Της Μαρίας Φράγκου,
Το ανεξερεύνητο ήταν, είναι και θα είναι γοητευτικό για τον άνθρωπο, αφού του θυμίζει πόσο λίγη γνώση έχει μπροστά στην απεραντοσύνη του σύμπαντος. Ανέκαθεν προσπαθούσε να εξερευνήσει το διάστημα, να το μάθει, ελπίζοντας πως μια μέρα θα καταφέρει ίσως και να το κατοικήσει. Γι’ αυτό, τα νέα που φέρνει το Perseverance Rover των Η.Π.Α. για έναν ενεργό ηφαιστειακό κρατήρα στον Άρη, δίνει ελπίδα στην ανθρωπότητα, πως ίσως μια μέρα ο πλανήτης αυτός μπορεί να γίνει ένα νέο ασφαλές περιβάλλον για ζωή…
Καταρχάς, το Perseverance («Επιμονή»), ένα ερευνητικό ρομποτικό όχημα εξερεύνησης σε μέγεθος αυτοκινήτου, βρέθηκε στον κόκκινο πλανήτη πριν από 10 μήνες για να εξερευνήσει έναν ενεργό κρατήρα ηφαιστείου στην περιοχή. Τα δείγματα από πέτρες που συνέλεξε, αποδεικνύουν πως όχι μόνο έχουν γίνει πολλές αντιδράσεις με νερό για να διαμορφωθούν, αλλά και ότι περιλαμβάνουν οργανικά στοιχεία. Βάσει αυτών των στοιχείων, η Αμερικανική Ένωση Γεωφυσικών στη Νέα Ορλεάνη δήλωσε ότι μπορεί πιθανότατα να βγάλει συμπέρασμα για το πότε ακριβώς δημιουργήθηκαν αυτές οι πέτρες, ώστε να μάθουμε περισσότερα πράγματα για τη δράση αυτού του κρατήρα. Ένα από τα βασικά ερωτήματα που απασχολούν τους επιστήμονες, είναι από τι είδους πέτρα αποτελείται ο κρατήρας, αλλά και αν τελικά υπήρξε ζωή στον πλανήτη στο παρελθόν. Ο ίδιος ο Ken Farley, Υπεύθυνος του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνιας, δήλωσε ότι είχε απογοητευτεί, πιστεύοντας ότι δεν πρόκειται ποτέ να βγει κάποιο έγκυρο πόρισμα. Όμως, ευτυχώς, μια νέα τεχνολογία έδωσε τη λύση: το Perseverance απέκτησε ένα επιπλέον εξάρτημα, που ψηλαφίζει την επιφάνεια της πέτρας, με αποτέλεσμα οι ερευνητές να φτάσουν στο συμπέρασμα ότι οι κρύσταλλοι που υπάρχουν μέσα στις πέτρες είναι υπεύθυνες για τη διάχυση καπνού από τον κρατήρα.
Είναι σαφές, ότι το Perseverance διαθέτει πλήθος εξαρτημάτων, κατάλληλων για τη μελέτη αυτών των πετρωμάτων. Το πιο βασικό από αυτά, φαίνεται να είναι το PXIL (Planetary Instrument for X-Ray Lithochemistry), που βοηθάει στην ανάλυση των δεδομένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί ο βράχος Brac, που ερευνήθηκε με αυτό το εργαλείο και βγήκε πόρισμα πως είναι δημιούργημα λάβας.
Πάντως, σύμφωνα με τον Ken Farley, η έρευνα έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της, ώσπου να βρει το αρχικό επίπεδο του κρατήρα, διαχωρίζοντάς το από τη λάβα. Προς το παρόν, το Perseverance έχει συλλέξει 4 δείγματα πετρών, και θέλει να φτάσει τα 37. Τα δείγματα αυτά θα σταλούν στη Γη, και με τη σύγχρονη τεχνολογία θα διαπιστωθεί με ακρίβεια πότε δημιουργήθηκαν. Η τεχνική δημιουργίας τους είναι σαφής: οι πέτρες δημιουργήθηκαν αλληλοεπιδρώντας με νερό και από τη διαδικασία αυτήν προέκυψαν μέταλλα. Από τη μελέτη αυτών των μετάλλων, οι ειδικοί μπορούν να συμπεράνουν το αν υπήρξε ποτέ ζωή στον περιβόητο «Κόκκινο Πλανήτη», ποια ήταν η σύνθεση του νερού, ποιο ήταν το κλίμα, αλλά και πώς ήταν το περιβάλλον. Τα παραπάνω δεδομένα επιβεβαιώνει και η Γεωβιολόγος και Ερευνήτρια του Τεχνολογικού Ινστιτούτου στην Καλιφόρνια, Kelsey Moore.
