Η 22α Δεκεμβρίου στην Ιστορία

Της Αγγελικής Κόκκαλη,

1790: Πολιορκείται το Ισμαήλιο, σημαντικό οχυρό της Μαύρης Θάλασσας, από τον Ρώσο στρατηγό Αλεξάντερ Βασίλεβιτς Σουβόροφ. Ρωσικές δυνάμεις βρίσκονταν στην ευρύτερη περιοχή του Μπουντζάκ, της σημερινής Ουκρανίας, από τον Μάρτιο του ίδιου έτους, στο πλαίσιο του Ρωσο-Οθωμανικού Πολέμου του 1787-1892. Οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο αυτοκρατορίες ήταν τεταμένες, ειδικά μετά την ταπεινωτική ήττα των Οθωμανών το 1774, η οποία έληξε με τη Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή – μια συνθήκη που νομιμοποίησε τη ρωσική επέμβαση στα εσωτερικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πράγματι, οι Ρώσοι διέθεταν πλέον πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα, ωστόσο, το Ισμαήλιο παρέμενε στα χέρια των Οθωμανών. Ο Σουβόροφ, οδηγώντας τους 31.000 στρατιώτες του, έφτασε στα απόρθητα τείχη της πόλης, την οποία φρουρούσαν 40.000 Οθωμανοί, τα ξημερώματα της 22^ας Δεκεμβρίου. Σύντομα, έδωσε εντολή να ξεκινήσει ο βομβαρδισμός τους, και, πράγματι, μετά από πέντε ώρες εχθροπραξιών, οι Ρώσοι κατόρθωσαν να τα αποδυναμώσουν και να εισέλθουν μέσα στην πόλη. Μετά το πέρας της ημέρας, ο Αϊντοσλού Μεχμέτ Πασά μετρούσε 26.000 απώλειες – συμπεριλαμβανομένων των αποθανόντων, τραυματισμένων και αιχμάλωτων στρατιωτών –, ενώ οι Ρώσοι υπέστησαν, συγκριτικά, μόλις 4.330 απώλειες. Η ρωσική νίκη έναντι των Οθωμανών τιμήθηκε εντός της αυτοκρατορίας μέσω της ωδής «Ας ηχήσει η βροντή της νίκης!», η οποία έγινε ανεπίσημα ο εθνικός ύμνος της χώρας από τα τέλη του 18^ου έως τις αρχές του 19^ου αιώνα.

1885: Ο Ιτό Χιρομπούμι, πρώην Ιάπωνας σαμουράι, έγινε ο πρώτος Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας. Παρόλο που το 1861 συμμετείχε στην πυρπόληση του βρετανικού προξενείου στο σημερινό Τόκιο, σύντομα αντιλήφθηκε πως η υιοθέτηση δυτικών νοοτροπιών θα ωφελούσε τη χώρα. Έτσι, το καλοκαίρι του 1863, ταξίδεψε στο Λονδίνο, με στόχο να μελετήσει τα βρετανικά τεχνολογικά επιτεύγματα, ενώ, το 1870, βρέθηκε στην Αμερική, όπου και εξοικειώθηκε με το χρηματοοικονομικό σύστημα. Το 1872, συνέβαλε στην κατασκευή του πρώτου σιδηροδρόμου της Ιαπωνίας. Καθώς επιθυμούσε την εφαρμογή αυτών των γνώσεων στους θεσμούς της αυτοκρατορίας του, έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της χώρας, ιδρύοντας υπουργεία και αντικαθιστώντας την παλιά κυβέρνηση. Μάλιστα, το 1888, συνέβαλε στη δημιουργία του πρώτου συντάγματος της Ιαπωνίας. Η εξωτερική πολιτική που κράτησε, εκτός από φιλοδυτική και σύγχρονη, ήταν επηρεασμένη από το πολεμικό παρελθόν του· επόπτευσε τον Α΄ Σινοϊαπωνικό Πόλεμο (1894-1895), διαπραγματευόμενος ευνοϊκούς για την Ιαπωνία όρους. Παρομοίως, το 1904, προσπάθησε να αποφύγει σύγκρουση με τη Ρωσία, η οποία, εν τέλει, απέτυχε, με αποτέλεσμα τον Ρωσο-Ιαπωνικό Πόλεμο του 1904-1905. Διατέλεσε τέσσερις φορές πρωθυπουργός της Ιαπωνίας (1885-1888, 1892-1896, 1898-1898, 1900-1901), ενώ παρέμεινε ισχυρός ακόμη και όταν ήταν εκτός υπηρεσίας, ως σύμβουλος του αυτοκράτορα. Δολοφονήθηκε από Κορεάτη εθνικιστή το 1909 στον σιδηρόδρομο του Χαρμπίν της σημερινής Κίνας

