Της Μαρίας Μπότη,
Κάθε πράξη μας αντικατοπτρίζει τις επιλογές μας, είτε είναι σωστές είτε όχι. Αναμφίβολα, κάθε επιλογή μας βασίζεται στις δεδομένες συνθήκες εκείνης της στιγμής και δεν είναι πάντα σταθερές. Σε κάθε περιβάλλον – οικογενειακό, προσωπικό, φιλικό, επαγγελματικό – συχνά δεχόμαστε κριτική για τις πράξεις μας, καθώς δεν «ταιριάζουν» με τις επιθυμίες των άλλων. Αλλά έτσι είναι η φύση του ανθρώπου· να κρίνει και να εκφράζεται, να μην «κρύβεται» και να εκδηλώνει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του.
Ωστόσο, δεν είναι πάντοτε όλες οι κριτικές θετικές και καλοπροαίρετες. Ξεκινώντας από το πρώτο στάδιο της ζωής, κάθε παιδί μαθαίνει να «ακούει» τις συμβουλές και να δέχεται τις παρατηρήσεις προκειμένου να διαμορφώσει μία μοναδική προσωπικότητα. Μεγαλώνοντας, συνειδητοποιούμε ότι η κριτική αποκτά μία διαφορετική διάσταση και αρκετές φορές περιλαμβάνει μία «αρνητική χροιά».
Είναι φυσικό καθημερινά να προσπαθούμε να κερδίσουμε την αποδοχή των άλλων, σε όλους τους τομείς της ζωής μας, όχι αλλάζοντας τον χαρακτήρα μας, αλλά παραμένοντας αληθινοί. Ωστόσο, σίγουρα, όσο καλοί και να είμαστε, πάντα κάποιος, κάπου θα έχει μία άποψη για αυτό που κάνουμε. Οι γύρω μας μπορεί να αμφισβητούν τα κίνητρά μας, τους λόγους για τους οποίους κάνουμε κάτι ή να κριτικάρουν ακόμα και την πιο μικρή λεπτομέρεια.
Ζούμε σε μία κοινωνία όπου αλληλοεπιδρούμε ο ένας με τον άλλον – είτε φυσικά είτε μέσω των social media – και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είμαστε περισσότερο εκτεθειμένοι στην κριτική και τα σχόλια. Σίγουρα, δεν αποκομίζουμε μόνο επαίνους και επιβραβεύσεις, αλλά συχνά ακούμε αρνητικά σχόλια και σκληρή κριτική. Τι συμβαίνει, όμως, σε αυτή την περίπτωση;
Κανείς δεν απολαμβάνει την κριτική, αλλά μερικοί ίσως είναι παραπάνω ευάλωτοι. Είναι σημαντικός ο διαχωρισμός των σχολίων, ανάλογα με το άτομο που τα εκφράζει, τι σχέση έχουμε μαζί του, υπό ποιες συνθήκες γίνεται και γενικά πρέπει να αξιολογείται η κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Η «πηγή» των σχολίων είναι το σημαντικότερο στοιχείο. Υπάρχει μεγάλη διαφορά στο να γίνεσαι αποδέκτης της κριτικής ενός οικείου ατόμου ή ενός αγνώστου. Όσοι δε μας γνωρίζουν, ενδεχομένως μπορεί να σχολιάσουν αρνητικά είτε λόγω άγνοιας των περιστάσεων είτε επειδή πολύ απλά αυτό τους κάνει να νιώθουν καλύτερα. Αντιθέτως, ένα γνωστό πρόσωπο συνήθως ασκεί κριτική επειδή ενδιαφέρεται για εμάς και επιθυμεί τη βελτίωση. Σίγουρα, είναι περισσότερο αποδεκτή και πολλές φορές «μεταφράζεται» ως συμβουλή.
Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι φυσικό να θέλουμε να αποφύγουμε το αίσθημα ντροπής ή αμηχανίας, όταν μας φέρνουν αντιμέτωπους με μία λάθος πράξη ή επιλογή. Σημασία έχει το πώς θα διαχειριστούμε την κριτική και πώς θα αντιδράσουμε στο μέλλον. Εκείνη τη στιγμή νιώθουμε την ανάγκη να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας, διότι θεωρούμε ότι η δημόσια εικόνα μας «αμαυρώνεται» ή οι ελλείψεις μας εκτίθενται.
Μπορεί να είναι δύσκολο να το δεχτούμε, όμως πάντα κάτι έχουμε να «κερδίσουμε» από τα σχόλια των άλλων. Χρειαζόμαστε αυτή την ανατροφοδότηση, προκειμένου να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, να αλλάξουμε τις επιλογές μας και να γίνουμε καλύτεροι, καθώς πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να κρατάμε τα θετικά της κάθε κριτικής – όταν και εφόσον υπάρχουν. Δεν μπορούμε να είμαστε αρεστοί σε όλους και να ικανοποιούμε τους γύρω μας πάντα. Κάποιοι θα μας επιδοκιμάζουν, άλλοι θα είναι ουδέτεροι και κάποιοι άλλοι θα μας αποδοκιμάζουν. Έτσι είναι η κοινωνία μας· γεμάτη θετικά και αρνητικά σχόλια. Και ίσως τελικά αυτή να είναι και η ουσία της διαφορετικότητας.
Η αξία που έχουμε ως άνθρωποι είναι ανεκτίμητη και δεν καθορίζεται από μία σωστή ή λάθος επιλογή ή σε σχέση με τους άλλους. Ο σεβασμός αποτελεί βασικό παράγοντα για τη σωστή επικοινωνία και αλληλεπίδραση με τους γύρω μας, οπότε κάθε κριτική πρέπει να γίνεται καλοπροαίρετα και με στόχο τη βελτίωση.
Είτε δεχόμαστε είτε ασκούμε κριτική, πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε ότι ο καθένας είναι διαφορετικός. Όταν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, τότε θα μπορέσουμε να αποδεχθούμε και ολοκληρωμένα τον εαυτό μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Γιατί δεν αντέχουμε να δεχθούμε κριτική από τους άλλους;, psychologynow.gr, διαθέσιμο εδώ
