Της Ροδάνθης Αλεξίου,
Τον γύρο του διαδικτύου κάνουν τις τελευταίες μέρες οι ειδήσεις για συγκέντρωση στρατιωτικών ρωσικών δυνάμεων στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας, εντείνοντας το ήδη εύθραυστο πολιτικό σκηνικό μεταξύ των δύο κρατών. Η ένταση ξεκίνησε 30 χρόνια πριν, όταν το 1991, με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ουκρανία ανεξαρτητοποιήθηκε, προκαλώντας τη μεγαλύτερη αίσθηση στο Κρεμλίνο με σχέση άλλες περιοχής της Ένωσης. Οι δύο χώρες μοιράζονταν πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των κουλτουρών τους και η βιομηχανική δύναμη της Ουκρανίας ήταν σημαντικός πυλώνας της Σοβιετικής οικονομίας. Έτσι, η απόσχιση στοίχισε πολύ στη Ρωσία. Γι’ αυτούς τους πολιτιστικούς και οικονομικούς λόγους, η στρατηγική του Putin ήταν εδώ και χρόνια να κρατήσει στη σφαίρα επιρροής του τη γειτονική χώρα, μια τακτική που απέτυχε το 2014. Με διαδηλώσεις Ουκρανών πολιτών κατά της ρωσικής επιρροής στην περιοχή, ο Putin, που θεωρούσε ότι αυτές οι διαδηλώσεις οργανώθηκαν από τη CIA, προχώρησε το 2014 για πρώτη φορά σε ένοπλη επίθεση κατά της Κριμαίας. Η αντίδραση της παγκόσμιας κοινότητας δεν τον σταμάτησε, με τους δασμούς που επέβαλε η τότε κυβέρνηση Obama να μην έχουν κανένα αντίκτυπο στην κατάσταση. Επτά χρόνια μετά, με μια καινούρια απειλή στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας, ποια θα είναι η πολυαναμενόμενη αντίδραση του Λευκού Οίκου;
Τις πρώτες απαντήσεις τις λάβαμε την περασμένη Τρίτη, όταν οι δύο ηγέτες, Putin και Biden, επικοινώνησαν διαδικτυακά για περίπου δύο ώρες, συζητώντας για την κρίση στην Ουκρανίας. Φυσικά, οι εικόνα που σχηματίσαμε δεν ήταν ξεκάθαρη σχετικά με το πώς σκοπεύει να κινηθεί η αμερικανική Κυβέρνηση, ούτε αν ο Putin έχει λάβει την τελική απόφαση σχετικά με το αν θα επιτεθεί ή όχι στην Ουκρανία. Και οι δύο πλευρές ανέφεραν ότι δεν έγινε κάποια σημαντική πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, αλλά οι εκπρόσωποι των δύο κρατών είπαν ότι και οι δύο ηγέτες ήταν ξεκάθαροι με τις προθέσεις τους. Από την πλευρά της ρωσικής Κυβέρνησης, ο Putin υποστήριξε ότι η ένταση που επικρατεί στα ρωσικοουκρανικά σύνορα δημιουργήθηκε εξαιτίας των στρατιωτικών ενισχύσεων του NATO στην περιοχή και την προσπάθειά τους να επεκταθούν ανατολικά προς τα σύνορα της Ρωσίας και να βάλουν επιθετικά οπλικά συστήματα στην Ουκρανία. Ενώ, μάλιστα, εκπρόσωποι της ρωσικής Κυβέρνησης ισχυρίστηκαν ότι ο Biden ήταν ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις για να διαβεβαιώσουν ότι μια τέτοια κίνηση του NATO δεν θα γίνει, η αμερικανική πλευρά το αρνήθηκε.
Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου, ο Biden ανέφερε χαρακτηριστικά στην 2ωρη συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του ότι: “[he] reiterated his support for Ukraine’s sovereignty and territorial integrity and called for de-escalation and a return to diplomacy”. Την ίδια μέρα της συνομιλίας των δύο ηγετών, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Jake Sullivan, απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων για το τι ειπώθηκε στη συνάντηση. Ανέφερε ότι ο Biden προειδοποίησε τον Putin, ότι αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, οι Η.Π.Α. θα στείλουν στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και θα επιβάλουν οικονομικές κυρώσεις στο Κρεμλίνο – το μέγεθος των οποίων δεν έγινε ξεκάθαρο. Ενημέρωση για την εξέλιξη της συνομιλίας των δύο ηγετών έλαβαν και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των Η.Π.Α. (Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία) από τον Πρόεδρο Biden το βράδυ της Τρίτης και φαίνεται να συμφώνησαν όλοι, ότι πρέπει να διατηρηθεί η ακεραιότητα της Ουκρανίας και ότι η Ρωσία πρέπει να μην προχωρήσει σε μια στρατιωτική εισβολή.
Είναι εμφανές ότι η Ρωσία και οι Η.Π.Α. προσπαθούν να ρίξουν την ευθύνη στην αντίθετη πλευρά για την κατάσταση στα σύνορα, με τον Putin να επισημάνει ότι αν το NATO δεν προσπαθούσε να αυξήσει τη στρατιωτική του επιρροή στην περιοχή, δεν θα σκεφτόταν το ενδεχόμενο εισβολής στη φιλοδυτική πια Ουκρανία. Η αμερικανική πλευρά, πάντως, ξεκαθάρισε ότι δεν θα είναι τόσο επιεικής όσο ήταν το 2014, έναντι μιας ενδεχόμενης εισβολής και, όπως φαίνεται ,θα έχει την υποστήριξη των Ευρωπαίων συμμάχων της. Περιμένουμε, λοιπόν, να δούμε ποια θα είναι η τελική απόφαση του Ρώσου Προέδρου και ποια πλευρά θα υποχωρήσει πρώτη: το Κρεμλίνο ή το NATO;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Biden told Putin that ‘things we did not do in 2014, we are prepared to do now’ if Russia escalates in Ukraine, top adviser says, CNN, Διαθέσιμο εδώ.
- Biden warns Putin on call against Ukraine invasion, Politico, Διαθέσιμο εδώ.
- Here are five takeaways from the Biden-Putin call, NYT, Διαθέσιμο εδώ.