Σε όλη αυτήν την ενδιαφέρουσα διαδικασία, σημαντικό ρόλο παίζει και το σύστημα SHERLOC (Scanning Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemicals), ως όργανο που μελετά τα οργανικά χαρακτηριστικά. Βέβαια, η ύπαρξη αυτών δε σημαίνει απαραίτητα ότι υπήρξε κάποτε ζωή στον Άρη, μιας και η ύπαρξή τους μπορεί κάλλιστα να οφείλεται σε άλλες φυσικές, βιολογικές διεργασίες. Όταν το Curiosity («Περιέργεια») Rover, προσγειώθηκε στην επιφάνεια του πλανήτη το 2012, διαπίστωσε επίσης την παρουσία οργανικών στοιχείων στην περιοχή, γεγονός που έκανε τον ερευνητή της NASA, Luther Beegle, να αναγνωρίσει ότι αυτά τα στοιχεία μάς δίνουν τόσο μια σαφή εικόνα του περιβάλλοντος στον πλανήτη όσο και ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για μελλοντική ζωή εκεί, καθώς πρόκειται για δεδομένα που θα αποτελέσουν βάση επιστημονικής έρευνας για πολλά ακόμα χρόνια.
Στη διερεύνηση της σύστασης της πέτρας στον ηφαιστειακό αυτόν κρατήρα, σημαντικό ρόλο παίζει το σύστημα RMFAX (Radar Imager for Mars Subsurface Experiment), όπως δήλωσε ο Briony Horgan, καθηγητής πλανητικής και ένας από τους ερευνητές του Rover. Η λογική αυτής της διερεύνησης είναι ότι εξερευνάται το υλικό στα ενδότερα στρώματα του κρατήρα. Είναι φανερό πως η έρευνα προχωρά με ζήλο, ενώ, παράλληλα, μέσα στο ερχόμενο έτος το Perseverance, πρόκειται να εξερευνήσει το αρχαίο ποτάμι «Δέλτα». Σύμφωνα μάλιστα με τον Ken Farley, το rover αναμένεται να φτάσει εκεί σε διάστημα 6 έως 8 μηνών, και να εξετάσει, βάσει δειγμάτων, αν υπάρχει πιθανότητα ζωής στον μακρινό αυτόν πλανήτη.
Καταλήγοντας, το διάστημα, μοιάζει πάντα ελκυστικό στην ανθρωπότητα, αφού και λόγω της εντεινόμενης κλιματικής αλλαγής, θα ήταν πολύ βολικό να στεγάσει ανθρώπους, εάν ποτέ ο δικός μας πλανήτης πάψει να είναι κατάλληλος για ζωή. Ωστόσο, παρά τη γοητεία που ανέκαθεν ασκούσε η εξερεύνηση του άγνωστου, και παρά την τεχνολογική ανάπτυξη της εποχής μας, που συμβάλλει σε αυτήν την προσπάθεια, θα ήταν πιο ωφέλιμο οι άνθρωποι να προστατεύσουμε και να φροντίσουμε τον πλανήτη μας, αφού πρόκειται για τον μόνο σίγουρο φιλόξενο τόπο διαμονής που διαθέτουμε…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Perseverance rover makes ‘completely unexpected’ volcanic discovery on Mars, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Nasa’s Perseverance rover finds organic chemicals on Mars, Space.com, διαθέσιμο εδώ
- Nasa’s Perseverance may have discovered a long-dormant volcano on Mars, Gadgets 360, διαθέσιμο εδώ
