Της Αγγελικής Κόκκαλη,
920: Ο στρατηγός Ρωμανός Α´ έγινε επίσημα συναυτοκράτορας του ανήλικου Κωνσταντίνου Ζ΄, γιου της Ζωής Πορφυρογέννητης και του αποθανόντος Λέοντος ΣΤ΄. Όλα ξεκίνησαν το 913, όταν ο θρόνος περιήλθε στον μικρό γιο του τελευταίου, ο οποίος όφειλε να διοικεί την αυτοκρατορία υπό την εποπτεία ενός αντιβασιλέα. Βέβαια, τη περίοδο εκείνη οι Βούλγαροι άρχιζαν να πιέζουν τα βυζαντινά σύνορα και η Αυτοκρατορία υποχρεώθηκε σε εξευτελιστική συνθήκη ειρήνης μαζί τους. Η Ζωή, μέσα από αρκετές πολιτικές ζυμώσεις και συνωμοσίες, ανέδειξε τον Ρωμανό Λεκαπηνό ως διοικητή του Αυτοκρατορικού Στόλου και σύμβουλο του αυτοκράτορα. Προερχόμενος από τη δυναστεία των Λεκαπηνών, μια ισχυρή και στρατιωτική οικογένεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο Ρωμανός διέθετε στενές σχέσεις με Αρμένιους στρατηγούς, φιλοδοξίες και στρατιωτικές ικανότητες. Το κύρος και το ταλέντο του αναγνωρίστηκαν από τον Κωνσταντίνο και επισφραγίστηκαν με την αναγόρευσή του ως συμβασιλέα από τον Πατριάρχη Νικόλαο Α΄ τον Μυστικό. Ωστόσο, ο ίδιος σύντομα δε θα αρκούνταν στον θεσμό της συμβασιλείας, και μέσω της δημιουργίας ενός δικτύου υποστήριξης, θα αναλάμβανε μόνος του τον θρόνο, υποβαθμίζοντας τον Κωνσταντίνο. Μάλιστα, κήρυξε συναυτοκράτορές του τους γιούς του, σε μια αποτυχημένη προσπάθεια να νομιμοποιήσει τη δυναστεία του. Η βασιλεία του έληξε το 944. Πάντως, κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Ρωμανός κατόρθωσε να τερματίσει τον πολυετή πόλεμο με τους Βούλγαρους, να προστατεύσει τις μικρομεσαίες ιδιοκτησίες και να επανακτήσει χαμένα εδάφη.
1760: Γεννήθηκε η Ντέμπορα Σάμπσον, η μοναδική γυναίκα-στρατιώτης που συμμετείχε στην Αμερικανική Επανάσταση (1775-1783). Το 1782, κι ενώ μαινόταν ο επαναστατικός αγώνας, η Ντέμπορα υιοθέτησε ανδρική αμφίεση και περσόνα, υπό το όνομα του στρατιώτη Ρόμπερτ Σέρτφιλ, και εντάχθηκε στο Τέταρτο Σύνταγμα της Μασαχουσέτης. Συμμετείχε σε μικρές, επικίνδυνες αποστολές και αψιμαχίες, ενώ ο σωματότυπός της τής επέτρεπε να κινείται γρήγορα και σταθερά. Για δεκαοκτώ μήνες, η πραγματική της ταυτότητα παρέμενε μυστική με την ίδια να διαφύγει τελευταία στιγμή της αποκάλυψής της. Μάλιστα, όταν μετά από μία επίθεση τραυματίστηκε στον αριστερό της μηρό, παραχώρησε η ίδια τις πρώτες βοήθειες στον εαυτό της, αφαιρώντας τη σφαίρα από το πόδι της. Τελικά, το 1783, μια ασθένεια, κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας στη Φιλαδέλφεια, ήταν εκείνη που οδήγησε τη Ντέμπορα λιπόθυμη στο νοσοκομείο και τους θεράποντες γιατρούς της στα συμπεράσματα περί του φύλου της. Απολύθηκε την ίδια χρονιά από τον στρατό. Παρόλα αυτά, η Ντέμπορα αποτέλεσε την πρώτη γυναίκα που έλαβε πολεμική σύνταξη για τη συμμετοχή της στον Επαναστατικό Στρατό. Πράγματι, στην Αμερικανική Επανάσταση συμμετείχαν γυναίκες, παρέχοντας κάθε λογής βοήθεια, συναισθηματική, υλική, ιατρική κ.α., ωστόσο στο πρόσωπο της Ντέμπορα αποτυπώθηκε η κορύφωση της επιθυμίας της έμπρακτης πατριωτικής υποχρέωσης, που ξεπερνά την καθεστηκυία τάξη και το κοινωνικά αποδεκτό δίπολο των φύλων και των ταυτοτήτων.
