Της Κατερίνας Μακράκη,
Τα περισσότερα ζώα κάνουν σχέσεις οι οποίες τελειώνουν περίπου τριάντα δευτερόλεπτα αφότου τελειώσει η σεξουαλική επαφή. Αντιθέτως, οι ενήλικοι άνθρωποι τείνουν να ζευγαρώνουν και να μεγαλώνουν τα παιδιά τους σε δεσμευτικές μακροχρόνιες σχέσεις. Όπως είναι γνωστό, στις περισσότερες κουλτούρες, αυτές οι σχέσεις επισφραγίζονται με γάμο. Ο γάμος θεωρούνταν παραδοσιακά, μία συμμαχία που βοηθούσε τους ανθρώπους να ικανοποιήσουν βασικές τους ανάγκες (π.χ. τροφή, στέγη, προστασία). Ο γάμος παρέχει οφέλη, αλλά επίσης επιφέρει και κόστη, και οι άνθρωποι τείνουν να παραμένουν σε μια σχέση μόνο όσο εισπράττουν μια ευνοϊκή αναλογία κόστους-οφέλους. Η αλλαγή ήρθε κατά τον 20ό αιώνα, όπου οι άνθρωποι άρχισαν να παντρεύονται λόγω της αγάπης.
Οι ψυχολόγοι διακρίνουν δύο βασικά είδη αγάπης: Τον παθιασμένο έρωτα, ο οποίος συμπεριλαμβάνει συναισθήματα οικειότητας και έντονης σεξουαλικής έλξης, και τη συντροφική αγάπη που περιέχει εμπιστοσύνη, στοργή και ενδιαφέρον για την ευημερία του συντρόφου. Μία ρομαντική σχέση, περιλαμβάνει και τα δύο, ίσως όχι στην ίδια διάρκεια, αλλά μπορεί να τα αναδεικνύει ταυτόχρονα. Ο παθιασμένος έρωτας, φέρνει κοντά δύο ανθρώπους, ξεκινάει αστραπιαία, κορυφώνεται γρήγορα και μέσα σε λίγους μήνες αρχίζει να ελαττώνεται. Η συντροφική αγάπη, χρειάζεται χρόνο για να ξεκινήσει, όμως αν αναπτυχθεί, δε χρειάζεται να σταματήσει ποτέ.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δε ζευγαρώνουν τυχαία, αντιθέτως επιλέγουν τους σεξουαλικούς τους συντρόφους και οι γυναίκες είναι πιο επιλεκτικές από τους άνδρες σε αυτό το πεδίο. Είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, μία έρευνα στην οποία οι ερευνητές, ζήτησαν από ένα ελκυστικό άτομο, να πλησιάσει αγνώστους του αντίθετου φύλου, ρωτώντας τους αν θα ήθελαν να βγουν απόψε. Οι απαντήσεις που δόθηκαν ήταν θετικές κατά το ήμισυ και από τα δύο φύλα. Στην επόμενη ερώτηση, όμως, που έθετε το ελκυστικό άτομο, για το αν θα πήγαιναν στο κρεβάτι μαζί του, καμία γυναίκα δεν συμφώνησε εν αντιθέσει με του άνδρες, όπου τα τρία τέταρτα συμφώνησαν. Γενικότερα, οι γυναίκες τείνουν να είναι πιο επιλεκτικές και σε πολλές άλλες περιστάσεις.
Ένας λόγος για τον όποιο έχουν οι γυναίκες αυτή τη τάση, είναι οι βιολογικοί παράγοντες. Οι άνδρες παράγουν δισεκατομμύρια σπερματοζωαρίων και η ικανότητά τους να συλλάβουν μωρό αύριο, δεν εμποδίζεται από το αν συνέλαβαν σήμερα. Από την άλλη μεριά, μία γυναίκα, παράγει περιορισμένο αριθμό ωαρίων και η σύλληψη εξαλείφει την προσπάθεια να ξανασυλλάβει για τουλάχιστον εννέα μήνες. Επομένως, αν μία γυναίκα ζευγαρώσει «λάθος», έχει χάσει ένα πολύτιμο ωάριο, έχει υποστεί όσους κινδύνους εμπεριέχει η εγκυμοσύνη και έχει χάσει τουλάχιστον εννέα μήνες άλλων αναπαραγωγικών ευκαιριών. Για παράδειγμα, δεν είναι τυχαίο που στους ιππόκαμπους κυοφορούν τα αρσενικά, αυτό συμβαίνει γιατί είναι περισσότερο επιλεκτικά από ό,τι είναι τα θηλυκά.
