Της Ειρήνης Μπούλια,
Η πολυπληθής Ινδία, άλλοτε Βρετανική αποικία, σήμερα αποτελεί μια ανεξάρτητη δημοκρατία, που είναι όμως ασθενής. Πιο συγκεκριμένα, αν και έχει δημοκρατικό καθεστώς, η νομοθεσία της έχει πολλά κενά και, με αυτόν τον τρόπο, οι πολίτες της είναι έρμαια της πατρωνίας των πολιτικών τους. Δεν είναι σπάνια τα φαινόμενα μαζικών κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων, με πιο πρόσφατο εκείνο των αγροτών, το οποίο στέφθηκε με επιτυχία, αφού ικανοποιήθηκαν τα δίκαια αιτήματά τους. Ένα βήμα προς την ενίσχυση του δημοκρατικού θεσμού αποτελεί και ο εκσυγχρονισμός του εκλογικού νόμου, ο οποίος αποσκοπεί στην επίλυση πληθώρας νοσηρών πρακτικών που νοθεύουν τη λαϊκή βούληση.
Οι εκλογικές αναμετρήσεις στην Ινδία, μέχρι σήμερα, έχουν αποτύχει να εξασφαλίσουν το αδιάβλητο της διαδικασίας, υπονομεύοντας έτσι το αποτέλεσμά τους. Οι πολιτικοί αδυνατούσαν να θεσμοθετήσουν ένα πλαίσιο κατά το οποίο θα διατηρείται η μυστική και ιδιωτική ψηφοφορία, ενώ την ίδια στιγμή θα ελεγχόταν η ταυτοπροσωπία του ψηφοφόρου στον εκλογικό κατάλογο με το άτομο που προσερχόταν στις κάλπες. Ακόμη, πολλάκις έχουν παρατηρηθεί πολλαπλές ψήφοι υπό το όνομα ενός μονάχα ατόμου, πράξη αντιδημοκρατική και αυτονόητα προβληματική. Η νοθεία στην κάλπη έχει εξελιχθεί σε τόσο μεγάλο ζήτημα, που οι νομοθέτες του σήμερα αποφάσισαν να βάλουν ένα οριστικό τέλος σε αυτό αλλά και σε άλλες αμφίβολες πτυχές του εκλογικού συστήματος.
Η τροποποίηση αυτή, που προτάθηκε από την κυβέρνηση Modi, προβλέπει την ταυτοποίηση των στοιχείων των ψηφοφόρων μέσω της ψηφιακής σύνδεσής τους με το Aadhaar. Πρόκειται ουσιαστικά για μια 12ψήφια κάρτα, μοναδική για κάθε κάτοικο της Ινδίας, που εμφανίζει τα βιομετρικά τους στοιχεία. Έτσι, αποτελεί την ιδανική περίπτωση για την πάταξη της διπλής ψήφου, όπως και το φαινόμενο της ψήφου μέσω ψεύτικου ονόματος. Όμως, η σύνδεση αυτή είναι προαιρετική και εθελοντική, δηλαδή δεν πρόκειται να υπάρξει καθολικότητα της εφαρμογής του μέτρου, εάν δεν συναινέσει σε αυτό ο κάθε Ινδός ξεχωριστά, καθώς, λόγω του προαιρετικού του χαρακτήρα, δεν θα επισύρει κυρώσεις.
Ένα ακόμη σημαντικό μέτρο είναι η ανανέωση της λίστας ψηφοφόρων κάθε τέσσερις μήνες. Αυτό το μέτρο αποσκοπεί στην προσέλκυση νεαρών ψηφοφόρων, ειδικότερα όλων όσοι γίνονται 18 και θα κληθούν να ψηφίσουν για πρώτη φορά. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα πριν την τροποποίηση, αποκλείονταν αρκετοί εξαιτίας της ακαμψίας του νόμου, ο οποίος δεν όριζε ως ενήλικες τους Ινδούς ημερολογιακά. Επίσης, σε μια προσπάθεια αναθεώρησης της νομοθεσίας γενικά, δύναται πλέον να αυξηθεί το ποσοστό στρατιωτικού προσωπικού που θα μπορέσει να ψηφίσει. Ουσιαστικά, μέχρι πρότινος, μόνο οι σύζυγοι των ανδρών στρατιωτικών μπορούσαν να ψηφίσουν ως αντιπρόσωποι του συζύγου τους, ενώ οι γυναίκες στρατιωτικοί στερούνταν αυτό το προνόμιο μέσω αντιπροσώπευσης των ιδίων από τους συζύγους τους. Μετά τη μεταρρύθμιση, όμως, επήλθε η άρση αυτού του εμποδίου και είναι πλέον δυνατή η αποτελεσματική αντιπροσώπευση του θηλυκού στρατιωτικού προσωπικού στο εκλογικό γίγνεσθαι.
Η αντιπολίτευση, αν και από τη μία πλευρά συμφωνεί ως προς την ανάγκη για αναθεώρηση του νόμου που επιτρέπει τη χειραγώγηση του εκλογικού αποτελέσματος, εμφανίζεται επικριτική προς τον τρόπο αναθεώρησης. Αρχικά, γίνεται λόγος πως η μεταρρύθμιση αυτή δεν αποτελεί αρμοδιότητα της Βουλής, άρα αμφισβητείται η εγκυρότητά της, όπως και το κίνητρο των κυβερνώντων. Σε προέκταση του δεύτερου, εκτοξεύονται κατηγορίες περί προσπάθειας επέκτασης της εκλογικής νοθείας υπέρ της κυβέρνησης, καθώς μέσω της σύνδεσης του Aadhaar με τις ταυτότητες των ψηφοφόρων μπορεί να διαρρεύσουν τα δεδομένα τους και έτσι να φροντίσουν να αποκλειστούν από τις κάλπες οι ψηφοφόροι που φαίνεται πως θα ψηφίσουν εναντίον τους. Αν και εμφανίζεται ως μία ανησυχία που τείνει προς την υπερβολή, ελλοχεύει και μια δόση αλήθειας, καθώς στο παρελθόν έχουν αποκλειστεί ψηφοφόροι λόγω ενός «λάθους στο λογισμικό». Τέλος, τίθεται φυσικά και το ζήτημα παραβίασης της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων του εκλογικού σώματος.
Το νομοσχέδιο περί μεταρρύθμισης του εκλογικού νόμου δεν ήταν εύκολο, μα στέφθηκε με επιτυχία, καθώς υπερψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο της Ινδίας. Υπήρξαν βεβαίως κάποιες αντιδράσεις, οι οποίες όμως αφορούσαν κυρίως την εφαρμογή του με τρόπο προσκείμενο στο κράτος δικαίου και με σεβασμό στους πολίτες και τα δικαιώματά τους. Κρίνεται ως μία αναγκαία αλλαγή, προσανατολισμένη στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών του κράτους και την προάσπιση του δημοκρατικού ιδεώδους. Άλλωστε, μια δημοκρατία πρωτίστως αντικατοπτρίζεται από το πόσο αδιάβλητη ή μη είναι η διαδικασία εκλογής των αντιπροσώπων της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Election laws amendment will help in cleaning electoral roll: Govt, The Times of India, διαθέσιμο εδώ
- India’s new electoral reform bill: Linking Aadhaar to voter IDs, Wion, διαθέσιμο εδώ
- The Election Commission Has Made the Constituent Assembly’s Worst Fears Come True, The Wire, διαθέσιμο εδώ
- Election Laws (Amendment) Bill, 2021 passed by Lok Sabha explained in 10 points, Mint, διαθέσιμο εδώ
