Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
Η λέξη «ΕΦΚΑ» είναι ικανή από μόνη της να προκαλέσει αμφίθυμα συναισθήματα στους πολίτες. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι φορές που στις συναλλαγές τους με τη συγκεκριμένη υπηρεσία ήρθαν αντιμέτωποι με παράλογες καταστάσεις είτε εξοργιστικού είτε τραγελαφικού χαρακτήρα. Μάλιστα, πολύ πρόσφατα έλαβε χώρα ένα περιστατικό όπου ένας συμπολίτης μας αναγκάστηκε να υπογράψει αυτοπροσώπως ότι βρίσκεται εν ζωή, καθώς το σύστημα πληροφοριών της εν λόγω υπηρεσίας τον θεωρούσε νεκρό. Δε γίνεται να παραλειφθεί το γεγονός ότι ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, χαρακτήρισε πρόσφατα τον Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, όπως ονομάζεται ολογράφως, ως τη «μεγαλύτερη πληγή» του δημοσίου τομέα. Ωστόσο, το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνονται προσπάθειες, ώστε αυτή η «πληγή» να πάψει να υφίσταται, με την αρωγή, φυσικά, της τεχνολογίας. Οργανωτικός και ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΦΚΑ είναι ο κατά προτεραιότητα μεταξύ άλλων στόχος για την εξυγίανσή του, λοιπόν, και το παρόν άρθρο αναλύει τις βασικές δράσεις που δυνητικά θα λύσουν τα θέματα τα οποία ταλανίζουν τον Φορέα.
Οι δράσεις
Η σημαντικότερη προσπάθεια για τη λύση του γόρδιου δεσμού που ακούει στο όνομα «ΕΦΚΑ» αποτελεί η δημιουργία του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.). Πρόκειται για μία πλατφόρμα που δημιουργήθηκε τον Μάρτιο του 2020, με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων των ασφαλισμένων, την εξάλειψη της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας, την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, τη χορήγηση συντάξεων και την προσφορά υπηρεσιών μέσω της αξιοποίησης της τεχνολογίας. Ωστόσο, για την ουσιαστική λειτουργική έναρξη των εργασιών της πλατφόρμας έπρεπε να περάσουν αρκετοί μήνες, καθώς πολύ πρόσφατα προστέθηκαν υπηρεσίες για λογιστές, φοροτεχνικούς, για έμμισθους δικηγόρους, μισθωτούς μηχανικούς και υγειονομικούς, θέτοντας τέλος στις ουρές αναμονής για συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες.
Ακόμη, καθοριστικής σημασίας είναι η λειτουργία της γραμμής 1555, του αριθμού του νέου ενιαίου τηλεφωνικού κέντρου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η οποία εξυπηρετεί σε εικοσιτετράωρη βάση. Τόσο μεγάλη ήταν η ανάγκη για τη δημιουργία της γραμμής, μάλιστα, που μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου δέχθηκε περίπου 400.000 κλήσεις πολιτών, ενώ εξυπηρετήθηκε το 96% των καλούντων. Σκοπός είναι, βέβαια, το σύνολο της εξυπηρέτησης να γίνεται τηλεφωνικά, λαμβάνοντας υπόψιν, όμως, τα χαμηλά ποσοστά ικανοποίησης των πολιτών από τις διοικητικές υπηρεσίες του κράτους μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για μια πολλά υποσχόμενη καλή αρχή. Επιπρόσθετα, τείνουν προς σταδιακή κατάργηση οι επισκέψεις για υπηρεσίες που μπορούν να παρέχονται ηλεκτρονικά, με στόχο την αποσυμφόρηση των καταστημάτων του Οργανισμού και τη βελτίωση της εξυπηρέτησης όσων πρέπει να κάνουν τις συνδιαλλαγές τους αποκλειστικά με φυσική παρουσία, αλλά και της καθημερινότητας των εργαζομένων στον ΕΦΚΑ.