1892: Εκδόθηκε το πρώτο τεύχος του περιοδικού Vogue στη Νέα Υόρκη. Η ιδέα για μια εβδομαδιαία έντυπη έκδοση άνηκε στον Άρθουρ Μπάλντουιν Τέρνουρ, έναν ευκατάστατο επιχειρηματία της εποχής. Το εγχείρημά του – αφιερωμένο στην «εθιμοτυπική πλευρά της ζωής» – χρηματοδοτήθηκε από τον Κρίστοφερ Ράιτ και απευθυνόταν στην αφρόκρεμα της νέοϋορκέζικης κοινωνίας. Πράγματι, το εικονογραφημένο εξώφυλλο φιλοξενούσε μια καλοντυμένη αριστοκράτισσα ντεμπιτάντ, σύμβολο των χορευτικών πάρτι των ανώτερων στρωμάτων. Προϊόν της Επιχρυσωμένης Εποχής των Η.Π.Α., του αυξανόμενου ρεύματος αστικοποίησης και της θεμελίωσης της έντυπης ενημέρωσης, το Vogue διηγούνταν τις συνήθειες, τις δραστηριότητες, τις κοινωνικές συναναστροφές και τις ενδυματολογικές επιλογές ενός κλειστού κύκλου ευκατάστατων πολιτών. Επομένως, ζητήματα όπως η μόδα –ανδρών και γυναικών –, η κάλυψη αθλητικών και κοινωνικών εκδηλώσεων και πάρτι αποτέλεσαν τη βασική θεματολογία του νεοϊδρυθέντος περιοδικού. Μέσω της Βιομηχανικής Επανάστασης και της ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης, πολλές αμερικανικές οικογένειες χρηματοδοτούσαν την πολυτελή ζωή τους, η οποία επισφραγιζόταν με κομψά ρούχα, λαμπερές συναθροίσεις και τεράστιες βίλες· έναν τρόπο ζωής που ο Τέρνουρ θεωρούσε ελκυστικό. Η ανάγκη ανάδειξης της πλουσιοπάροχης ζωής μαγνήτιζε το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού. Το 1905, το περιοδικό άλλαξε χέρια και έκτοτε επικεντρώθηκε σχεδόν αποκλειστικά σε αμιγώς γυναικεία θέματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ostrogorsky, Georg, Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους Τόμοι: Α’+Β’+Γ’1, διαθέσιμο εδώ
- Treadgold, Warren, Βυζάντιο: Επίτομη Ιστορία (Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Θύραθεν, 2007)
- Michals, Debra, Deborah Sampson (1760-1827), National Women’s History Museum, διαθέσιμο εδώ
- Serfilippi, Jessie, Deborah Sampson, George Washington’s Mount Vernon, διαθέσιμο εδώ
- First issue of “Vogue” is published, History, διαθέσιμο εδώ
- Persson, Laird Borrelli, 1892 vs. 2017: What’s Changed, and What Hasn’t, Since the First Issue of Vogue Was Published, Vogue, διαθέσιμο εδώ
- Smith, Emily Esfahani, The Early Years of Vogue Magazine, Acculturated, διαθέσιμο εδώ
