποίος τελεί χρέη Πρωθυπουργού του εβραϊκού κράτους. Το τέλος της πρωτοκαθεδρίας του αμφιλεγόμενου Benjamin Netanyahu επέφερε μια αισιοδοξία έναντι της κυβερνητικής διαφθοράς έναντι των νομοταγών πολιτών. Σε διεθνές πλαίσιο, φαίνεται να αποκαθίστανται οι σχέσεις του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο, καθώς υπήρξαν συμφωνίες εμβάθυνσης των μεταξύ τους σχέσεων. Πιο συγκεκριμένα, υπήρξε εμβάθυνση της συνεννόησης με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν. Αν και υπήρξαν μερικές αντιδράσεις στο εσωτερικό τους, η συνεργασία των αραβικών κρατών με το Ισραήλ αποτελεί θετικό σημάδι για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή. Ελέω της καταστάσεως με την Παλαιστίνη, έναν άλλο αραβικό διεθνή δρώντα, γεννώνται ελπίδες για μια οριστική επίλυση του Παλαιστινιακού, στην οποία αντιτίθενται ακόμη οι εμπλεκόμενοι και αποτελούσε πηγή τριβών μεταξύ του εβραϊκού Ισραήλ και σύσσωμου του αραβικού κόσμου.
Η παγκόσμια κοινότητα, έχοντας ζήσει άλλο ένα έτος γεμάτο με εξελίξεις, αρνητικές ή θετικές, ελπίζει σε ένα καλύτερο 2022, με επίλυση ζητημάτων που την ταλανίζουν, με πρώτο πρώτο την πανδημία του Covid-19. Παρά τις αρνητικές εξελίξεις της περασμένης χρονιάς, έγινε έκδηλη η ανάγκη για ομόνοια και διακρατική συνεργασία, καθώς οι έριδες σε ζητήματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος απέδειξαν πως λειτουργούν ανασταλτικά στην επίτευξη της παγκόσμιας ευημερίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Afghanistan war: Taliban back brutal rule as they strike for power, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Myanmar’s coup: Why now – and what’s next?, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Beijing passes new ‘patriot’ election law for Hong Kong that restricts opposition, CNN, διαθέσιμο εδώ
- What Does the New AUKUS Alliance Mean for Southeast Asia?, The Diplomat, διαθέσιμο εδώ
- China’s artificial islands violates international law–tribunal, Inquirer.net, διαθέσιμο εδώ
- ‘Last, best hope’: Leaders launch crucial UN climate summit, AP News, διαθέσιμο εδώ
- ‘We’ve only just begun’: Abraham Accords partners mark one year since signing, Times Of Israel, διαθέσιμο εδώ