1960: Γεννήθηκε στο Μπρούκλιν των Η.Π.Α. ο νέο-εξπρεσιονιστής ζωγράφος, Ζαν Μισέλ Μπασκιά. Καλλιτεχνικό πνεύμα από μικρός, ασχολήθηκε με την ποίηση, τη ζωγραφική και το σχέδιο, με το τελευταίο να τον κερδίζει. Σε ηλικία 17 ετών, κι έχοντας εγκαταλείψει το σχολείο, ο Μπασκιά ζούσε πουλώντας αυτοσχέδια μπλουζάκια και καρτ ποστάλ, ενώ έκανε γκράφιτι σε διάφορες περιοχές του Νότιο-Ανατολικού Μανχάταν. Οι δημιουργίες αυτές έφεραν την υπογραφή SAMO (ακρωνύμιο για τη φράση “Same Old Shit”) και μετέδιδαν ένα μήνυμα κατά του κατεστημένου, κατά της θρησκείας και κατά της πολιτικής. Η θεματολογία των έργων του εστίαζε κυρίως στα δίπολα που μαστίζουν την κοινωνία: πλούτος – φτώχεια και κοινωνική ενσωμάτωση – φυλετικός διαχωρισμός. Ο ίδιος ήταν προβληματισμένος με την απουσία μη-λευκών φωνών στους καλλιτεχνικούς κύκλους, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να σχεδιάζει· συνολικά φιλοτέχνησε 600 πίνακες και 1500 σχέδια. Αντιμαχόταν τον μινιμαλισμό, ενώ εστίαζε στη επανεμφάνιση της ανθρώπινης φιγούρας στη σύγχρονη τέχνη. Η ασταμάτητη καλλιτεχνική παραγωγή του τον έκανε γνωστό στο ευρύ Αμερικανικό κοινό και το 1982 δημιούργησε την πρώτη ατομική του έκθεση. Το 1986 βρέθηκε στην Ευρώπη και την Αφρική, όπου και παρουσίασε τα έργα του σε διάφορες γκαλερί. Πέθανε το 1988 από υπερβολική δόση ηρωίνης, λαμβάνοντας μία θέση στο “Club 27”. Το ιδιαίτερο, πολύχρονο και ζωντανό στυλ του έχει υιοθετηθεί από ποικίλες εταιρίες μόδας, όπως π.χ. τη KOMONO.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Orlov, N.A., ‘The assault of Izmail by Suvorov in 1790.’, Adjutant, διαθέσιμο εδώ
• ‘Russian Troops Captured the Turkish Fortress Izmail’, Boris Yeltsin Presidential Library, διαθέσιμο εδώ
• Itō Hirobumi | prime minister of Japan, Britannica, διαθέσιμο εδώ
• Γκουνγκόρ, Μαρία, ‘Ιτό Χιρομπούμι, Ο πρώτος Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Greece–Japan’, διαθέσιμο εδώ
• Jean-Michel Basquiat, The Artist Story, διαθέσιμο εδώ
• Sawyer, Miranda, ‘The Jean-Michel Basquiat I knew…’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