Μαζί με τον αριθμό εξυπηρέτησης, άλλο ένα όπλο που ακούει στο όνομα “myefkalive” προστίθεται στη φαρέτρα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Μέσω της υπηρεσίας αυτής, οι ασφαλισμένοι πολίτες εξυπηρετούνται με τηλεδιάσκεψη ή βιντεοκλήση, δίνοντας μια ανάσα σε όσους διαμένουν σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν φυσικά καταστήματα και η διεκπεραίωση των ανακυπτόντων ζητημάτων τους προϋπέθετε μετακίνηση και οικονομική επιβάρυνση. Παράλληλα, τα ηλεκτρονικά ραντεβού καθίστανται μόνιμα για τις υποθέσεις που απαιτούν επίσκεψη με φυσική παρουσία σε υποκαταστήματα του ΕΦΚΑ. Τέλος, προωθείται σε πρωταρχικό επίπεδο η επιτάχυνση της εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων. Για τον λόγο αυτόν, έχει συσταθεί ο Πύργος Ελέγχου που έχει ως βασική αποστολή την παρακολούθηση της πορείας των αιτημάτων για τις συνταξιοδοτήσεις. Επιπλέον, για τον συγκεκριμένο σκοπό ανέλαβαν υπηρεσία και πιστοποιημένοι δικηγόροι και λογιστές, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία.
Τι λένε οι Υπουργοί;
Όπως προαναφέρθηκε, τα θέματα του ΕΦΚΑ αποτελούν μια «καυτή πατάτα» όχι μόνο για το αρμόδιο Υπουργείο, αλλά και για ολόκληρη την Κυβέρνηση. Άλλωστε, πρόκειται για την πιο συχνή ερώτηση που δέχεται ο Υπουργός Εργασίας στις συνεντεύξεις του. Έτσι, έχει προαναγγελθεί ήδη το νομοσχέδιο που θέτει ως στόχο της πάταξη της γραφειοκρατίας, αφού τη δεδομένη χρονική στιγμή η νομοθεσία δε βοηθάει στη διεκπεραίωση των ζητημάτων του Φορέα, ευελπιστώντας μέσω αυτού να σταματήσουν «τα σούρτα φέρτα μεταξύ Υπουργείων και ΕΦΚΑ» και «γενικότερα να επιταχυνθεί η λήψη αποφάσεων στον ΕΦΚΑ», όπως σημείωσε ο Κωστής Χατζηδάκης στην Εφημερίδα Έθνος στις 28 Νοεμβρίου.
Ο κ. Χατζηδάκης δεν είναι, όμως, ο μοναδικός υπεύθυνος για να πατάξει τα γραφειοκρατικά προβλήματα του ΕΦΚΑ. Πολύτιμος αρωγός στην προσπάθεια συνιστά και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ο Υπουργός αυτού, Κυριάκος Πιερρακάκης. Άλλωστε, τα δύο Υπουργεία από το καλοκαίρι έχουν ορίσει και κοινή ομάδα κρούσης, ώστε να ξεπεραστούν οι τροχοπέδες του χαώδους συστήματος. Μάλιστα, ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης αρκετά συχνά αναφέρει πως το βασικό πρόβλημα του ΕΦΚΑ είναι ότι οι φάκελοι των αρχείων του δεν είναι ψηφιοποιημένοι, καθυστερώντας την όλη διαδικασία απόδοσης συντάξεων, ενώ δεν είναι και λίγες οι φορές που έχει δηλώσει πως η όλη διαδικασία δεν είναι μόνο στοίχημα της Κυβέρνησης, αλλά και δικό του προσωπικό.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή ο ΕΦΚΑ εξακολουθεί να προβληματίζει πολίτες και Κυβέρνηση με τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Αν και έχουν γίνει αποφασιστικά βήματα για να δοθούν λύσεις και οι διαδικασίες έχουν απλοποιηθεί, δεν μπορεί κανείς να πει ότι η υφιστάμενη κατάσταση εμπνέει ανακούφιση. Η πρόσφατη ανακοίνωση των δράσεων είναι ένα βήμα, αλλά μικρό, και μέχρι την πλήρη λειτουργικότητα του ΕΦΚΑ απαιτούνται και άλλα ουσιαστικότερα. Το 2022 ίσως να είναι μια καλύτερη χρονιά για τον Φορέα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται ότι θα είναι και η χρονιά-ορόσημό του ως προς τη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητά του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Χατζηδάκης: Σε «σύγχρονες ράγες» ο ΕΦΚΑ με νέο νομοσχέδιο, Κατερίνα Κοκκαλιάρη, ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Δηλώνω υπεύθυνα ότι είμαι εν ζωή»: Kαθημερινές ιστορίες τρέλας στο χαρτοβασίλειο του ΕΦΚΑ, Ρούλα Σαλούρου, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μοντέλο εμβολίων και στις συντάξεις, Παύλος Παπαδόπουλος, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
