Της Αγγελικής Κόκκαλη,
1657: Συντάσσεται η Διαμαρτυρία του Flushing, η οποία διατυπώνει για πρώτη φορά στην ιστορία της Βόρειας Αμερικής την εξασφάλιση του δικαιώματος της ανεξιθρησκίας. Τριάντα Κουάκεροι αγρότες από τη πόλη Flushing της Νέας Υόρκης απέστειλαν έκκληση στον Κυβερνήτη της Νέας Ολλανδίας, Peter Stuyvesant, ζητώντας του να επιτραπεί η ελεύθερη άσκηση των θρησκευτικών πεποιθήσεών τους. Προηγουμένως, ο Stuyvesant είχε απαγορεύσει οποιαδήποτε θρησκευτική τακτική που δεν εναρμονιζόταν με τους Κανόνες της Ολλανδικής Προτεσταντικής Εκκλησίας. Η ευρύτερη περιοχή των Βορειοανατολικών Η.Π.Α. ήταν αποικία της Ολλανδικής Δημοκρατίας ήδη από το 1614. Στο άκουσμα του αιτήματός τους, ο Κυβερνήτης φυλάκισε ορισμένους αγρότες, ενώ προέβη σε ανασχηματισμό του διοικητικού σώματος της πόλης, στοχεύοντας σε ένα ακλόνητο τείχος άμυνας απέναντι στα όλο και πιο τακτά αιτήματα αλλόθρησκων ομάδων. Οι συχνότεροι αιτούντες ήταν οι Κουάκεροι, ή αλλιώς Χριστιανοί Φίλοι, μια θρησκευτική ομάδα βαθιά επηρεασμένη από τον Αγγλικό Πουριτανισμό και τον Καλβινισμό. Παρόλο που, αρχικά, η γραπτή διαμαρτυρία τους φάνηκε άσκοπη, σταδιακά οι αλλόθρησκοι χωρικοί βρήκαν υποστήριξη και σύντομα κατόρθωσαν να μεταφέρουν το αίτημά τους στην Ολλανδική Εταιρεία Δυτικών Ινδιών. Το 1663, ο Stuyvesant αναγκάστηκε να αναθεωρήσει τις απόψεις του και να βάλει τέλος στις θρησκευτικές διώξεις. Το έγγραφο, το οποίο πολλοί χαρακτηρίζουν ως Μεγάλη Χάρτα του Νέου Κόσμου, επηρέασε την Πρώτη Τροπολογία του Συντάγματος των Η.Π.Α. (1791).
1703: Το βασίλειο της Αγγλίας και το βασίλειο της Πορτογαλίας υπογράφουν τη Συνθήκη Methuen κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Πολέμου Διαδοχής (1701–1714). Πρόκειται για μια οικονομική και στρατιωτική σύμβαση που στόχο είχε να αναθεωρήσει τα συμμαχικά στρατόπεδα του πολέμου και να βελτιώσει τις σχέσεις των δύο βασιλείων. Το 1701, έπειτα από τον θάνατο του άτεκνου Καρόλου Β΄ της Ισπανίας, η Αψβουργική Μοναρχία και η Γαλλία –θεωρώντας πως έχουν δυναστικά δικαιώματα στον θρόνο– ξεκίνησαν τις εχθροπραξίες. Οι Άγγλοι συμμάχησαν με τους Αψβούργους και οι Πορτογάλοι με το γαλλικό βασίλειο. Το τελευταίο είχε υποσχεθεί να προστατεύει τα πορτογαλικά νερά από αντίπαλο στρατόπεδο, κάτι που το 1702 επιβεβαιώθηκε ψευδές. Σύντομα, ξεκίνησαν συζητήσεις ανάμεσα στους διπλωμάτες των δύο βασιλείων που κατέληξαν στη Συμφωνία Methuen. Για την ακρίβεια υπάρχουν δύο συμφωνίες: η πρώτη –λιγότερο γνωστή– που υπογράφηκε τον Μάιο και η δεύτερη –η πιο γνωστή– που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο. Βάσει αυτής, η Πορτογαλία εισήλθε στον Σύνδεσμο του Άουγκσμπουργκ, τον μεγάλο συνασπισμό των βορειοδυτικών χωρών της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, ρυθμίστηκαν οι δασμολογικές και εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών, με την Πορτογαλία να εξάγει κρασί στην Αγγλία και την τελευταία να εξάγει μαλλί. Η συνθήκη είναι αλλιώς γνωστή ως “Port Wine Treaty“ («Η συνθήκη του Πορτογαλικού Κρασιού»).
1935: H Regina Jonas έγινε η πρώτη γυναίκα ραβίνος στην ιστορία του Ιουδαϊσμού. Γεννήθηκε το 1902 στο Βερολίνο από φτωχή Εβραϊκή οικογένεια. Κατά τη διάρκεια των μαθητικών της χρόνων, έδειξε αχόρταγο ζήλο για την Ιστορία του Εβραϊκού Λαού και την Εβραϊκή γλώσσα. H Regina συνέχισε τις σπουδές της στην Ιουδαϊκή Ακαδημία Επιστημών, όπου εκπόνησε τη διατριβή της με θέμα: «Θα μπορούσε μια γυναίκα να αποκτήσει ραβινικά δικαιώματα βάσει των Χαλαχικών Πηγών;». Παρόλο που η πρότασή της ήταν ριζοσπαστική, η Regina ουδέποτε δεν ζήτησε να παραβιαστούν οι Εβραϊκοί Νόμοι. Βέβαια, αυτό δεν σήμαινε πως έβλεπαν όλοι το αίτημά της ως μια ειρηνική αίτηση για γυναικεία ανέλιξη σε θρησκευτικά αξιώματα. Αρκετοί έβλεπαν στο πρόσωπό της ένα εν δυνάμει σκάνδαλο, μια βόμβα που θα μπορούσε να διασπάσει την ενότητα της Εβραϊκής Κοινότητας. Η ίδια, ωστόσο, δεν το έβαλε κάτω και συνέχισε να μιλάει για τις προκαταλήψεις και την έλλειψη εξοικείωσης που έχουν οι ανώτεροι εβραϊκοί κύκλοι με την παρουσία γυναικών σε υψηλούς ρόλους. Το παιδικό όνειρό της έγινε πραγματικότητα όταν ο φιλελεύθερος ραβίνος Max Dienemann την έχρισε ραβίνο. Εκείνη την εποχή οι εβραϊκές κοινότητες του Βερολίνου είχαν απελπιστεί από τις ναζιστικές τακτικές και η ποιμαντική φροντίδα της, η μόρφωσή της και η πνευματικότητά της Regina θεωρήθηκαν απαραίτητα εφόδια για την ταλανισμένη κοινότητα. Η Regina πέθανε το 1944 στο Άουσβιτς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Document that inspired Bill of Rights on display at Federal Hall National Memorial, National Park Service”, διαθέσιμο εδώ
- “The Flushing Remonstrance, 1657”, Historical Society of New York Courts, διαθέσιμο εδώ
- Zhu, Wei, ‘The forgotten story of the Flushing Remonstrance”, The Immanent Frame, διαθέσιμο εδώ
- Francis, A., “I. John Methuen and the Anglo-Portuguese Treaties of 1703” στο The Historical Journal vol. 3 no. 2, σσ. 103-124, (1960)
- Geller, Laura, “Rediscovering the First Woman Rabbi”, Tablet, διαθέσιμο εδώ
- Klapheck, Elisa, “Regina Jonas”, Jewish Women’s Archive, διαθέσιμο εδώ