Επιπλέον, μεγάλο ρόλο στην επιλεκτικότητα συντελούν η εμπειρία και η κουλτούρα του κάθε ατόμου. Οι άνδρες προσεγγίζουν πιο συχνά τις γυναίκες, από ό,τι το αντίστροφο, πράγμα που σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι πιο επιλεκτικές γιατί έχουν μεγαλύτερο πλήθος επιλογών. Επίσης, είναι γεγονός ότι οι γυναίκες στιγματίζονται ευκολότερα με την ταμπέλα της «ανηθικότητας», αν υπάρχει πλήθος σεξουαλικών επιλογών, από ό,τι οι άνδρες, από την κοινωνία. Καταληκτικά, οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτό έχει να κάνει κυρίως με τις διαφορές στο αναπαραγωγικό σύστημα, μπορεί όμως και να έχει να κάνει και με την ίδια τη φύση του φλερτ.
Οι παράγοντες που παίζουν ρόλο στην επιλογή του ατόμου που θέλουμε δίπλα μας, είναι πολλοί, αλλά ίσως δεν είναι κανένας τόσο καθοριστικός όσο αυτός της έλξης. Η έλξη εξαρτάται από περιστασιακούς, σωματικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Νομίζουμε πως επιλέγουμε μόνο βάσει της προσωπικότητας ή της εμφάνισης του άλλου -και συμβαίνει-, αλλά επιλέγουμε μόνο από όσους ήδη έχουμε γνωρίσει, ενώ η γεωγραφία έχει ήδη αποκλείσει από τη λίστα επιλογών μας το 99,99% του παγκόσμιου πληθυσμού. Κάθε φορά που συναντάμε ένα άτομο, μας γίνεται λίγο περισσότερο οικείο και οι άνθρωποι γενικότερα προτιμούν αυτό το οικείο ερέθισμα. Αν και υπάρχουν περιπτώσεις που η οικειότητα οδηγεί στην απέχθεια, τις περισσότερες φορές γεννά την αρέσκεια.
Όταν οι άνθρωποι βρεθούν στον ίδιο χώρο, αρχίζουν να μαθαίνονται μεταξύ τους και το πρώτο που προσέχουν είναι η εμφάνιση, η οποία έχει ισχυρή επίδραση στην έλξη. Μέσα από έρευνα προέκυψε ότι οι «όμορφοι» άνθρωποι κάνουν περισσότερο σεξ, έχουν περισσότερους φίλους, διασκεδάζουν περισσότερο από τους άλλους και κερδίζουν 10% περισσότερα χρήματα από τους υπολοίπους σε όλη την διάρκεια της ζωής τους.
Τι συνιστά, όμως, την αληθινή ομορφιά; Ίσως εκεί βρίσκεται και το μυστικό της έλξης, δεν θεωρούμε όλοι τα ίδια πράγματα ελκυστικά και όμορφα. Η εξωτερική εμφάνιση αξιολογείται εύκολα, αλλά μέσα από την αλληλεπίδραση μεταξύ των ατόμων, αρχίζει να μειώνεται η έμφαση που δίνεται σε αυτήν. Τα εσωτερικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων, είναι αυτά που αποτελούν μυστήριο και διατηρούν το ενδιαφέρον. Αν επικεντρωθούμε σε αυτά, ίσως κερδίσουμε πολλά περισσότερα από αυτά που προσδοκάμε.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- D.L. SCHACTER, D.T. GILBERT, D.M. WEGNER, M.K. NOCK, ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, (Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg 2020)
